Resulullah’ın kurban bayramlarını nasıl kutladığını hiç merak ettiniz mi? Eğer cevabınız evetse hayalen bir zaman yolculuğuna ne dersiniz? Evet, “eğer istersen, gel, Asr-ı Saadete, Ceziretü'l-Araba gideriz. Hayalen olsun, onu vazife başında görüp ziyaret ederiz.” diyen asrın kılavuzunun peşinden hayalen 14 asrı geçiyoruz ve bir kurban bayramı arifesinde Nebinin şehri, kutlu şehir Medine’ye varıyoruz.. Mahcubiyetimiz zirvede. Titreyerek başımızı kaldırıyoruz. “Kurban gününü bayram olarak kutlamakla emir olundum. Onu bu ümmet için Allah bayram kılmıştır” derken görüyoruz O’nu.(1)

Kurban Kesmenin Önemi

Ve ashabını kurban kesmeye teşvik ediyor: “Hiç bir kul, kurban günü, Allah indinde kan akıtmaktan daha sevimli bir iş yapamaz. Zira kesilen hayvan, kıyamet günü boynuzlarıyla, kıllarıyla, tırnaklarıyla gelecektir. Hayvanın kanı yere düşmezden önce Allah indinde yüce bir mevkiye ulaşır. Öyle ise, onu gönül hoşluğu ile ifâ edin”(2) Sonra mehabetle uzaklaşıyor.

O sırada yanımıza gelen Zeyd İbnu Erkam bize şu hatırasını anlatıyor, can kulağıyla dinliyoruz: "Resulullah Aleyhissalâtü vesselâm'ın ashabı: "Ey Allah'ın Resulü dediler, bayram günü kesilen şu kurban nedir?"

"Bu babanız İbrahim aleyhisselâm'ın sünnetidir" buyurdular. Ashab: "Pekiyi, kurban kesmede bize ne gibi sevap var ey Allah 'ın Resulü!" dediler.

"Kurbanın her bir kılı için bir sevap" buyurdular. Ashab tekrar: "(Kesilen kurban, koyun kuzu gibi) yünlü ise ey Allah'ın Resûlü (sevap nasıl olacak)?" diye sordular. Aleyhissalâtü vesselam: "Yünün her bir kılı için de bir sevap var!" buyurdular."(3)

Kurbanda Ortaklık

İbn-i Abbas ile karşılaşıyoruz birden. Şöyle diyor ümmetin âlimi: "Biz, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ile birlikte bir seferde iken Kurban Bayramı geldi. Kurban için, sığırda yedi kişi, devede on kişi ortak olduk."(4)

Hangi Hayvan Daha Efdal?

Merak ediyoruz acaba hangi hayvanı kesmek daha efdal, deve mi, sığır mı, keçi mi, koyun mu? Cevabı bize Ebu Ümâme (radıyallahu anh) veriyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Kurbanlığın en hayırlısı (boynuzlu) koçtur.(5)

Bu Hayvanlar Kesilmez

Nebiyy-i Ekrem Efendimiz kurban ibadeti üzerinde hassasiyetle duruyor, en ince teferruatına kadar ashabına öğretiyor. Kulak veriyoruz. Hangi hayvanların kurban edilemeyeceğini anlatıyorlar: “Kurbanlıklarda körlüğü belli olan kör, hastalığı açıkça belli olan hasta, (yürümeye mâni olacak derecede) topallığı açık ola topal, iliği kurumuş zayıf hayvanın kurban edilmesi caiz değildir.(6)

“Hz. Ali (radıyallahu anh) de şunları ekliyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), (kurbanlık olarak keseceğimiz hayvanın) göz ve kulaklarına dikkat etmemizi, "Kulağı önden delinmişi veya arkadan delinmişi veya ortadan yarılmışı veya yuvarlak delinmişi kurban yapmayın" diye emretti."(7)

Bayram Namazından Evvel

İbn-i Abbas (RA) Allah Resulunun(ASM) hem Ramazan bayramında hem de Kurban bayramında namazdan evvel gusletmeyi adet edindiğini söylüyor bize..(8)

