Tevhid-i uluhiyet: Tek, varlığı kendinden, doğmamış, doğrulmamış, beden ve ruh olmaktan müberra, zaman ve mekandan münezzeh, gücü her şeye yeten, ezelî ve ebedî, isimleri ile bilinen, sıfatları ile ihata edilebilen, zatı ile meçhul, mutlak var olan ve bizleri var etmesiyle varlığını vicdanlarımıza hissettiren, eşya ve hadiseleri yaratmasıyla birlikte sikkesini üzerlerinde temaşa ettiren, mülkün, melekûtun ve her şeyin sahibi Allah Teala'nın varlığına kalben ve aklen inanma ve ikna olma ve bununla birlikte, tek hâkim ve yegâne güç sahibi olarak onu tanımaktır. Ondan başkasına kulluk yapmamak ve ancak O'na ibadet edip, mutlak yardımı yalnız O'ndan istemek ve velî-i nimet olarak sırf O'nu görmek ve bilmektir.

Tevhid-i rububiyet: Cenab-ı Hakkın yarattığı mevcudatı başıboş bırakmadığına ve her an, hem yarattığına ve hem de terbiye ve ıslaha yönelik efaline inanmaktır. Onun izni olmadan bir yaprağın dahi oynamayacağını ilmen bilmek ve onun emir ve nehiylerinin dışındaki davranışların, iradî olarak sergilenmesini ihanet telakkî etmek ve bu gibi düşünce ve davranışlardan ötürü tevbe etmenin gereğine inanmaktır.

Kur'an-ı Kerim'de âlemlerin rabbi olarak kendisini bize takdim eden Hz. Allah, aynı zamanda insanı yaratıp başıboş bırakmadığını da bize Kur'an-ı Kerim'de ifade etmektedir. İnsanın yönlendirilmesi ve terbiyesi noktasında öncüler, peygamberler ve semavî kitaplardır. Haşir ise, bu terbiyeye girenlere Cennet ile bir mükâfat ve bu hakikati reddedenlere de Cehennem ile bir mücazattir ki; iman bu inançla kemalini bulur.

 Tevhid-i Ubudiyet: İbadetleri maksudun bizzat bilmektir. Allaha mabudun bilhak maksudun bilistihkak olduğu için ibadet etmektir. İbadetler faydalarından dolayı değil, Allah'ın rızası için yapılmalıdır. Ubudiyet, kulluk gereğidir.

Allah'a Nasıl İnanıyoruz?

Allah Teâlâ isimleri ile bilinir, sıfatları ile ihata edilir, ama zatı ile bir ma'lum-u meçhuldür. "Ben gizli bir hazine idim, bilinmekliğim için mevcudatı yarattım" meşhur kelamından da anlaşılacağı üzere, Allah bu âlemi dilemiş ve cebren (zorla) yaratmıştır. Ve bu keyfiyeti ile de "Layüsel"dir (Yapıp ettiğinden kimse ona soru soramaz). Haddizatında kulluk hakikati de bu espiriyi kavramaktan kaynaklanır ki, imanın başlangıç noktası bu teslimiyettir

Hz. Allah'a kul olana her şey kulluk ve kölelik eder, yani hizmetkâr olur. O'na kul olmayan da her şeye kul, köle olur, yani hizmetkâr olur. İnsan iradesi ile melek üstü bir varlık haline gelebileceği gibi, şeytan altı bir varlık haline de dönüşebilir. Bizlerin ne olup olmayacağını ve ne yapıp yapmayacağını bilen Allah Teâlâ, hesap günündeki itirazlarımızı önlemek için yaşadığımız şu ara koridorda bizi imtihana tabî tutmaktadır. Ve bu imtihan olup-biteni isbat için gereklidir. Cenab-ı Hakk sıfatları ve esması ile birlikte kabullenilmeli ve bunlar birbirinin ne aynı ne de gayrıdır diyerek algılanmalıdır. Elma denince, ağacın ve tohumunun zaruretinin kaçınılmazlığı gibi.

-Devam edecek-