1947 yılı bir Ramazan günü idi. Hiç unutmam Ağustos ayındaydık. Öğle namazında Harem-i Şerif'ten geldim. Soyundum; su dökünüp istirahat edeceğim. Annem seslendi:

“- Oğlum, komşu bakkaldan pirinç alıver. Akşama pilav yapacağım. Namazdan önce sana söylemeyi unutmuşum. Hadi git de pirinç getir...

”Sesimi çıkarmadım, ama çok sıkıldım. İçimden söylendim:

”- Be mübarek valide! Bir saat evvel namaza çıkarken sana sordum;

'- Anne, ben namaza gidiyorum. Bir isteğiniz var mı?' dedim.

'- Hayır oğlum, salimen git, salimen gel, Allah namazlarını, dualarını kabul eylesin' diyerek, güzelce beni uğurladın. Şimdi soyundum, su dökünüp, biraz dinleneceğim. Bakkaldan pirinç istiyorsun. Dışarıda sıcak elli derece, müthiş bir sam rüzgârı esiyor...”

Neyse, giyindim, bakkala yollandım. Oturduğumuz Bâbulmecîdî mahallesinde Abdülhadi amca bakkalımızdı. Yaşlı, muhterem bir zat idi.

Abdulhadi Amca'nın zikri

Abdulhadi Amca'ya vardım. Baktım, kapısının üzerine bir zincir asmış, o zincire tutunmuş, ayakta duruyor. Hem dükkânda bulunduğunu gösteriyor, hem de gelen müşterileri karşılıyor. Yaklaşınca, bir taraftan da şu tesbihe devam ettiğini duydum:

 ‘Subhânallahi ve'l-hamdulillâhi ve lâilâhe illâllâhu vallâhu ekber...’

 Kendisine selam verdim. Selâmımı aldıktan sonra ilk sözü şu oldu:

“- İster misin, Allah sana da cennette bir bahçe diksin?”

“- Hayırdır inşallah, Abdulhadi Amca!”

“- Oğlum, Efendimiz sallâllâhu aleyhi ve sellem:

'Cenab-ı Hak: “Bir defa subhânallahi ve'l-hamdulillâhi ve lâilâhe illâllâhu vallâhu ekber diyen kuluma, ben cennette bir ağaç dikerim. Cennete geldiğinde, cemalimle müşerref olacağı, mükâfatını alacağı, rahmetimi göreceği gün, bir de bahçesi olacaktır, buyurmuştur.’ diye müjdelemiştir.

Gerçi sen bilirsin bunu ya, ben hatırlatmak için söylüyorum. Hele şu Ramazan gününde yapılan tesbihlerin, oğlum, daha çok tesiri oluyor. Gerçi sen hâfızsın, tabii Kur'an-ı Kerim okursun, virdin de vardır. Ama onları bitirince, bu tesbihe devam et; bu tesbih çok faydalıdır. Bir de Efendimiz sallallahü aleyhi ve selleme salâvatı unutma. Tesellin bu olsun, zikrin de bu olsun, fikrin de bu olsun...”

...Ed-dîn Kaviy...

Oturup dinlenmemi teklif etti. Oturdum.

“- Efendim, valide pirinç istedi.” dedim. Pirinci verdi. O sırada gayri ihtiyarî ağzımdan şu söz çıktı:

“- Bugün biraz sıcak değil mi?”  dedim.

“- Na'am, velâkin ed-dînu kaviyyun yâ veledi... Evet, fakat ey oğlum, din daha kuvvetli...”

Abdulhadi Amca'nın dükkânında duvarda bir tulum asılı. Tulumun içinde su var. Sam rüzgârı esti mi, tulum da, su da soğurdu. Karşısına koymuş, şıp şıp su damlıyor. Akşama içecek. O sözünü hiç unutmam:

“ - Evet, sıcaktır, fakat din ondan daha kuvvetlidir.”

Sıcak diye oruç mu yiyeceğiz, haşa! Ölürüz de yemeyiz. Ölüm vuslatın kapısı, Cenab-ı Hakk'a kavuşmanın ilk kapısıdır. Mü'minin safası ölümden sonra başlar.

 Bu "ed-dîn kaviy" kelimesini valideye söyledim. Son gününe kadar sık sık; ”- Oğlum ed-dîn kaviy, Abdulhadi amcan ne dedi? Ed-dîn kaviy oğlum, din daha kuvvetli...”

