İnsan yuvasında ailesi ve çocukları ile huzur bulur. Güzel vakit geçirir. Bu süre zarfında huzurlu ve rahat yaşaması için belirli kurallara riayet etmesi gerekir. Allah(c.c)ın rızasını gözettiği takdirde sağlıklı, mutlu bir hayat yaşar.

İnsanın evinde yapacağı en güzel şeylerden bir tanesi de ibadetlerini güzel bir şekilde eda etmesidir.

Allah Teâlâ’nın bizi daima gözettiğini hatırımızdan çıkarmamak ve tek kaldığımızda da bu vakti dua, zikir, Kur'an, nafile ibadetlerle ihya etmemiz gerekir.

Bunun yanı sıra aile ile ilgilenme, şakalaşma vs. gibi huzur bulma adına ne varsa aile ile paylaşmalıyız.

İnsanoğlu sosyal bir yapıya sahip olduğu için, anne-babasını, akrabalarını, eş ve dostlarını ziyaret edip onların gönüllerini alır. Vakit ayırabilir ise ilim ve irfanla, tefekkürle bu vaktini doldurur.

Nihayetinde akşam olunca istirahat için (Bedeni – Ruhi) rahatlığını gözetir ve istirahat eder. Bunun yanında yemek içmek, temizlik, banyo gibi sağlığı için önem arz eden şeylere değer verir.

Ev adabı ile alakalı bir kaç meseleyi şöyle özetleyebiliriz:

1 – Eve girerken Besmele çekmek. Hz. Cabir'den rivayet olunan bir Hadis-i

Şerifte Peygamber Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyorlar:

إذا دخل الرَجُلُ بَيْتَهُ، فَذَكَرَ الله عِنْدَ دُخُولِهِ وعِنْدَ طَعامِهِ، قال الشَّيْطَانُ لأصْحَابِهِ: لا مَبِيتَ لَكُم ولا عَشَاءَ، وإذَا دَخَلَ، فَلَمْ يَذْكُرِ الله تعالى عِنْدَ دُخُولِهِ، قال الشَّيْطَانُ: أَدْرَكْتُمُ المَبِيتَ، وإذا لَمْ يَذْكُرِ الله تعالى عِنْدَ طَعَامِهِ قال: أَدْرَكْتُمُ المَبِيتَ وَالعَشَاءَ

''Kim evine besmele ile girerse, yemeğine besmele ile başlarsa, şeytan şöyle der: Size bu evde (kötü bir şekilde) sabahlamak ve yemek yoktur. Ama besmele çekmezse şeytan: (Kötü bir şekilde)Yemeğiniz ve yatacağınız yer kesinleşti" der.(1)

2 – Eve girerken aile fertlerine selam vermek. Evde birileri var veya yok ise selam vermek müstehaptır.

Yüce Mevla'nın buyurduğu gibi:

فإذا دَخَلتُم بيوتاً فسلِّموا على أنفُسِكم تحيَّةً من عِندِ اللهِ مباركةً طيِّبةً

''Evlere girdiğiniz zaman Allah tarafından kutlu, güzel bir yaşama dileği olarak kendinize ( kendinizden olan ve halkına ) selam verin''(2)

İmam-ı Malik diyor ki: Kimse olmayan eve girdiğiniz zaman selam veriniz ve sonra kendiniz verdiğiniz selamı "Esselamu aleyna ve ala ibadillahis salihin" diyerek alınız.”

Hz. Enes (r.a) in bir rivayetinde Rasulullah (s.a.v) :

يا بنَيَّ، إذا دَخَلْتَ عَلى أهْلِكَ، فَسَلِّمْ، يَكُنْ بَرَكَةً عَلَيْكَ، وَعَلى أَهْلِ بَيْتِكَ

''Ey oğul evine girerken ailene selam ver. Senin ve ailen için bereket olsun''(3)

3 –Habersiz ve aniden eve girmekten sakınmak. Zili veya kapıyı çalıp, kimseyi şüpheye düşürmeden uygun şekli ile eve girmek. Özellikle uzun ayrılıklardan sonra, haber verip öyle eve dönmek.

Bir Ayet-i Kerimede Yüce Mevla şöyle buyuruyor:

وَلَيْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوْاْ الْبُيُوتَ مِن ظُهُورِهَا وَلَـكِنَّ الْبِرَّ مَنِ اتَّقَى وَأْتُواْ الْبُيُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُواْ اللّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

''Evlere arkalarından girmek iyi değildir. İyilik, Allah'tan korkanın iyiliğidir. Evlere kapılarından girin ve Allah'tan korkun ki kurtuluşa eresiniz, umduğunuzu bulasınız''(4)

4–Evde tek kalınca haramlara girmemek. Allah (c.c)'ın bizi gözettiğini unutmamak.

