Son devirde yetişmiş en büyük hafızü’l-kurralardandır. Arşivimizdeki vesikalara göre 1284/ 1869 yılında Batum Vilayetinin Ardanuç Kazasında doğmuştur.

İlk tahsilin Ardanuç meşhur hocalarından Osman Efendi oğlu Faziletli Seyyit Abdülvahhap Efendi’den yapmış, 10 yaşında hafızlığı tamamlayarak, Hafız olmuştur.

1.İstanbul’da ders aldığı hocalar:

1.1.Üsküdar da Altunîzade Camisi hatibi Hafız Hasan Efendi’den Kur’an-Tecvit ve Kıraat Usulu okumuştur. Bunu takiben hafızlık kurallarından İmamı Cezeri’nin Tertil, Tedvir, Tahdir usullerini öğrenmiştir.

1.2. İstanbul’un ünlü hafızlarından Seyyid Mehmet Esat Efendi’nin talebelerinden Seyyid Abidin Efendi’den, Kıraat-i Seb ‘a ve Kıraat-ı Aşere kaidesini okudu. Bu hocada Enam Suresine kadar okudu.(1)

1.3.İstanbul’un ünlü hafızlardan Ermiyeli İmamzade Yusuf oğlu Hasan Hilmi Efendide İlm-i Kıraatı ve İlm-i Takribi tamamladı. Mahmut Paşa Camisi meşhur imam ve kuraları huzurunda verdiği imtihanı başarı ile tamamlayarak icazet(Diploma)aldı. Ayrı Ayasofya Camisi kura hafızları huzurunda tekrar imtihan oldu. Bu imtihanı da başarı ile tamamladı.

1316/1900 yılında icazet aldı. Hatıratında icazeti Peygamberimizin doğum günü aldığı için çok mutlu olduğunu söyler.

1.4.Ayrıca Sultan Selim Camisi meşhur imamlarından Hafız Abdullah Efendiden de kıraat tahsil etmiştir.

1.5.Bahri Sefit Tetümme-i Salis Medreselerine kayıt olarak ,burada görev yapan hocası Abidin Efendiden Arapça öğrenerek 1322/1904 yılında icazet almıştır..

1.6.. Daha sonra Muinü’l-İslam isimli İranlı hocadan Farsça öğrendi.

Hacı Süleyman Efendi İstanbul’daki tahsili tamamladıktan sonra memleketi Ardanuç’a dönmek ister. Fakat Ardanuç‘u Rus işgal etmiştir. Akrabaları Anadolu’nun çeşitli yerlerine dağılmışlardır. Bir kısmını Turhal’a göçtüğünü öğrenir. Gitmez, İstanbul’da kalır.

2.Görev yaptığı yerler

2.1.İstanbul’daki Görevleri

2.1.1.Hatıralarında, Padişah Sultan Abdülhamid’in namaz kıldığı camide görev aldığını,Cuma günleri camide hatim ettiğini yazar.Bu sırada padişah kıraatına hayran olur:

-Hafız falan sayfadaki falan ayeti bir daha tekrar eder misin der. Kur’an-ı Kerime hâkimiyetine hayran olur. O’nu sarayındaki Yıldız Camisi’ne müezzin ferraşlığına tayın eder. Bu O’nun ilk resmi görevidir.

2.1.2.Topkapı Sarayı Kutsal Emanetler dairesi görevlilerinden Nureddin Efendi vefat edince yerine Padişah Sultan Abdülhamit’in emri ile Topkapı Sarayı Kutsal Emanetler özel imamlığına rub ‘a altın maaşla atanır. Bu görevi başarı ile yürütür. Padişah bu başarısını Liyakat madalyası ile taltif eder.

2.1.3..Muhtelif medreselerde 200 Kuruş maaşla müderrislik yapar.

2.1.4.Tophane Kılıç Ali Paşa Camisin 300 maaşla imam –hatiplik yaptı.

