6- KÃœTÃœPHANE

Günümüzde insanın en çok eksikliğini duyduğu konulardan bir tanesi okuma ve araştırmadır. Bunun arkasında yatan çeşitli sebepler olup bazılarını şöyle sayabiliriz:

1- Dinlenme ve eğlenmeye yönelik araçların kolay ve ucuz bir şekilde elde edilip, kişiyi kitaplardan uzaklaştırması ve akıl çeldirici olması (Televizyonlar ve bunun gibi)

2- Kitapların fiyatlarının yüksek olması düşüncesi ki kişi kitaba vereceği parayı çok görür ancak aynı miktar parayı başka faydasız şeylere isteyerek harcayabilir.

3- Esas ve genel anlamda, okuma ve araştırmaya karşı bir isteğin olmaması veya istek olduğu zaman da içerdiği bilgiler açısından faydasız kitap ve dergilerin okunmasıdır.

Bunlar ve bunun gibi sebeplerden dolayı, her toplumda ve kursta kütüphane kurulması Allah'ın izniyle, güzel ve umumi faydaları olan bir iştir. Gerek toplum bazında olsun, gerek kurs bazında olsun kütüphane inşa etmekteki amaç, çok yönlü ve geniş olup, bazı noktaları burada zikredebiliriz.

1- Uygun kitapları seçememesi veya fiyatının yüksek olmasından dolayı istediği kitapları elde edemeyenlere bu kitapların temini...

2- İçerik yönünden güzel olan ve kişiyi bilinçlendirip, dinini öğretecek, ahlaki açıdan yetiştirecek ve çeşitli alanlarda kültürünü zenginleştirecek kitapların seçilmesi

3- Kitaplara kolayca ulaşmalarını sağlamak ve araştırma yapmaya sebep olacak etkenleri yönlendirme, bilinçlendirme ve yarışmalar düzenleyerek temin etmek.

4- Fertler arasındaki yardımlaşma ruhunu canlandırmak. Öyle ki bu yardımlaşma sonradan fertlerin kendi özel kütüphanelerini kurmak için birbirlerine destek olmaları şeklinde meyvesini verir.

5- Topluluğun her bir ferdine şu anlatacağımız şekilde, bir hocanın gözetiminde kütüphanenin yönetim işlerinde sorumluluk verilmesi suretiyle, onların mesuliyet duygusunu kuvvetlendirmek.

Kütüphaneyi oluşturma ve idare etme yolu:

Kütüphane temel olarak şu şekilde kurulabilir. Topluluğun her ferdi imkânları nispetinde bir veya daha fazla kitabı kütüphaneye hediye eder. Buna ilaveten zaman zaman gruptaki ferdler kendilerinin de faydalanacağı bazı kitapları almak için aralarında cüzi bir miktar para toplayabilirler.

İdaresiyle ilgili olarak da topluluğun kendi fertlerinden birinin kitapların emanet alınmasından ve geri tesliminden sorumlu olması tercih edilmelidir. Bunun için de özel bir cetvel hazırlanmalıdır. Bu da tabi ki öğretmenin yönetim ve kontrolünde olmalıdır. Topluluğun her ferdinin mesuliyet duygusunu kazanması açısından, bu yönetim işinin fertler arasında nöbetleşe, dönüşümlü olarak yapılmasında bir sakınca yoktur.

Öğretmen topluluğun bazı fertlerinin okuma ve araştırmaya diğerlerinden daha istekli olduğunu görebilir. Bu kimseleri herhangi bir kitabın özetini çıkararak, topluluğun diğer fertlerine aktarmakla yükümlü tutabilir. Ayrıca diğer öğrencileri de okumaya heveslendirmek için hangi kitabın hazırlanacağı ve daha önemli olduğu hakkında kendisi fikir verebilir.

Gruplardaki fertler Kur'an kursunun merkezi kütüphanesine kendi kütüphanelerinden kitap hediye etmek suretiyle onu yeni kitaplarla donatırlar. Ancak hediye edilen kitapların aynı kitaplar olmamasına dikkat edilmesi gerekir. Bunun için öğrencilere kursun kütüphanesinde hangi kitapların mevcut olduğunun bildirilmesi bu problemi ortadan kaldırır ve kütüphanenin her geçen sene daha zenginleşmesini sağlar.

Kitaplardan oluşan bir kütüphanenin ardından bir de işitsel öğelerden oluşan bir kütüphane kurulabilir. Bu da Kur'an-ı Kerim tilavet kasetleri, tecvid, dini sohbetler veya Rasulullah Efendimiz(sav)'in hadis-i şerifleri olan ve bunun gibi faydalı bir takım kasetleri ihtiva eder. Okumaya gücü veya hevesi olmayan öğrenciler için bu yol, onların dini kültürlerini arttırmaya yönelik olarak kitap okumalarından daha kolay ve basit bir yoldur.

