3- NİYET

Rasulullah(sav) diyor ki:

إنَّمَا ا'عْمَالُ بِالنِّيَّاتِ وَإنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى، فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ الى اللّهِ وَرَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ الى اللّهِ وَرَسُولِهِ، وَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ الى دُنْيَا يُصِيبُهَا أوِ امْرَأةٍ يَنْكِحُهَا فَهِجْرتُهُ الى مَا هَاجَرَ إلَيْه

"Ameller niyetlere göredir. Herkes için niyet ettiği şey vardır. Kimin hicreti Allah'a ve Resulüne ise o Allah ve Resulü için hicret etmiştir. Kimin de hicreti bir dünyalık veya bir kadın için ise ona da hicret ettiği şey vardır." [Buhârî, Bed'ü'l-Vahy 1, Itk 6, Menâkıbu'l-Ensâr 45, Nikâh 5, Eymân 23, Hiyel 1; Müslim, İmâret 155, (1907); Ebu Dâvud, Talâk 11, (2201); Tirmizi, Fedâilu'l-Cihâd 16, (1647); Nesâî, Tahâret 60)

Bu hadis, ezber yaparken hakiki niyetinin ve kastının ne olduğuna dikkat etmen gerektiğine işaret ediyor. Kendine açık yüreklilikle muhasebe etmelisin. Niçin Allah'ın kitabını ezberliyorsun? Bunun arkasından ne elde edeceksin? Kazancın ne olacak?

Senin Kur'an-ı Kerim'i ezberlemekteki maksadın hem başında hem sonunda, Allah Teâlâ'yı hakiki bir şekilde tanıyıp anlamak suretiyle O'na yaklaşmak, O'nun rızasını elde etmek, dünya ve ahiret saadetine nail olmak olmalıdır.

Ancak niyetinde herhangi bir bozukluk olursa veya amacın dünyevi bir kazanç elde etme olursa, şunu bilmelisin ki hafızlık senin için kat etmesi güç, engebeli, dikenli bir yol olacaktır. Onu ezberlemeye muvaffak olsan bile bundan çok az bir ecir elde edeceksin. Nitekim bir sınavı geçmek için Kur'an-ı Kerim'den bir ayet ezberleyip, sonra da onu kısa bir süre sonra tamamen unutan bir öğrenci, onu ezberlemedeki amacı Allah'ın sevabını kazanmak değil de imtihanı kazanmak olduğu sürece, dünya için istediği bu şeyden daha fazla bir kazancı olmayacaktır. Bu durum Allah'ın kitabını yalnızca rızk kazanmak veya dünyalık bir makam ve şöhret elde etmek için ezberleyen bazı okuyucular için de geçerlidir. Bunlarla, niyetlerini sırf Allah için samimi tutanlar ve kalplerini O'nun rızasına nail olmaya tevcih edenler arasındaki uçurum ne büyüktür!

4- BEDEN SIHHATİ

Rasulullah(sav) buyuruyor ki,

اَلْمُؤْمِنُ الْقَوِيُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنَ الْمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ

Allah katında güçlü olan mümin, zayıf müminden daha hayırlıdır. (İbn i Mâce, Mukaddime 10)

Şüphesiz ki sağlam bir akıl, sağlam vücutta bulunur. İnsan bedeninin de güçlü ve hastalıklardan salim olduğu sürece, daha verimli çalışacağında şüphe yoktur. Eğer senin sağlığın ve sıhhatin yerinde ise ibadete de daha çok güç ve takatin olacaktır. Mesela gece namazlarına kolayca kalkabileceksin... Ezber yaparken konsantreni rahat sağlayacaksın... Ezberde karşılaştığın zorlukları daha kolay aşacak, ezber toplantılarına daha dinç bir şekilde gideceksin.. Gayretin ve azmin artacak, kapasiten daha fazla olacak, sonuçta da hızla başarıya koşacaksın..

Bunun için daima sağlığını korumaya çalışmalısın. Mesela imkânlar nispetinde iyi beslenmeye özen göstermelisin. Gıdaları alırken niyetin de Allah'a daha çok ibadet etmek olmalıdır. Spor aktivitelerini de ihmal etmemen gerekir. Çünkü bu sayede bedenin mikroplardan temizlenir, dinçleşir ve kuvvetine kuvvet katılır.

Ayrıca ceviz, yumurta ve bal gibi bazı gıda maddelerinde büyük oranda fosfor bulunup hafızayı kuvvetlendirme gibi yararları vardır. İmkânın varsa onlardan bol tüketmeye çalış ve Allah'tan yardım dile ki, O'nun izniyle faydasını görürsün.