2.1.5. Aynı zamanda Beşiktaş Vişnezade Camisinde 400 kuruş maaşla hatiplik yaptı.

2.2.Bolvadin’deki Görevi:

I.Dünya Savaşından sonra İstanbul işgal edilmeye başlayınca, Anadolu’ya geçmek zorunlu oldu. Bu sırada arkadaşı Bolvadin Kadısı Hasan Hilmi Efendi, bir mektup yazarak Bolvadin’e davet eder. Bu davete icabeten 1334/1918 yılında Bolvadin’e geldi.

Hatıralarında anlattığına göre Bolvadinliler çok ilgi gösterirler. Hasan Hilmi Efendi ile Bolvadin Mescid Mahallesindeki Satılmışzadelerin yeni yaptıkları konağı tahsis ederler. İki katlı bu Osmanlı sarayının bir katında Hasan Hilmi Efendi, diğer katında da Hacı Süleyman Efendi kalır.

Bolvadin’de 500 kuruş maaşla Hafız Mektebinde ve Numune Mektebinde ulum-ı diniye ve Türkçe öğretmenliği yapar. Kendi ifadesine göre Bolvadinliler hocaya hayran olurlar, her gün gurup gurup gelerek önünde diz çöküp Kur’an-ı Kerim’i öğrenirler..Hoca’nın Bolvadin devresinde 10 tane ünlü hafız yetişir.Bunlar içerisinde en kabiliyetlisi Molla Halil oğlu Hafız Şükrü Şahinler’dir.(2)

Hasan Hilmi Efendi 1338/1922 yılında Akşehir’e tayin olunca, Hacı Süleyman Efendi’de arkasından Akşehir’e gitti. Bolvadin’den ayrılışı çok heyecanlı oldu. Bolvadinliler Akşehir’e kadar uğurladılar. Hatta öğrencileri de Akşehir’e gelip derslerine devam ettiler. Bolvadin’den Ocak 1339/1923 tarihinde ayrılmıştır.

3.Akşehir’deki görevleri:

Ocak.1923 tarihinde Akşehir Medreselerindeki görevine 600 kuruş maaşla başladı. 1924 yılında medreseler kapatılınca, aynı yıl açılan Akşehir İmam Hatip Okulunda tefsir ve hadis okuttu. Aynı zamanda Akşehir merkez vaizliği görevini yürüttü..1929 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından İplikçi Camisi imam hatipliğine atandı..Bu görevine ek olarak Akşehir Kur’an Kursu öğretmenliği görevini yürüttü. Akşehir ve Bolvadin civarından çok öğrenci okutmuş, icazetname vermiştir.

1947 yılında arkadaşı Akşehir Müftüsü Hasan Hilmi Efendi vefat edince, Akşehir Müftülüğüne getirildi.1953 yılında vefatına kadar bu görevi yürüttü.

Hacı Süleyman Necati Efendi 23.Ocak 1953 günü vefat etti. Akşehir ve civardan gelen kalabalık bir cemaat tarafından Nasrettin Hoca Mezarlığına gömüldü.

Mezar taşında “Hacı Süleyman Necati Özus 1860-1953/Bab-ı Meşihattan İstanbul Müderrislerinden /Şeyhü’l-Kurra Darü’l-Huffaz kurucusu ve Akşehir Müftülerinden “yazılıdır.

Dipnotlar

1- Kur ‘an-ı Kerim’i yedi usulde okumaya Kıraat-ı Seb ‘a, on usulde okumaya Kıraat-ı Aşere denir.

2- Bolvadin’de görev yaptığı sürede yüzlerce kişi okutur. Bunlardan Hafız Şükrü Şahinler, Ali Osman Karaer, Mehmet Koca, Ahmet Güvenir, Mehmet Eker ve Muammer Ulu’ya Hacı Süleyman Necati Efendi’nin verdiği icazetnamelerini gördüm.

Kaynak:

Dr. Muharrem Bayar “Akşehir Tarihi”