5–Yüksek sesle konuşmamak, kahkaha atmamak. Aile fertlerini ve çevreyi rahatsız etmemeye dikkat etmek.

6–Yüksek sesle radyo, televizyon dinlememek. Çünkü bulunduğunuz binada hasta, yaşlı, çocuk olabilir. Sese karşı hassas olan insanları rahatsız etmeye hakkımız olmadığını bilmemiz gerekir.

7–İnanan insana yakışmayacak şeyleri dinlemek, seyretmekten sakınmak. Bir Ayet-i Celilede Yüce Mevla şöyle buyuruyor:

وَلاَ تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولـئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً

''Bilmediğin bir şeyin ardına düşme, çünkü: kulak, göz ve gönül bunların hepsi ondan (o yaptığın kötü işten) sorumludur.''(5)

8 – Avret yerlerini göstermemeye dikkat etmek. Evde bile örtünmeye özen göstermek. Otururken, kalkarken, yatarken edepli davranmak.

Hz. Enes (r.a) in bir rivayetinde:

''Peygamber Efendimiz (s.a.v) “çıplak olarak yürümekten men olundum'' buyuruyor.(6)

9–Evinin durumundan şikayetçi olmadan sürekli haline şükür etmek. Kanaat ile hayata bağlanmak. Evi olmayanları görüp (sıcaktan – soğuktan) korunamayan insanların haline bakıp, daima Allah (c.c) a şükür etmek.

Abdullah ibn-i Amr (r.a)’ın bir rivayetinde Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gündüzün şiddetli sıcağında evine döndüğünde:

الحمد لله الذي كفاني و آواني, والحمد للهالذي أطعمني و سقاني, والحمد لله الذي منّ عليّ, أسألك أن تجيرني من النّار.

'' Allah'a şükürler olsun ki beni korudu. Yine şükürler olsun ki, beni yedirdi ve içirdi. Bana nimetlerini ihsan etti. Ya Rabbi! beni Cehennem azabından koru''(7)

10 – Evi daima temiz tutmak. Evini onarmak. Evin sürekli düzenli olmasını sağlamak. Evini ihmal etmemeğe özen göstermek.

11–Sürekli eve özen gösterip, daima temiz kalmasını sağlamak ve işlerinde yardımcı olmak.

Esved bin Yezid (r.a) in bir rivayetinde:

''Hz. Aişe validemize: Rasulullah (s.a.v) evinde ne yapardı? diye soruldu.

Dedi ki:

كانَ يَكونُ في مِهْنَةِ أَهْلِهِ يَعني: خِدمَةِ أَهلِهِ فإذا حَضَرَتِ الصَّلاةُ، خَرَجَ إلى الصلاةِ.

Ailesine yardım ederdi. Ezan okununca da namaza giderdi'' buyurdu.(8)

12– Evin sırlarını dışarıya açmamak. Aile fertlerinin sırlarını ifşa etmemek.

13 – İzin isteyip, selam verdikten sonra evden çıkmak. Ev halkına gideceği yeri söylemek.

14–Evden çıkarken dua etmek. Ümmü Seleme (r.a)’nin bir rivayetinde Peygamberimiz (s.a.v) evinden çıkarken şu duayı yapardı:

بسم اللهِ , توكَّلتُ على اللهِ , اللهم إني اعوذُ بِكَ أن أضِلَّ أو أُضَلّ , أَو أَزِلَّ أو أُزَلّ , أو أَظلِمَ أَو أُظلَم , أو أَجهَلَ أو يُجهَلَ عليّ

“Allah'ın adıyla, Allah'a tevekkül ettim, ya Rabbi! Dalalete düşmekten ve düşürmekten, zillete düşmekten ve düşürmekten, cehalete düşmekten ve düşürmekten sana sığınırım''(9)

Hz. Enes (r.a) in bir rivayetinde ise: Peygamberimiz (s.a.v): Kim evinden çıkarken şu duayı yaparsa;

بسم اللهِ , تَوَكَّلتُ على اللهِ , ولا حَول ولا قُوَّةَ إلاّ باللهِ

“Allah'ın adıyla, Allah'a tevekkül ettim. Ondan başka ilah yoktur'' derse şeytan ondan uzaklaşır. (10)

Dr. Muhammed Hayr Fatıma’nın “Gençlere İçin İslam Edepleri” adlı eserinden tercüme; Necdet İçel

Dipnotlar

1-Müslim.

2-Nur: 61.

3-Tirmizi.

4-Bakara: 189

5-İsra: 36.

6-Taberani.

7-İbni Sünni.

8-Buhari.

9-Tirmizi – Ebu Davut.

10-Tirmizi – Nesei.