Mescide Bayram Namazı

Mescid lebalep dolu.. Çok heyecanlıyız. Ve namaza başlanıyor. Fahr-ı Kâinat(SAV) zamm-ı sure olarak Kâf ve'l-Kur'ani'l-Mecid, İkterebeti's-sâatu ve'n-Şakka'l-Kamer surelerini okuyor. Sonradan öğrendiğimize göre bu sıkça yaptığı bir âdetiymiş.(9)

"İmamlar imamı (aleyhissalâtu vesselâm), birinci rek'atte yedi (ziyade) tekbir getiriyor, ikinci rek'atte ise, iki rükû tekbirinden başka beş (ziyade) tekbir getiriyorlar."(10)

Namazdan eve dönüş

"Resulullah aleyhissalatu vesselam bayram namazına yaya olarak gidiyor, dönüşü de, gittiğinden başka bir yolla eve varıyorlar.(11)

Namazdan Evvel Kurban Kesenler

Bazı kimseler kurbanlarını Bayram namazından evvel kesmişler. Habib-i Zişan uyarıyor: "Namazdan önce kurban kesmiş olan (bilsin ki, kestiği kurban değildir, ailesine et takdim etmiştir), yeniden kessin!"(12)

Efendimizin Bir Âdeti

Karnımızın yavaş yavaş acıktığını hissediyoruz. Zira namazdan evvel bir şey yemedik. Zira Büreyde hazretleri uyarmıştı: "Resulullah (aleyhissalâtu vesselâm), Ramazan bayramı namazında bir şeyler yemeden çıkmaz. Kurban bayramında ise, namazdan dönünceye kadar bir şey yemez.”(13)

Resulullah’ın Kurban Kesme Şekli

En yakın hizmetkârlarından Hz. Enes bin Malik’e soruyoruz Resul-i Ekrem’in(SAV) kurban kesim şeklini. Hz. Enes (radıyallahu anh) şöyle anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), ayakta olduğu halde yedi deveyi kendi eliyle kesti. Medine'de ise, boynuzlu ve alacalı iki koyun kurban etti. Resûlullah (aleyhissalàtu vesselâm) keserken tekbir getiriyor, besmele çekiyor ve ayağını hayvanların boyunlarının üzerine koyuyordu."(14)

Kılavuzumuzun bize “medrese-i kudsiye-i Ahmediye (a.s.m.) olan Suffenin namdar, sadık, hafız bir şakirdi”(15) olarak tanıttığı kedi babası Ebu Hureyre’ye soruyoruz bayram hatıralarını. Elinde bir kedi yavrusu, cevap veriyorlar: "Resulullah Aleyhissalâtü vesselâm kesmek istediği zaman iki tane büyük şişman çift boynuzlu alaca, hadımlaştırılmış koç alır. Bunlardan birisini Allah'ın birliğine ve kendisinin peygamberliğine şehadet eden ümmeti adına keser, diğerini de Muhammed ve Âl-i Muhammed Aleyhissalâtü vesselam adına keser."(16)

 

Kurbanlıklara Merhamet

Kurbanlık hayvanlara nasıl davranılması gerektiğini sorduğumuzda ashabdan Efendimizin(SAV) bu konudaki değişik uyarılarını öğreniyoruz:

 

İşte bazıları:

***Şeddad bin Evs Hz. Peygamber(ASM)’in bu konuda şöyle buyurduğunu naklediyor: “Allah Teala her şeye güzellikle, iyilikle muamele edilmesini emreder. Öldürdüğünüz zaman işkence etmeden öldürün. Hayvanları kestiğinizde zahmet vermeden güzelce kesiniz. Biriniz hayvanı boğazlayacağı zaman bıçağını iyice keskin etsin, hayvana kolaylık göstersin.”(17)

***İbn-i Abbas da diyor ki; “Bir adam koyunu yatırmış, bıçağını keskin ediyordu. Resulullah ona “hayvanı iki defa mı öldürmek istiyorsun? Bıçağını onu yatırmadan önce keskin etsen olmaz mıydı?” dedi(18)

