Nimetler gibi insanlarımızın kıymetlerini de çoğu zaman aramızdan ayrıldıklarında anlıyoruz. Bunlardan biri de Adapazarı dersiamlarından “Dağıstanlı hoca” diye maruf, Murad Efendi’dir.

Murad Efendi, Kafkasya’nın Dağıstan bölgesinde dünyaya gelmiş, Dağıstan medreselerinde okumuş, daha sonra diğer bazı İslam ülkelerinde medreselerde okuduktan sonra İstanbul’a gelmiş, oranın belli tahsilini de bitirip aynı medreseye müderris olmuştur. Medreseler kapandıktan sonra evvela Akyazı’ya, daha sonra da Adapazarı’na yerleşmiş, bir ara Gölcük müftlüğü de yapmıştır. Kalan ömrü, Adapazarı’nda va’z ve dostları irşad hizmeti ile geçmiştir.

Adapazarı ve çevresinde herkes onu Dağıstanlı hoca diye tanır, sever, sözüne güvenirdi. Kendisi rahmetlik babamı kardeşlik edinmişti. Onun için beni de sever, istediğim zaman rahatça ziyaretine gider, sorularımı sorardım.

Yüzünün rengi ile sakalının rengi eş beyazlıkta, çocuk kadar saf, mütevazı; fakat hakkı söyleyip savunmakta Hz. Ömer misali celadetli idi. Yüce Allah’ın hatırı, Resulullah’ın hatırı olduğu zaman hiç kimsenin hatırını nazara almazdı. Namazda secdeye gittiği zaman haşyetullah ile hançeresi titreyen bir kuldu.

Beni okutma fırsatı bulamadığı için üzülür, bunu hep belirtirdi. Hatta prostattan tedavi olduğu Cerrahpaşa hastanesinde son ziyaretimde yine “Evladım, seni okutamadım, sana bu hususta yardımcı olamadım, üzgünüm” demişti.

Kendisi ile ilgili unutamadığım hatıralarım var. Bir kaçını nakletmek isterim. Bir gün ziyaretine gitmiştim. Karşılıklı oturmuş konuşuyorduk. Bana çay getirdi, içtim. Ama çevreden gelen alışkanlıkla bardağın dibinde bir miktar çay bırakmıştım. Bardak önümüzde duruyordu. Konuşma arasında bardağı aldı, artık bıraktığım çayı içip bardağı yerine koydu ve konuşmasına devam etti. Evet, bana hiçbir şey söylemedi ama o zamandan beri her çay bardağımı elime aldığımda sanki o “Nail! Suyu, şekeri, emeği ile bir nimet olan çayı israf etme!” diyor ve ben de, ruhu şad olsun, israf etmiyorum.

Hafızlığı bitirmiş, Hendek’te müftü Ahmed, vaiz Hasan ve imam Muhammed Efendilerden Arapça ve diğer dini ilimleri biraz okumaya başlamıştık. Yine bir gün Hocaefendi’yi ziyarete gittim. Dini bir mesele sordum. “Şuradan Halebî kitabını aç, o mevzuyu okuyuver” dedi. Hayret etmiştim. Koskoca âlim adam bunu da mı ezbere bilemiyordu, niye kitaptan okutuyor diye düşündüm.

Okudum, o da dinledim. Sorduğum mevzua orada cevap yoktu. “Burada yok” dedim “Evet yok” dedi. Hayretle yüzüne bakıyordum. “İstersen bir daha oku” dedi. Yine okudum. Tabii yine yoktu. “Sen söyle” der gibi yüzüne baktım. “Sen de gördün ya yokmuş” dedi. Ben yine bir şey anlamamıştım. Fakat ısrardan da utandım. Yıllar geçtikten sonra anladım ki bana ilmin, bilhassa dini ilmin, kitaba bağlılık, kaynaktan faydalanmak olduğunu öğretmek istemişti. Fiili dersi daha çok tatbik ederdi.

Yine bir gün arkadaşım hafız Kamil ile ziyarete gittim. Bir kitap okuyordu.

“Hocam bu ne kitabı?” dedim, “bir kitap” dedi.

-Hocam siz de bunları(Risale-i Nur eserleri) okuyor musunuz? Nasıl kitaplar, tavsiye eder misiniz? dedim

-Siz bunları hiç gördünüz, okudunuz mu diye sordu? Ben de;

-Hocam, bu Kamil birisinden ara sıra bulup getiriyor, okuyoruz. Fakat köylerimizde sizinde tanıdığınız bazı hocalarımız “bak yeteri kadar ilmihaller var. Bunlar yasak kitaplar, okumayın, lüzumu yok” diyor.

