KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-10
“İkincisi: Bizzarure herkes kendisinde bir ihtiyar hisseder. O ihtiyarın vücudunu vicdanen bilir. Mevcudatın mahiyetini bilmek ayrıdır, vücudunu bilmek ayrıdır. Çok şeyler var; vücudu bizce bedihî olduğu halde, mahiyeti bizce meçhul... İşte şu cüz’-i ihtiyarî, öyleler sırasına girebilir.
"İkincisi: Bizzarure herkes kendisinde bir ihtiyar hisseder. O ihtiyarın vücudunu vicdanen bilir. Mevcudatın mahiyetini bilmek ayrıdır, vücudunu bilmek ayrıdır. Çok şeyler var; vücudu bizce bedihî olduğu halde, mahiyeti bizce meçhul... İşte şu cüz'-i ihtiyarî, öyleler sırasına girebilir. Her şey, malûmatımıza münhasır değildir. Adem-i ilmimiz, onun ademine delalet etmez" (Sözler, 466)
ÅžERH
2. Özgür İradenin Varlığı:
İnsanda bir özgür iradenin bulunduğu her vicdanın hissedip tasdik ettiği bir hakikattir. Meselâ: İnsanda iki ayrı hareket ve davranışın var olduğu adeta gözle görünecek kadar açıktır.
Birincisi; insan iradesinin dışında meydana gelen gayr-ı ihtiyari hareketler, fiillerdir. İnsanın gözlerinin görmesi, kulaklarının işitmesi, kalbinin bir pompa gibi işlemesi, nabızlarının atması, saçının, tırnağının uzaması, hülasa; biyolojik/canlı bir bünye olarak vücudun büyümesi, gelişip serpilmesi, hücrelerin çalışması, kemiklerin kalınlaşması, bu konuya gözle görülen canlı bir örnek teşkil etmektedir.
İkincisi; İnsanın iradesine bağlı olarak meydana gelen hareketler, fiillerdir. Meselâ, insanın gözünü kapatıp açması, kolunu kaldırıp indirmesi, ayaklarını uzatıp çekmesi, oturup kalkması, eğilip doğrulması gibi pek çok işlerin insan iradesine bağlı olarak meydana geldiğine hiç kimsenin şüphesi olmaz.(1)
Nitekim aynı hareketin arkasında özgür iradenin olup olmadığına göre farklı değerlendirmeler yapılır. Düşünelim ki, bir insanın eli-kolu sinirsel bir hastalık sebebiyle durmadan sağa-sola hareket etmektedir. Bu hareket esnasında yanındaki bir insanın yüzüne bir tokat gibi çarpsa, o kimse bu olayı hoş karşılar ve içinde bir dargınlık hissetmez. Çünkü bu tokatın söz konusu insanın iradesi dışında meydana geldiğini, içinde bir kastın bulunmadığını bilir. Buna mukabil, sağlam bir insan yanındaki kimseye bir tokat atsa, adam hem gücenir, hem de buna karşılık verir. Çünkü bu tokatın bir niyet, bir kastın sonucu olarak vuranın özgür iradesiyle gerçekleştiğini bilir. Bu iki olayın farklı tesir meydana getirmesinin yegâne sebebi, birinin irade dışı gayr-i ihtiyari vuku bulması, diğerinin özgür bir irade ile kasten gerçekleştirilmiş olmasıdır.
Demek ki, kader Allah'ın ezel ilminin bir nevi olarak açık bir hakikat olduğu gibi, insanın özgür iradesinin varlığı da aklen bilinen, vicdanen hissedilen, hatta –meydana getirdiği eserleriyle-gözle görünen bir gerçektir. O halde, birbirinin zıddı gibi görünen bu iki hakikatin bir arada olabileceği nasıl gösterilebilir?
Bir şey izah edilirken, en zayıftan en güçlüye doğru bir istidlal metodunu kullanmak, Risale-i Nur'da bir prensiptir. Üstad bu konuda da aynı metodu kullanmış ve ilgili soruya şöyle cevap vermiştir: "Mevcudatın/varlıkların mahiyetini bilmek ayrıdır, vücudunu/varlığını bilmek ayrıdır. Çok şeyler var; vücudu bizce bedihî (varlığı bizce çok açık) olduğu halde, mahiyeti bizce meçhul... İşte şu cüz'-i ihtiyarî de (bizim varlığını bilip de mahiyetini bilmediğimiz) öyleler sırasına girebilir. Herşey, malûmatımıza münhasır değildir. Bu konuda bilgimizin olmaması, onun yokluğunu göstermez. "
-devam edecek-
 Adem-i ilim: İlim sahibi olmama, bilmeme.
