Sonra tekrar Van'dan Bitlis'e geldi. Onun hayatının geniş şekli yazılıdır.(bkz. Tarihçe-i Hayat) Burada onu tafsilatıyla almamıza gerek yoktur.

Birinci Dünya savaşında talebeleri ile birlikte Bitlis'teydi. Savaşta yaralandı ve Ruslar tarafından esir alındı. Düşmanın ta içlerine kadar, Kosturma şehrine gönderildi. Ve orada esir elbisesiyle epey kaldı.

Bir gün bir adam gördüler ki; "Molla Said-i Kürdi kimdir" diye nida ediyor. Hazret-i Üstad hemen ona cevap vermedi. (Üstad yanına yaklaşınca) adam; "Biz seninle şuradaki yakın köye gidelim, sen benim elbisemi giy, ben de senin elbiseni giyeceğim. Şu eşeğimi takip et. Merkep seni evime götürür. Ne olursa olsun ben seni bulacağım" dedi. Üstad da onun dediğini yaptı ve o zatın evine gitti. Adam da akşam geldi ve konuştular.

Üstad "sen beni nasıl tanıdın" diye sordu. Adam cevap verdi; "benim bir şeyhim var. Seni ona götürmemi bana emretti." Üstad diyor ki; "bir kaç gün o adamın evinde istirahat ettim. Ve elbiselerimi yıkadım, temizlendim." Adam dedi ki; "şeyhim filan dağda bir mağarada ibadet ediyor. Kendisinin ne malı ne de ailesi vardır. Bir ineği var, her gece onu sağar, onun sütünden içer ve hayvanı serbest bırakır, o da mağaranın çevresinde otlar ve sağma zamanı mağaranın kapısına döner. Seni ona götüreceğim."

Üstad rahimehullah diyor ki; "Onu(şeyhi) bana nasıl vasfedilmişse aynen o vasıfta gördüm, belki daha da büyüktü. Vaktini ibadet ve murakebeyle geçirirdi. Dünya ve dünyevi şeylerden tamamen uzaktı. Bana memleketin halini sordu. Ona izah ettim. Memleketteki meşayihten sordu. Geçmiş büyük şeyhlerden ona bahsettim, "şu anda büyük şeyh(Muhammed Ziyaeddin) hayattadır. Onun lakabı 'Hazret'dir."

Hazret'ten bahsedince, baktım ki, onu benden daha iyi bilir. Epey zaman şeyhin yanında kaldım. Şeyhin müridi evinden bana ekmek getirirdi. Ben onun adabıyla edebleniyor ve emrini yerine getiriyor, yasaklarından kaçınıyordum. Ondan çok faydalandım ve feyzinden çok istifade ettim.

Bir gün bana "memlekete gitmek ister misin" diye sordu. "Evet" dedim. Sofi'ye dedi ki; "bunu al, filan zata götür. O da filan adam götürsün. Ve Alman hududunu yakınına kadar birbirlerine teslim etsinler. Ve en son zat da bunu Almanlara teslim etsin."(Çünkü onlar Birinci Dünya savaşında Türkiye'nin müttefiki idiler.)

Kalktım, şeyhin elini öptüm, vedalaştım ve ondan dua istedim. Ve onun mübarek dualarından da yararlandım.

Şeyhin dediği gibi beni elden ele teslim ettiler ve ta Almanya'ya kadar ulaştım. Almanlar da beni saltanat merkezinin kürsüsü olan İstanbul'a gönderdiler."

Esaretten kurtulduktan sonra, Van'da kalmayı tercih ettim."

Üstad, harbten önce Sultandan yardım alarak Mısır Camiül Ezher Üniversitesi gibi şarkta bir Zehra Üniversitesi kurmak istiyordu. Esaretten döndükten ve saltanat da ilgâ olunduktan sonra, Üstad bu isteğini tekrarladı. Cumhuriyet hükümeti de onun yapılmasına karar verdi. Fakat ondan İslam'a muhalif, dinin hakikatına muhalif bazı şeyler istediler. Bunun üzerine artık onları terk etti ve Van'a geldi. Tafsilatını kitaplarında ve Tarihçe-i Hayatında görebilirsiniz.