5- YAŞ

Şüphe yok ki insan yaşının yapılan akli ve bedeni faaliyetlerde büyük bir rolü vardır. Özellikle de ilim tahsilinde bunun önemi daha büyüktür. İnsan küçük yaşlarda öğrenmeye daha açık ve muktedirdir. Ezbere de daha yatkındır. Ezberlediği daha sağlam ve kalıcı olur. Ömründen uzun seneler geçmesine rağmen küçükken ezberlediği şey hafızasında köklü bir şekilde kalır. Nitekim "Küçük yaşta ilim almak, taşa nakşetmek gibidir." sözü ne kadar doğrudur. Bu yüzden ezber yapmaya küçük yaşta başlamak, ezberin hızlı ve kalıcı olmasına büyük tesiri olan önemli bir faktördür.

Burada çocuklarını erken yaşta Allah'ın kitabını ezberlemeye teşvik etme ve yönlendirmede ana babaların rolü ön plana çıkmaktadır. Böyle olmasında anne, baba ve çocuk için büyük hayırlar vardır.

Çocuklar ana babaların tarlası gibidir. Ona hayır olarak ne ekerlerse, mahsulünü dünyada da ahirette de alırlar. Çünkü kim bir hayra öncü olursa, ona yapanın sevabı kadar sevap yazılır.

Ey anne ve babalar! Çocuklarınız Kur'an-ı Kerim'i okuyup ezberledikçe kıyamet gününe kadar sizin defterlerinize hayır olarak yazılır. Onlar da çocuklarına öğrettikçe hepsinin ecrine nail olursunuz.

إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَى وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ وَكُلَّ شَيْءٍ أحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُبِينٍ

"Biz ölüleri diriltiriz ve öne sürdükleri işleri ve bıraktıkları eserleri yazarız. Zaten biz, her şeyi apaçık bir kütüğe ayrıntılı olarak kaydetmişizdir."(Yasin:36:12)

Ey baba! Çocukların ve torunların Kitab-ı Kerimi okudukça ve ezberledikçe hem hayatta, hem de ölümünden sonra sana da ecir yazılması kadar güzel bir şey var mıdır senin için... Sen de hiç durma, çocuğunu Allahın kitabını ezberlemeye teşvik et... Onun elinden tut, yönlendir, cesaretlendir ve ona yardımcı ol, her bir sure veya ayet ezberlediğinde de onu mükâfatlandır. Unutma ki, kendin için ve senden sonra gelen neslin için biriktireceğin gerçek hazine budur.

Bu şekilde çocuğunun, istikamet üzere ve doğru bir yönlendirmeyle büyümesini sağlamış olursun. Bu sayede o birtakım zararlı müzikler ve ahlakdışı hikâyeler yerine, Allah'ın kitabının ve Resulünün sevgisiyle dolar, kötü arkadaş ve bozuk bir çevre yerine de, hayır ve hakikat ehlinin, Kuran ehlinin dostluğunu kazanır. 

Burada icazetli, işinin ehli hocalar aracılığıyla Kur'an-ı Kerim'i ezberlemeye yönelirken yaşı genç ve dinç olmanın rolü açık bir şekilde ortaya çıkar. Gençlik Kur'an-ı Kerim'i ezberlemek isteyen kimseler için büyük bir avantajdır. Kişinin yaşı ilerledikçe buna bağlı olarak Kur'an'ı ezberlemeye ve dikkatini toplamaya olan kudreti de azalır.

Tabii ki bu şu anlama gelmez. Gençlik çağını yeni geçmiş veya çok gerilerde bırakmış, yaşça ilerlemiş kimseler ezbere muktedir değildirler, şanslarını kaybetmişlerdir. Ya da bu yolda uğraş vermek için herhangi bir neden kalmamış, onlar için zaman geçmiştir demek istemiyoruz. Bunlar hakikate sığmayan, geçerliliği olmayan sözlerdir. Geç yaşlarda ezber yapmaya başlayan ve bu yolda ciddi merhalelere ulaşan çok insan vardır. Muhakkak ki görünen maddi sebeplerin arkasında, yaş ve ömür faktörlerinden bağımsız, Allah'tan başkasının da bilemediği bazı görünmeyen gizli sebepler vardır ki kişiye başarı ve kolaylık sağlar.

*Terc.:Mustafa el Humsi'nin "Delilüs'sâlikîn fî Hıfzı'l Kur'an'i'l Kerim ve Tahfizihi" adlı eserinden; Necdet İçel

-Devam edecek-