-Evladım, siz bunları okuyunca anlıyor, haz alıyor musunuz?

-Evet hocam, bizim çok hoşumuza gidiyor, deyince de;

-Evladım, o halde okuyun. Zira bu eserlerden haz almak sadece ilim meselesi değil, aynı zamanda hidayet meselesidir” dedi. Sonra kendi hatırasını şöyle anlattı;

-Ben Dar’ül Mütehassisin’de müderris iken, İstanbul’a şarktan bir Molla Said geldi. Ona Bediüzzaman da deniliyor diye duyduk. Bir çok arkadaş ziyaretine gitti. Çok meşhurdu. Fakat ben tenezzül edip gitmedim. Ben, Osmanlı devletinin en yüksek dini mektebinde müderris idim. O ise Şarktan gelmiş bir Molla. İlmi gururum buna mani oldu.

Medreseler kapandı. Aradan yıllar geçti. Geçen senelerde bir dostum eski harflerle yazılmış, teksir edilmiş bir kitap getirdi. “Bu nasıl bir kitap hocam, okur musunuz?” dedi. Bir yerinden açtım, okudum. Hayretler içinde kaldım. Başka bir bölümü açtım, bir diğer bölüm çevirdim, okudum. “Fesubhanallah bir beşer böyle söz söyleyebilir mi” diye söylendim. “Kim yazmış acaba?” diye kaynağına baktım. “Bediüzzaman Said Nursi” yazıyordu. İnanasım gelmedi. Asi ve mağrur nefsim hâlâ bu sözleri o küçümsediğim Molla Said’e vermek istemiyordu. Ama heyhat! Nefsim istemese de eser onundu. Artık çar naçar nefsim ona teslim oldu.

Şimdi ben onun açiz bir talebesiyim. Eskiden İmam Gazali ve İmam Rabbani gibi zatların eserlerini okuyarak vaktimi geçirirdim. Şimdi ise Üstadımın eserleri dışındaki eserler, artık müfekkiremi tatmin etmiyor.”

Üstadına hitaben Arapça olarak yazdığı çok içli şiirlerini de okumuştu bana. Şimdi o şiirler ne oldu bilmem. Ruhu şad, mekânı cennet olsun.

Emekli Müftü, merhum Nail Papatya Hocaefendi

Köprü Dergisi-Kasım 1978- Sayı: 20

Not:Yukarıdaki resim merhum Nail Papatya hocamıza aittir. 

Son Şahitler’in 5. cildinde Nail Papatya merhum, bu hadiseyi şöyle anlatmaktadır: “Köyümüz Sakarya vilâyeti Akyazı kazası Yeniorman köyüdür. Köyde Kâmil isminde bir hafız kardeşimiz, 1950’li yıllardan sonra Adapazarı’ndan bazı risale sahifeleri bulup getirmeye başladı. Biz de birkaç

arkadaş toplanıp okuyor ve çok hoşlanıyorduk. Köyde boş olan dayımın

evini kiraladık. Çevreden gelen birkaç arkadaşa hem Kur’ân-ı

Kerim öğretiyor, hem Risale-i Nur okuyor, evin kirasını da aramızda

karşılıyorduk. Yani bilmeden kaderin sevkiyle dershane açmıştık.

Ama çevremizdeki bazı hocalar da bizi sevip acıdıklarından,

“Aman, aman, bunlar yasak, başınıza bir şey gelebilir, okumayın” diyorlardı.

O sırada Murad Efendi (rahmetli) isimli bir müderris vardı.

Adapazarı’nda birgün Hafız Kâmil ile onu ziyarete gittik. Elinde kalın bir kitap vardı. Osmanlıca yazılıydı ve onu okuyordu (Sözler olabilir).

“Hocam, o ne kitabı?” dedim.

“Risale diyorlar buna” diye karşılık verdi.

“Aa! Hocam sen de risale okuyor musun?”

O da bana sordu:

 “Sen de okuyor musun?”

“Evet. Bu Kâmil kardeş teksir edilmiş bazı sahifeler getiriyor ve

okuyoruz; fakat bazı bildiğin kişiler bizi korkutuyor!”

“Peki okuyunca haz duyuyor musunuz?”

“Çok!”

“O hâlde okuyun; zira risalelerden haz almak yalnız ilim meselesi değil, iman meselesidir” dedi.”