*** Abdullah İbnu Ömer anlatıyor: "Rasûlullah Aleyhissalâtü vesselâm bıçakların bilenmesini ve hayvanlara gösterilmemesini emretti ve şu tenbihte bulundu: "Biriniz hayvan boğazlayınca boğazlamayı hızlı yapsın."(19)

*** Ebu Said el-Hudrî radıyallahu anh anlatıyor: "Resulullah Aleyhissalâtü vesselâm'a koyunu kulağından tutarak yeden bir adam uğradı. Aleyhissalâtü vesselâm hemen müdahale ederek: "Hayvanın kulağını bırak da boynunun kenarından tut!" buyurdular."(20)

Ve Kurban Ziyafeti..

Zamanımız daraldığı için son olarak Hz. Cabir’e gidiyor ve bayram yemeğinin nasıl yendiğini soruyoruz. Şöyle diyor büyük sahabe: "Resulullah Aleyhissalâtü vesselâm kurban ettiği her deveden bir parça etin alınmasını emretti. (Toplanan) etler bir çömleğe konulup pişirildi. Sonra Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü vesselâm ve beraberindekiler etten yediler ve et suyundan içtiler."(21)

Dönüş

Ve şefkatli kılavuzumuzun ikazıyla kendimize geliyoruz: “Yahu, ey hayalî arkadaşım! Şimdilik kâfidir, geri gitmeliyiz. Yoksa yüz sene şu zamanda, şu cezirede kalsak, yine o zatın garaib-i icraatını ve acaib-i vezâifini, yüzden birisine tamamen ihata edip temaşasında doyamayız.”(22)

 

Evet..”hayali cihan değer..”

KAYNAKLAR

(1)- Ebu Dâvud, Edâhî,1 (2789); Nesâî, Dahâya 2, (7, 213)

(2)- Tirmizî, Edâhî 1, (1493); İbnu Mâce, Edâhî 3, (3126)

(3)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no: 6889

(4)-Tirmizî, Hacc 66, (905); Nesâî, Dahâya (7, 222)

(5)- Tirmizî, Edâhî 18

(6)- Muvatta, Dahâyâ 1, (2,482); Tirmizî, Edâhî, 5, (1497); Ebu Dâvud, Dahâya 6, (2802); Nesâî, Dahâyâ 5,6, 7, (7,214, 215).

(7)- Tirmizî, Edâhî 6, (1498); Ebu Dâvud, Dahâya 6, (2804, 2805, 2806), Nesâî,Edâhî 10, (7, 217); 11,12, İbnu Mâce, Edâhî 8, (3142).

(8)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no:6344

(9) Müslim, Iydeyn 14, (891); Muvatta, Iydeyn 8, (1, 180); Ebu Dâvud, Salât 252, (1154), Tirmizi, Salât 385, (534); Nesâi, Iydeyn 12, (3, 183, 184).

(10)- Ebu Dâvud, Salât 252, (1149, 1150.

(11)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no:6336

(12)- Buhârî, Edâhî 1, 4, 12, Iydeyn 5, 23; Müslim, Edâhî 16, (1962); Nesâî, Iydeyn 30, (3,193).

(13)- Tirmizi, Salât 390

(14) Buhârî, Hacc 117, 119, Cihâd 104,126; Müslim, Edâhî 17, (1966); Tirmizî, Edâhî 2, (1494); Ebu Dâvud, Edâhî 4, (2793, 2794); Nesâî, Dahâyâ 28–31, (7, 219–230); İbnu Mâce, Edâhi 1, (3120).

(15)- Mektubat–19. Mektup–7. Nükteli İşaret–9. Misal

(16) Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no 6887

(17)- Sahih-i Müslim, Kitabu’z Zebâih

(18)- Taberâni ve el-Hâkim rivayet ediyor.

(19)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no: 6901

(20)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no:6900

(21)- Kütüb-ü Sitte Muhtasarı h.no 6897

(22)- Sözler- 19. Söz–13. Reşha