S: Mezhepler arası farklı içtihatlar oluyor.. Bazıları din bir, hükümler nasıl böyle farklı olabiliyor diyor.

C-Mezhepler; hakkında kesin nas (ayet ve sahih hadis) bulunmayan meseleler konusunda içtihat melekesine sahip âlimler tarafından Kitap ve Sahih Sünnet ışığında yapılan yorumlardır. İçtihadi konulardır. Mezhepler, birer ilmi ekol olduğu için farklı olmaları yorumun gereğidir. İhtilaf nedenleri, Kitap ve Sünnet metninde seçilen kelimenin farklı anlamlara gelmesi, rivayet zincirinin farklı olması, rivayetlerin müçtehitlerden birisine ulaşıp diğer ulaşmaması veya farklı versiyonla ulaşması, kıyas ve illet tespitlerindeki farklı anlayışlar, kullanılan bazı delillerin farklı değerlendirilmesi… gibi hususlar bu ihtilaf rahmetine ve zenginliğine vesile olmuştur. Fertler için çok zengin şeritli bir yol olduğu gibi siyasi irade bu ihtilaflı seçeneklerden zemin ve zamana göre hangisi daha uygun ise onu seçtiği takdirde herkes için tek geçerli yasa tek o içtihattır.

Ayrıca, Kur’an-i Kerim ve sahih sünnette yer alan kesin şeri hükümlere içtihat girmediği gibi bunlar mezhepler üstü konulardır. Nitekim farz ve haramların çoğu böyledir.

Yani, mezhepler ne eşittir din, ne de beşeri aklın keyfi üründür. Belki, müçtehit, mesele hakkında gizli bulunan ilahi hükmü kitap ve sünnet ışığında keşf eden kişidir, yeni bir hüküm koyan değildir.

Demek, mezhep; dini hükmü kitap ve sahih sünnette geçmeyen veya kapalı geçen meseleler hakkındaki içtihatlardır. Oysaki mesaili içtihadıyla sınırlıdır.

Deniliyor ki, mezhepler, rahmettir, eczaneler gibidir. Birinde aranan ilaç bulunmayıp diğerinde bulununca oradan alınmalıdır, Hanefi eczanesinde bulunmayan bir ilaç rahatlıkla Şafii eczanesinden alınabilir.