Dükkânında hep öyle zincire tutunup ayakta dururdu. Zincirin bir de kulpu vardı. Parmaklarını ona geçirir, dururdu. Müşterilerini karşılardı.

Herhalde yorulmamak için zincire tutunurdu. Ama neden ayakta dururdu, bilmem. Belki müşterilerine karşı bir hürmet alâmetiydi. Öyle karşılar, ”- Ehlen ve sehlen, buyurun.” derdi. Güler yüzlü, hayır sözlü bir zat idi.

 Kadayıfçı Salih Efendi

Merhume annemin bakkal Abdulhadi amca'ya beni göndermesi gibi, ikinci bir hikmetli hadise de, Kadayıfçı Nabluslu Şıh Salih Efendi ile aramızda geçmiştir.

Yine sıcak bir Ramazan ayı idi. Valide, öğleyle ikindi arası bir vakitte, kadayıf almamı istedi;

"- Oğlum Ramazan geldi gidiyor, bir kadayıf getirmedin. Kadayıf alsan da bir pişirsek" dedi.

Dışarı çıktım. Kadayıfçılara gittim.

 "- Satıldı, bitti" dediler.

"- Artık bu saatten sonra da yapılmaz. Herkes oruçlu, ikindi geliyor. Bu sıcakta ocağın başında durulmaz, kadayıf dökülmez" dediler.

 "- Kimde bulunur" diye sordum.

"- Bu saatten sonra, tel kadayıfı ancak Nabluslu Şıh Salih'te bulursun." diye cevap verdiler.

 Bu zat Ürdün'ün Nablus şehrinden Medine-i Münevvere'ye hicret etmiş, büyük bir âlim, faziletli bir insandı. Resmî vazifelere talip olmamıştı. Esasen o günlerde çok az olan maaşla, kalabalık ailesini geçindirmesi de mümkün değildi. Şıh Salih Efendi, kirayla oturduğu evin avlusuna bir ocak yapmış, kömürle yaktığı ocağın üzerindeki sacda kadayıf döküyordu.

 Öyle diyorlar..

Gittim. Baktım, Hoca kadayıf döküyor. Hava dışarıda 50-55 derece. Avlu da ondan aşağı değil. Bir de ocağın ateşinden fışkıran sıcaklık var. Hoca seksen yaşında, güzel bir insan... Göğsüne bir havlu koymuş, boynundan yüzünden, güzel yüzünden, nur gibi sakalından damlayan terler havluya akıyor. Selam verdim. Selamımı aldı. Sordum:

"- Hocam, kadayıf var mı?"

"- Döküyorum oğlum, otur da... Ne kadar istersin?"

"- Bir okka" dedim.

"- Pekâlâ" dedi.

Oturdum, bekliyorum. O sırada bir sam esti; sanki alevden bir dalga gelmiş gibi vücudumu, yüzümü yaktı.

"- Hocam, bugün biraz sıcak galiba, değil mi?"

Salih Efendi, munis, müşfik gözleriyle, kısa bir an bana baktı.

"- Yekûlûn..." dedi, "- Öyle diyorlar..." Ve işine devam etti.

Hoca hem kadayıf döküyor; hem de kadayıfla beraber, dili: Allah, Allah, Allah diyor... Annem, kabri cennet olsun, beni bakkal Abdulhadi'ye gönderdiği gibi Şıh Salih'e de göndermiş; sanki:

"- Oğlum, gör bak Allah'ın ne kulları var. Sen bir öğle namazına gittin diye, bir iş gördüm sanıyorsun, nazlanıyorsun, ‘hava sıcak’ diyorsun. Bak, Allah'ın ne kulları var: Biri zincire tutunmuş, oruçlu, ayakta durur, müşterilerini karşılar, güler yüz gösterir. Diğeri, sekiz çocuğu ile seksen yaşında, ilmine ve yaşına rağmen, ailesinin nafakası için, kimseye muhtaç olmamak için, Ramazan ayında, elli derece sıcakta, sam rüzgârının altında, oruçlu haliyle ateşin karşısında kadayıf döker... Git de gör ibret al..." demek istemişti.

Ali Ulvi Kurucu Hatıralar-3

Haz: M. Ertuğrul Düzdağ

Kaynak Yayınları