Eser Adı: Hayâtü's Sahâbe

 

 

Müellif: Muhammed Yusuf Kandehlevî

 

 

Mütercim: Hayri Demirci

 

 

Yayınevi: Gülistan Neşriyat

 

 

"Hz. Katade diyor ki; İbn-i Ömer'e, "Peygamber(Sallallahu aleyhi ve sellem)'in ashabı güler miydi?" diye sorulunca, "Evet, ama kalplerindeki iman dağlardan daha büyüktü" buyurdu."(Hayat-üs Sahabe: 1-s: 30)

 

 

Bir usta verdiği eserle ölçülür derler. Veya birbirine benzeyen ağaçları birbirinden ayıran verdiği meyvelerdir, onlardaki kalitedir. İşte insanoğlunun hayat serüveni boyunca- Peygamberler hariç- eşi menendi bulunmaz bir topluluk meydana getiren Allah Resulü(Sallalahu aleyhi ve sellem)'nün büyüklüğünün bir yönü de, elinde yetişen bu kutlu ashab-ı kiram topluluğudur.

 

Daha önce kulak keserken, vahye kulak kesilen, imanın nuru, İslam'ın ab-ı hayatıyla çölde yeşeren bu kudsi cemaat, tarihin yönünü değiştirmiş, az bir zaman içinde medeni milletlere muallim ve üstad olmuş, kıyamete kadar gelecek iman erlerinin önünde sönmez birer kandil vazifesi görmüşlerdir.

 

Onlar ki "gökteki yıldızlar gibidir" hangisine uyulursa hakikate bir yol bulunur. Bu ise onları yakından tanıma ve özümseme ile doğrudan alakalı bir husustur.

 

Ashab-ı Kiram'ın nezih hayatlarıyla ilgili birçok kitap yazılmıştır. Ama bunlar arasında bizleri en çok etkileyenlerin başında, büyük davet insanı Mevlana Muhammed Yusuf Kandehlevi'nin kaleme aldığı Hayat'üs Sahabe adlı şaheser gelmektedir. Bu eser ülkemizde birçok yayınevi tarafından değişik zatlara-bazen yanlış olarak Hadislerle Müslümanlık denilerek-tercüme ettirilmiş ve büyük ilgi görmüştür.

 

Gerçi biz daha önce bu eserin muhtasarını tanıtmıştık. Ancak geçen haftalarda, Pakistan Karaçi Dar-ul Ulûmundan mezun kıymetli hocamız Hayri Demirci beyefendi, bu eserin şerhli bir baskısının tercümesini bize hediye edince ve yeni şekliyle mükemmel olarak basıldığını görünce yeniden nazarlarınıza sunmak istedik.

 

Sahabelerin özellikle tebliğ ve irşad yönlerini nazara veren bir eserin lüzumunu ilk olarak ileri süren zat, müellifin babası, Cemaat-i Tebliğin müessisi, büyük davetçi merhum Muhammed İlyas Kandehlevi(v: 1944) olmuştur. Hatta onun teşvikleri ile yeğeni "Şeyh-ül muhaddis" Mevlana Zekeriyya Kandehlevi "Hikayat'üs Sahabe" adlı küçük çaplı, büyük faydalı eserini kaleme almış ve bu eser yayınlandığında büyük rağbet görmüştür.(Bu eser de Gülistan Neşriyatça basılmıştır.)

 

Daha sonra ise, babasından aldığı görevi dünyanın her tarafına ulaştıran, 20. Asrın büyük dava erlerinden merhum Muhammed Yusuf Kandehlevi daha geniş ve kapsamlı olarak bu eseri te'lif etmiştir. Kitabın yazılış gayesini merhum müellifinin şu veciz ifadeleri özetlemektedir; "Ben bu kitapta sahabelerin bütün yaşantı ve davranışlarını bir araya getirdim. İslam ümmeti onu okumalı ve ondan davet usullerini çıkartıp, davet işinde Peygamber(Sallallahu aleyhi ve sellem)in yolunu takip etmelidir."

 

Kitabın tercümesinde üstad Muhammed İlyas Bârabankevi'nin îrablandırdığı ve şerh ettiği Hayat'üs Sahabe esas alınmış, üstadın kıymetli şerhlerinden bir bölümü dipnot olarak yerleştirilmiş. Akıcı bir tercüme yapılmaya gayret gösterilmiş. Güzel bir baskıyla okuyucuyla buluşturulmuş.

