Eser Adı: Mehmed Akif: Hayatı, Eserleri ve Yetmiş Muharririn Yazıları

 

Müellif: Eşref Edip(Fergan)

 

Yayınevi: Beyan Yayınları

 

Merhum Akif Bey hakkında bu hafta tavsiye edeceğimiz eser, kendisi hakkında yapılan çalışmalar için birinci kaynak eser olma özelliğini yazıldığı 30'lu yıllardan bu yana muhafaza ediyor. Öyle ki, muhterem Ertuğrul Düzdağ beyin ifadeleri ile "Merhum Akif Bey hakkında bildiklerimizin belki yarısını bu esere borçlu bulunmaktayız."

 

Bir devrin kılıçlaşan kalem ve dava adamı merhum Eşref Edip, biricik dava arkadaşı Akif bey hakkında vefatından hemen sonra kaleme aldığı bu kıymetli eserde sadece kendi hatıra ve görüşlerini değil, yetmiş muharirinin de vatan şairi hakkında yazdıkları çok kıymetli yazılarını bir araya getirmiş.

 

Eserin sadece iki yüz sahifesi Eşref Edip beyin yazdıklarıdır. Geri kalan kısmı, Ömer Rıza Doğrul, Nevzat Ayaz gibi, Akif beyi tanıyan kimler varsa, onların yazılarından müteşekkildir. Son üç yüz sayfalık kısım ise muhtelif yerlerde yapılan toplantılar, gazetelerde çıkan yazılardan oluşmakta, bu yönüyle de kıymetli bir arşiv görevi görmektedir.

 

1938de neşredilen eser, 1939'da 322 sayfalık bir ilaveyle oldukça genişletilmiş, iki cilt toplam 1000 sahife olarak efkâr-ı ammeye arz edilmiş. Bu ilk baskılardan sonra yeni baskıları yapılmamış.

 

1960 yılında ise, merhum Fergan, sadece birinci cildin üçte birini bir cilt yapıp, kalmış. Yani devam ettirememiş. Ondan sonra da çeşitli sebeplerden dolayı bu şaheser, ancak meraklılarınca kütüphanelerde bulunabilecek bir nadide olarak kalmış maalesef.

 

Ama Allah'a şükür, seneler sonra bir himmet ve hamiyet sahibi, merhumun yakınları ile görüştü ve bu kıymetli eser tekrar gün yüzüne çıktı. Milli Gazete'de Eşref Edip Bey ve o zamanın tarihi ile ilgili kıymetli araştırmaları ile tanıdığımız edebiyat muallimi, yazar Fahreddin Gün beyefendi'den bahsediyoruz. Allah ondan razı olsun. Kendisini Eşref Edip beyin eserlerinin tekrar gün yüzüne çıkmasına veren yazarımız, daha önce de çok büyük kıymeti haiz olan "Eşref Edip beyin hatıralarını" neşretmişti. Şimdi de bu güzel çalışmayı istifademize sundu, ama Beyan Yayınevi'nin neşrettiği eser kıymeti oranında maalesef tanıtılamadı. İnşallah en kısa zamanda bu ihmal amale tebdil olunur.

 Eser, bütün bu özellikleriyle hakkında bir değerlendirme yazan Muallim Server'in de belirttiği gibi "Âkif'in ilmî, edebî, dinî, içtimaî, fikrî, felsefî, siyasî, İslâmî, millî, insanî, ahlâkî, elhâsıl bütün husûsiyetlerini yegân teşrih eden; hâdiseler göz önüne getirilerek, şairin hüviyet-i hakikiyesi, tam bir sarâhat içinde tebârüz ettiren" bir çalışma durumundadır.

Peyami Safa'nın ifadesiyle; "Edebiyat tarihi etütlerine esas olabilecek bir vesika niteliğinde" olan bu eseri nazarlarınıza sunarken, her iki merhumu rahmet ve minnetle anıyor, muhterem Fahreddin Hocamıza teşekkür ediyoruz. Allahu Teâlâ sa'yini meşkûr kılsın.