 Bizzarure: Zorunlu olarak.
Â
Â
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
Necati Kılıç, 2021-02-22 20:36:49
Niyazi Hocam Allah razı olsun..İlmi birikiminizle daha nice yorumlar sizden bekliyoruz.
Bu yoruma katılıyor musunuz ? 
DÄ°ÄžER YAZILAR
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-10
“İkincisi: Bizzarure herkes kendisinde bir ihtiyar hisseder. O ihtiyarın vücudunu vicdanen bili
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-9
İKİNCİ MEBHAS: Ehl-i ilme mahsus (Haşiye)(1) ince bir tedkik-i ilmîdir. Eğer desen: “Kader
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-8
Tahribat kolay, tamirat zor iştir Mesela, yirmi kişinin 20 günde yaptıkları bir binayı bir
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-7
Eğer denilse: «Madem cüz-i ihtiyarînin icada kabiliyeti yok. Emr-i itibarî hükmünde olan kesb
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-6
Kader sadece mukadder olanın hayırlı neticelerinin çokluğuyla değil, aynı zamanda sebep ve il
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-5
Kader her türlü kusurdan münezzehtir. Kulların yaptığı her işte; biri Allah’ın takdiri, b
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-4
Demek kader meselesi, teklif ve mes’uliyetten kurtarmak için değil, belki fahr ve gururdan kurta
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-3
Kaderin Cây-ı İstimali “Evet, manen terakki etmeyen avam içinde kaderin cây-ı isti-mali var
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-2
BİRİNCİ MEBHAS: Kader ve cüz’-i ihtiyarî, İslamiyet’in ve imanın nihayet hududunu göste
KADER RÄ°SALESÄ° ÅžERHÄ°-1
Kader ile cüz’-i ihtiyarî, iki mes’ele-i mühimmedir. Ona dair dört mebhas içinde birkaç sÄ
KADER RİSALESİ ŞERHİ ÖNSÖZ
Yıllardan beri, sohbetlerde diğer imani konular gibi kader konusunu da işliyordum. Bu konuda soru
Onlar, bollukta da, darlıkta da infak edenler, öfkelerini yenenler ve insanlar (daki hakların)dan bağışlama ile (vaz) geçenlerdir. Allah, iyilik yapanları sever.
AL-Ä° Ä°MRAN,134.AYET
GÃœNÃœN HADÄ°SÄ°
"Tutumlu kiÅŸi asla fakir olmaz."
Taberani
SON YORUMLAR
- selamün aleyküm bir arşiv değerinde olan bu hayat hikayesi ve yaşanmışl...
- Niyazi Hocam Allah razı olsun..İlmi birikiminizle daha nice yorumlar sizden be...
- allah razı olsun kaynak mahiyetinde bir yazı olmuş kaf dağı meselesi hakkı...
- Gönül ne kadar Cenabı Allahın Aşk-ı ilahisi ile dolu olduğunu, bu Mübare...
- Allah rahmet etsin.şehitler ölmez. Ahiret de intikamını alacaktır. Zaliml...
- Gerçekten bu alim çok alimane bir cevap yazmış.. Gerçekten çok güzel.....
- Güzel ve kuşatıcı bir yazı. Tebrik eder, devamını beklerim....
- İbrahim bey hakikatları süt kıvamında bizlere sunduğunuz için Allah razı...
- selamün aleyküm Cenab-ı Hak, konuşan yürüyen bir hakikat olan ve üstad ...
- Çok dikkatle okunası bir yazı. Mustafa Özcan beye çok teşekkür...
TARÄ°HTE BU HAFTA
*Selahaddin Eyyubi'nin vefatı-4 Mart 1193
*Yeşilayın kuruluşu-5 Mart 1920
*İmam hatip okullarının açılışı-6 Mart 1951
*Alvar imamı Hace Muhammed Lütfi hz'nin vafatı-10 Mart 1956
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...