Eserin Adı: Yılların İzi

Müellifi: Mahir İz

Yayınevi: Kitabevi Yayınları

Daha önceki tanıtımımız bir hatıra kitabı olunca, bu sahadaki birkaç kitabı daha dikkatinize sunmak arzu ettik. Hatıralar bir bakıma, doğal olarak objektiflikten uzaktır. Herkesin bu âlemden başka kendi hususi bir âlemi olduğu ve onun da direği kendi yaşamı olduğu için, her hatıra biraz da, yazanın penceresinden zamanının insanlarına ve olaylarına bakışını yansıtır.

Ama yine de her hatırat kitabı, yazarı hakkında olduğu gibi, geçtiği zaman, mekân ve olaylar hakkında da bize çok ilginç ipuçları verir ve Cihan Okuyucu beyin isabetli teşhisiyle “her hatırat elbette hatırat sahibinin ilmî ve fikrî müktesebatıyla, haydi daha ileri gidelim, fikrî ve ahlakî olgunluğuyla orantılı bir değer taşır.”

Mahir İz Bey “Son Osmanlılardandır.” 1895’de dünyaya geldiğinde dünya çok hızlı değişimler geçirmektedir. Abdülhamit devrinin sonları onun çocukluk yıllarıdır. Babasının görevleri dolayısıyla Midilli, Balıkesir, Isparta ve Medine’de bulunmuş ve on üç yaşındayken ailesiyle Şam ve Beyrut üzerinden İstanbul’a dönmüştür. İttihad ve Terakki devri onun gençliğinin ilkbaharıdır. Bu dönemler ve Cihan harbi, İstiklal savaşı, şanlı Osmanlı devletinin inhitatı, yeni bir idarenin işbaşına gelmesi, inkılâplar, tek parti yılları, İkinci Dünya Savaşı ve sonrası, rengin ve zengin ifadelerle bu hatıratta yer alır.

Mahir Bey devrinin ilim, irfan simaları ile de yakın diyaloglar kurmuştur. Mehmed Akif, Rıza Tevfik, Ömer Ferid Kam, Tahir Mevlevi, İbnül Emin Mahmud Kemal İnal, vs. son devrin pek çok meşhuru hakkında birbirinden ilginç anıların sahibidir.

Aynı zamanda o bir İstanbul efendisidir. Yeri gelmişken zikredeyim, kendisine “İstanbul efendisi için müşahhas bir sıfat söyler misiniz diyen muhterem Erdoğan Tüzün beyefendiye şu veciz cevabı veren odur; “İstanbul efendisi sinir duvarı en yüksek olan insandır.” Hatıratta İslam terbiyesinin insan cevherindeki güzellikleri nasıl meydana çıkardığını müşahede de mümkün.

Mahir bey merhum, İstiklal Harbinde Ankara’da Meclis zabıt kâtibi olarak görev yaptığı ve gizli ve açık bütün celselere iştirak ettiği için, devrinin siyasilerini yakından tanımış, birçok hadiseye şahitlik etmiştir. Fincancı katırlarını ürkütmemek için bunların zekâtını hatıratına almasına rağmen eğer Sayın Can Dündar “Mustafa”sını hazırlarken bu kitaptan haberdar olsaydı, kendisine bayağı malzeme çıkardı diye düşünüyorum.

Türk, Arap ve Fars Edebiyatına vukufu ve şiir mahfuzatı olarak da dikkat çeken Mahir İz Bey, verdiği birbirinden güzel şiirler ile de bize bir kültür ziyafeti çekmekte..

Eserin elimdeki baskısı İrfan Yayınevi’ne ait. Şu anda Kitabevi Yayınları basıyor. Yalnız gönül isterdi ki, mümkün mertebe bahsi geçen şahısların birer fotoğrafları satır aralarına eklenebilseydi. İnşallah yeni baskılarda buna dikkat edilir. Merhum Mahir İz’e Mevla’dan rahmet dileriz.

Not: Eserle ilgili, Fatih Üniversitesi öğretim üyelerinden Sayın Cihan Okuyucu beyefendinin geniş bir tanıtımı için bkz:

http://www.yagmurdergisi.com.tr/konu_goster.php?konu_id=1485&yagmur=bolum2&kat=14&sid=29