Eser Adı: İslam'da İhtilaf Usulü

Müellifi: Cabir el Alevani

Mütercim: Abdülhalim Ural

Yayınevi: Risale Yayınları

İslam hayatın her alanına nizam getirdiği gibi, insanlar arasında ihtilaflara da ölçü getirmiştir. Kıyamete kadar olacak her şeyin bir mikro planda uygulandığı asr-ı saadet labarotuvarında, peygamberlerden sonra yeryüzüne gelmiş en mümtaz topluluk olan ashab-ı kiram arasında ihtilaflar düşürmek ile Cenab-ı Hak bize, müminler arasındaki ihtilafın edebini öğretmiştir.  

İhtilaf hem insanın hem de evrenin doğasında var olan bir husus. Kur'an, gece ve gündüzün ihtilafını, insanların muhtelif milletler olarak ayrışmasını Kudreti sonsuzun ayetlerinden olarak takdim eder. Yine her şahsın ayrı bir simaya, müşahhas bir karaktere, kendine has bir parmak izine sahip olması da vahidiyyet içinde ehadiyyet cilvelerinin mühürlerindendir.

Aynen bunun gibi, fikir ve meşreb ihtilafı da Allah'ın ayetlerinden biri olarak bildirilir, Ezeli kelamda. Bütün meşrebleri bir tek çizgide toplamak ve tektip insan modeli üretmeye çalışmak Allah'ın ayetlerini tahrif manasına gelir. Meşreb ve fikir ihtilafları, gelişmenin ve düşünce zenginliğin amili olduğu gibi, yaratıcı kudretin insan akıl ve iradesine saygısının ifadesidir. Bir yazarımızın yerinde tespiti ile:"Allah her şeyi en ince ayrıntılarına kadar ezeli ilmiyle bildiği halde, kitabında bazı meselelerde yorumu insana bırakarak, kullarına ihtilafı öğrenmelerini, yorumun bereketine nail olmalarını, aklın önünü tıkamamalarını öğütlemektir."

Tabii bu ihtilaf dinin değişkenleri konusunda olursa makbuldür, rahmettir ve müsbet ihtilafa girer. Dinin değişmezlerinde ihtilaf tefrikadır, mezmumdur. Maalesef İslam coğrafyasında taklidin hükümran olduğu yüzyıllardan bu yana birçok fer'i mesele akaid planına taşınmış, lüzumsuz tefrikalara sebebiyet vermiştir. Bu ihtilaflara dikkat edilirse çoğunun dinin sabite ve değişkenlerinin bilinmemesinden kaynaklandığı ve Müslümanın gerçek gündemini saptıran yapay gündemler oluşturduğu görülür.

Kıymetli müellif Prof. Dr. Cabir el-Alevani'nin bu değerli eseri kanaatimizce ülkemizde yeterli oranda tanınmamıştır. Hâlbuki bir davetçiyi sarsacak, üslubunu ayarlamasına önemli ölçüde vesile olacak bir kitaptır o. Müellif, asr-ı saadetten bu yana içtihada dayalı müspet ihtilafın nasıl olduğunu ve olması gerektiğini çok canlı misallerle, akıcı bir üslupla gözümüzün önüne sermiştir. Allah Teâlâ kendisinden hoşnud ve razı olsun. Mevla, bize de Müslümanca düşünme kapılarını açsın. Âmin.