Soru: İslam’da vakıf müessesesi ne zaman ortaya çıktı?

Cevap: Raviler ittifakla bildiriyorlar ki Allah Resulü (Sallallahü aleyhi vesellem) yedi bostan (bahçe) vakfetmişlerdir. Ömer bin Hattab (radıyallahü anh) Allah Resulü’ne (Sallallahü aleyhi vesellem) : “Ey Allah’ın Resulü Hayber ganimetinden hisseme öyle bir yer düştü ki, bana göre ondan daha değerli bir mala hiç sahip olmadım. Bu durumda bana nasıl hareket etmemi buyurursunuz? diye sormuş. Resul-ü Ekrem (Sallallahü aleyhi vesellem) de ona : “Dilersen aslını alıkoy, mahsulünü sadaka olarak ver” buyurmuşlardı.

Bunun üzerine Hz. Ömer (radıyallahü anh) o malı satılamaz, hibe yapılamaz, mirasa giremez, şekilde vakfetmiş; gelirini de fakirlere, yoksullara, yolculara, kölelere, Allah yolunda savaşan mücahidlere ve misafirlere sadaka olarak vermiştir.

Hz. Ömer (Radıyallahü anh) halifeliği sırasında vakfiyesini yazarken ensar ve muhacirinden bazılarını mallarının bir kısmını vakıf yapmaları için teşvikte bulunmuştu.

Ve yine sabit olmuştur ki Ebubekir, Osman, Ali (radıyallahü anhüm)’den her biri mallarının bir kısmını hayır yerlerine veya kendilerine sonra evlatlarına sonrada hayra sarf edilmek üzere vakfettiler.

Bazı âlimler vakfın meşruiyetine Kur’an-ı Kerimin “Sevdiğiniz şeylerden (Allah yolunda ) harcamadıkça (en) iyiye (cennete) eremezsiniz” (Ali İmran /92) ayeti ile kitaptan delil getirmişlerdir.