Orijinal İsmi:The Road to Mecca

Müellifi: Muhammed Esed

Mütercimi:Cahit Koytak

Yayınevi: İnsan Yayınları

Tavsiye edeceğimiz eser, aslen Yahudi asıllı bir Avusturyalı olan merhum Muhammed Esed(Leopold Weis)’e ait. 1900 doğumlu olan Esed, helaketler ve felaketler çağı olan 20. asrın birçok hadisesine ve şahıslarına tanıklık etmiş, nev-i şahsına münhasır bir şahsiyet.

1921’de Avusturya’da neşredilen bir gazetenin muhabiri olarak Ortadoğu’ya gitmesi onun hayatında bir dönüm noktası olmuş. 1926 senesinde İslam dini ile şereflenmiş. Çocukluğunda İbrani dini ve kültürü hakkında aldığı sıkı eğitim, meraklı tabiatı, her şeyi derinlemesine inceleme merakı, onun hakikatları kısa zamanda kavramasına vesile olmuş. Bundan sonra o kendisini İslam’ın dertlerine adamış.

“Mekke’ye Giden Yol” onun, 1920’lerin sonunda İslam topraklarını gezerken edindiği fikir ve izlenimleri fevkalade tasvir, ikna edici bir üslup ve akıcı ifadelerle okuyucuya sunuşu ve hatıralarını paylaşmasıdır.

Merhum âlim Ebul Hasan en Nedvi bu eser hakkında şunları ifade ediyor; “Bu kitap, Avrupa ve Amerika’da büyük bir rağbet ve teveccühle karşılanmış, şevk ve istekle okunmuştur. Müellif bu eserinde, İslam medeniyetinin üstünlüğünden, İslam’ın şumul ve büyüklüğünden, büyük bir meharet ve kudretle söz etmektedir. Arap yarımadasını, İslam toplumunu ve İslam ülkelerinin toplum hayatlarını ince bir tasvirle gözler önüne sererek, İslam toplumunun ve İslam medeniyetinin üstünlüğünü başarılı bir şekilde isbat etmeye ve Amerikalı ve Avrupalıların zihinlerine yerleştirmeye çalışmıştır. Bunu da, uğrunda bu uzun ve tehlikeli yolculuğu göze aldığı gazetecilik görevini yerine getirmek için yaptığı çöl yolculuğu sırasında başından geçen tecrübelerden söz ederek yapmaktadır. Bütün bunları, yüksek edebi diliyle ve yeni, orijinal bir üslupla sunmaktadır.”

1950’lerde çıkan “İslam” mecmuasında bu kitap hakkında değerlendirmelerde bulunan İ.Semaheddin Cem’e göre, “Müellif, bu eserinde, İslam’ın çok büyük meselelerine, ana davalarına temas ediyor. Tasvirler, heyecanlı anlatışlar, dini bir vecd içinde kaleme alınmış renkli ve şairane sahifeler” içeren eser “İslam âlemi ve İslam akidesi ve itikadiyatı bakımından son derece mühim fikirleri, tarifleri, İslam nizamının hususiyetleri ve vüs’ati, meseleleri tebliği ve tefekkürü mevzuunda ehemmiyetli düşünce ve mülahazaları hâvidir.”

Yine İ.Semaheddin Cem’in ifadeleriyle “Kitap’ta Batı medeniyetinin tenkidi de fevkaladedir.”

Aslen İngilizce kaleme alınan eser, birçok yabancı dile çevrilmiştir. Türkçe de iki tercümesi var. Birisi, şu anda size tavsiye ettiğimiz bu çeviri.

Bir de Yağmur Yayınevi’nin neşrettiği, İhsan Babuloğlu’nun tercüme ettiği baskısı var. Ama bu çeviriyi tavsiye etmiyoruz. Zira İ. Semahaddin Cem beyin işaret ettiği ve bizim de bizzat müşahede ettiğimiz gibi, içerisinde çeviri hataları, hemen her sahifede devrik cümleler, Nurullah Ataç’çı neslin kullandığı berbat şive bozuklukları mebzulen mevcut.

1931’de İslam aleminde en çok etkilendiği ve kalben bağlandığı merhum Şerif Ahmed es Senusi hazretlerinin isteği ile Mısır hududundan gizlice Libya’ya geçip, merhum Ömer Muhtar ile görüşen Esed’in kitabında bizce en vurucu yer de bu görüşmenin de anlatıldığı “Cihad” adlı bölüm..

Merhum Esed’e Cenab-ı Hak’tan rahmet dilerim.