Merhum allame Seyyid Süleyman Nedvi anlatıyor; “Mefkûreler amelle yaşar. Size bir olayı anlatayım: 1924 senesi Şubat ayına rastlayan, 1342 hicri yılı Recep ayının başlarında Mısır’dan ve Hicaz’dan dönerken, Krokodya vapuruna binmiştik Onda, her tarafa nam salmış olan meşhur şair Dr. Tagor ile tesadüfen buluştuk. Amerika’dan seyahatten dönüyordu. Arkadaşlardan bazıları Tagor’a şunu sordular:

- Neden Brahmo Samaj(*) mezhebi yayılmaya muvaffak olamadı? Hâlbuki o bütün dinlere karşı çok insaflı davranmıştır. Bütün güzellikleri câmidir. Bütün milletlere karşı sulhseverdir. Onun ana prensiplerine ve esaslarına göre bütün dinler haktır. Bütün peygamberler ve hidayet getirenler insanların en hayırlısı olup, beşeriyeti ıslah etmişlerdir.

Sonra, o mezhepte akla muhalif veya bugünkü medeniyete aykırı bir şey yoktur. Muasır ve modern felsefeye karşı gelmez. Bu mezhebin sahibi, bugünkü şartları göz önünde tutmuş ve hâl-i hazırda alışılan ahvali nazar-ı itibara almıştır. Böyle olduğu halde azıcık olsun muvaffakiyet gösteremedi, bütün bunlara rağmen az çok hiçbir netice elde edemedi. Bunun sebebi nedir?

Şair Tagor bu soruya en güzel bir şekilde, şöyle cevap verdi;

-Bu mezhebin salikleri arasında ahval ve harekatıyla, yüksek hayatıyla kendisi numune-i imtisal olup, halkı ona çağıran davetçisi olmadığı gibi, aynı zamanda, bu mezhebin tercümanı olarak sözü özüne uygun bir sözcüsü de yoktu ki, halkın kalplerini o tarafa meylettirsin, nazarları celp etsin de, halk o mezhebe davet edenleri kendilerine örnek tutup rehber ittihaz ederek ona uysunlar.”

(*) 19. asırda Hind alt kıtasında zuhur eden ve dinlerin bütün güzel yanlarını bir araya getirip, halkı ona davet eden karma bir dinin dâi ve müntesipleri..

Kaynak:

Hz. Muhammed Hakkında Konferanslar-Süleyman Nedvi-Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları-Ankara

Fotoğraflar

1-Seyyid Süleyman Nedvi, 1933’de, Afganistan gezisinde Muhammed İkbal ile.

2-Şair Tagor, Einstein ile.