7- SEVÄ°YE VE YAÅž FARKLILIÄžI

Bir toplulukta seviye farklılıklarının olması, herhangi bir şekilde çözümlenmesi gereken önemli bir sorundur. Başlangıç olarak deriz ki: bu seviye farklılıkları iki durumda ortaya çıkar.

Grubun bazı ferdleri ezber konusunda diğerlerinden daha yetenekli olduklarından dolayı ezberlemiş oldukları yerlerden tekrar sorumlu tutulmayı sıkıcı ve faydasız bulurlar. Bu da öğrenim düzeylerinde farklılıklara sebebiyet verir.

Ayrıca fertlerin yeterliliklerinde ve kavrama kapasitelerinde farklılık olması ki onlardan bazıları ezberde diğerlerine nazaran daha kuvvetli ve sağlam, ayrıca daha hızlıdırlar.

İşte iki şekilde ortaya çıkan bu farklılık çeşitli sebeplere dayanabilir.

a- Öğrencinin önceden almış olduğu tahsil, bazı öğrenciler dahil oldukları gruba katılmadan önce, grubun diğer fertlerinde bulunmayan ezberleri zaten yapmış olurlar.

b- Kişisel kapasite farklılığı, bazı öğrencilere Allah tarafından diğerlerinin sahip olmadığı üstün yetenek ve meziyetler verilmiş olabilir ki bu öğrenmede herkesin bildiği ve kabul ettiği bir gerçektir.

c- Kendiliğinden olan faktörler, bununla kişide bulunan şevk ve gayreti kastediyoruz. İstek artıp, gayret kuvvetlendiği zaman ve bu da aklı kullanarak ve belirli bir düzen takip ederek desteklendiği takdirde, alınan sonuç çok daha büyük ve güzel olur.

d- Sosyal durumlar, herhangi bir ferdin diğer fertlere nazaran tahsiline daha çok fayda ve yardımı dokunacak bir çevresi olabilir. Mesela anne ve babası veya ikisinden birisi çok kültürlü ya da Kur'an-ı Kerim hafızı olabilir.

Sebebi ne olursa olsun bu farklılık sorununun iki türlü çözümü olabilir. 

Şayet farklılık, bir grup öğrencinin ezberlemiş oldukları yerlerin diğerlerine göre daha fazla olması suretiyle öğrenim düzeylerinin uyumsuzluğundan kaynaklanıyorsa, bu durumda grubun ileri ve normal seviye olarak iki kısma ayrılması ve her gruba seviyesine uygun bir şekilde ezber yüklenmesi mümkündür. (Mesela amme cüzünü henüz ezberlememiş bir grupta bu cüzü ezbere bilen beş öğrenci varsa bu öğrenciler Tebareke cüzüne geçirilir ve o cüz ezberletilebilir.)

Fertler arasındaki farklılık kişisel yeterlilikleri ve kapasiteleri ile alakalı ise bu daha karışık bir durum arz eder. O zaman ileri seviyede olan öğrencilerden diğerlerine nazaran daha fazla sure ezberlemeleri istenir ve onlar bu ezberlerini ayrı olarak dinletirler. Ayrıca hocaların gözetimi altında kendilerinden alt seviyede olan öğrencilerin ezberlerini dinlemekle de görevlendirilebilirler.

Yine Kur'an kursundaki çeşitli gruplardan ezberde geri kalan ve fazla başarı gösteremeyen öğrenciler toplanıp bir araya getirilerek, onlar için seviyelerine uygun ayrı bir grup oluşturulabilir. Böylece bu öğrenciler diğerlerine de fazla bir yük olmaz ve kendi kapasiteleri nispetinde herhangi bir baskı veya hayal kırıklığına maruz kalmadan ezberlerine devam ederler.

Yaş farklılığına gelince, gruplar oluşturulurken fertlerin yaşları göz önünde bulundurulup, yaşları birbirine yakın olanların bir araya getirilmesi icap eder. (şu yaştan bu yaşa kadar olanlar gibi). Çünkü bu sınıflandırmanın eğitime olumlu katkıda bulunduğu saptanmıştır.

tercüme: Mustafa El-Humsi'nin "Delilüs'sâlikîn fî Hıfzı'l Kur'an'i'l Kerim ve Tahfizihi.(Mektebetü'l Pazalî Matbaatü Şam.2001-Hicri:1466) adlı eserinden tercüme. Necdet İçel(İzmir merkez vaizi)