 

Merhum Ebul Hasan en Nedvi, eserin takdim yazısında şöyle demekte; "Müellif bu kitabı, ashabın tek bir kitapta bulunmaları pek nadir olan haberleri, yaşayış tarzları, kıssaları ve hikâyelerinden meydana getirmiştir. Bunları birçok hadis, müsned, tarih ve tabakat kitaplarından meydana getirmiştir. Bundan dolayıdır ki, bu eser o asrı tasvir etmekte, ashabın hayatlarını, hasletlerini, ahlak ve içinden geçirdiklerini canlandırmaktadır. Kıssa ve hikâyelerin derlenmesi sırasında yapılan dikkatli ve derin araştırma, rivayet ve kıssalara çokça yer verilmesi,-mücmel ve kısa yazılmış olan, sadece manaları açıklayan eserlerde bulunmayan-bir tesir kazandırmıştır.

 

Bu özelliklerinden dolayıdır ki, bu kitabı okuyan kimse iman, davet, kahramanlık, fazilet, ihlâs ve zühd ortamında yaşar.

 

Eğer "Kitab, yazarının kalbinden geçenlerin bir kopyası, kalbinin bir parçasıdır. Bir kitabın tesiri, yazarının inancı, itikadı, etkilenmesi, duygulanması ve yazdığı şeyleri madde ve manasında yaşaması nispetindedir" demek doğru ise, şunu kesinlikle söyleyebilirim ki bu kitap etkili ve başarılı olmuştur. Çünkü yazarı, onu inanarak, duygulanarak, zevk ve şevkle yazmıştır. Sahabelerin sevgisi onun etine ve kanına karışmış, duygu ve düşüncelerini tamamen kaplamıştır. Uzun zaman sahabelerin haberleri ve sözleri arasında hayatını geçirmiştir."

 

"Bildiğime ve inandığıma göre bu kitab, imanı kuvvetlendirmek, daveti güçlendirmek, kendini davete tam olarak verebilmek ve bu uğurda feda olabilmek hususunda ilahi bir ihsan ve zamanın hayırlarından birisidir."

 

Merhum Nedvi, 1982 senesinde, Azamgarh Dar-ül Musannifindeki ilmi toplantıda sunduğu tebliğde bu eser hakkında şunları söylemektedir; "Tebliğ Cemaatinin lideri eş- Şeyh Muhammed Yusuf Kandehlevi'nin üç büyük cilt halindeki Hayatü's Sahabe isimli eseri, Sahabelerin hayatı, iman ve İslam'a davet konusundaki fedakârlıkları, ahlak ve yaşayışları konusunda nerdeyse bir ansiklopedi niteliğinde olup, kendi sahasında yazılmış eserlerin en genişi, en kapsamlısı ve konu akımından en zengin olan eserler arasında yer alır."

 

Son olarak bir âlimimizin daha mülahazalarına yer verip, meseleyi bağlamak istiyoruz. 20. Asrın büyük hadis âlimlerinden merhum Abdülfettah Ebu Gudde bu şaheser hakkında şunları yazıyor; " Kıymetli okuyucu! Önündeki Hayat'üs Sahabe kitabı hicri 14. Asır(Miladi 20. asır)'da yazılan kitapların en hayırlısıdır. Mevzuları ve bölümleri açısından en üstünüdür. Allahu Teâlâ, Arap-acem, ulema-talebe, davetçi olmak üzere doğu ve batı arasında milyonlarca insanı bu kitaptan faydalandırmıştır.

 

Allahu Teâlâ bununla kararmış kalpleri aydınlatmış, cehalet içinde yolunu şaşırmış nice insanları doğru yola iletmiştir. Hayır, vaaz, irşad ve tebliğ meclislerini onunla ihya etmiş, onu okuyan ve dinleyenlere, çağların hayırlısı ve bereketlisi olan Rasulullah(Sallalahu aleyhi ve sellem)'in çağı, sahabelerin çağı ve onlara en güzel bir şekilde tâbi olan tâbiinin çağındaki yaşanan hayatı aktarmıştır.

 

Böylece bu eser, kişi için yol gösterici, muhaddis, muallim, arkadaş, eğitici, tabip, tedavi edici olmuştur. Allahu Teâlâ onu havas ve avama kabul ettirmiş ve benimsetmiştir. Suya susamış toprağın yağmuru karşılaması gibi, insanlar onu bağrına basmışlardır."

 

Aslı Arapça olan bu şaheserin müellifine Cenab-ı Hak'tan rahmet diliyor, güzel bir üslupla dilimize kazandıran mütercimine ve Gülistan Neşriyata teşekkürlerimizi sunuyoruz.

Kitabı temin için:

 http://www.gulistannesriyat.com/dini-hikayeler/33-hayatus-sahabe.html