Allah (sübhanehû ve teâlâ) Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurur: "…şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi."(1)

İnsan denince akla işiten, gören, tat ve koku alan ve hisseden bir varlık akla gelir. Bu duyular olmadan insan çevresiyle etkileşim içine giremez. Görmeyen, duymayan ve hissetmeyen bir insanın nasıl bir durumda olacağını düşünün.

Başkalarının sevgisini kazanmak isteyen kişi onlarla ilişkilerinde saydığımız bütün bu duyularını kullanmak durumundadır. Ancak bu surette onların sevgisini üzerine çekebilir. Sevilmeye layık olan kişi insanlara sevgi ve şefkatle bakabilen kimsedir.

Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) şöyle buyurur: "Kim kardeşine sevgi ile bakarsa Allah ona mağfiret eder."

Bu gelişigüzel bir bakış mıdır? Yoksa anlamlı, bilinçli, kalplere tesir eden hisli bir bakış mı? Tebuk gazvesinden geri kalan üç sahâbenin kıssasına bakıldığında bir bakışın önemine dair güzel bir örnek görmek mümkündür. Ka'b bin Mâlik (radıyallahu anh) şöyle der: "İnsanlar bizimle konuşmaktan kaçındılar. Hatta bana göre yeryüzü bile değişti. Sanki burası benim memleketim değildi. "Yeryüzü, genişliğine rağmen onlara dar gelmiş, vicdanları kendilerini sıktıkça sıkmıştı. Nihayet Allah'tan (O'nun azabından) yine Allah'a sığınmaktan başka çare olmadığını anlamışlardı."(2) Elli gün böyle geçti. İki arkadaşım boyunlarını büktüler; ağlayarak evlerinde oturdular. Ben ise onlardan daha genç ve dayanıklı idim. Dışarı çıkarak cemaatle namaz kılar, çarşılarda dolaşırdım. Fakat kimse benimle konuşmazdı. Namaz bittikten sonra Resûlullah (aleyhisselâtü vesselâm) yerinde otururken yanına gelir, kendisine selâm verirdim. Kendi kendime "Acaba selâmımı alırken dudaklarını kıpırdattı mı kıpırdatmadı mı" diye sorardım. Sonra ona yakın bir yerde namaz kılar ve fark ettirmeden kendisine bakardım. Ben namaza dalınca bana doğru döner, kendisine baktığım zaman da yüzünü çeviriverirdi."(3)

Onlarla irtibatın kesilmesi Allah (sübhanehû ve teâlâ) nın emriyleydi. Buna rağmen âlemlere rahmet olarak gönderilen Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) Ka'b bin Malik'e bakmaktan kendini alamıyor, Ka'b (radiyallahu anh) da gizlice ona bakmadan edemiyordu.

İşte biz bu şuurla bakmayı yitirdiğimiz an hayat nurunu yitirmiş oluruz.

İnsan bakışıyla düşüncelerini ifade edebilir. Aynı şekilde başkalarının bakışından ne düşündüklerini sezebilir.

Semanın bakışları sırlarını ifşa eder ,

Gözler açıklamaya hacet bırakmaz

Kalplerde duygular canlanır

Gözler ise dile hacet bırakmadan duyguları açığa vurur.

"Nice işaretler tabirlerden daha manalıdır."

Allah (sübhanehû ve teâlâ) şöyle buyurur: "Hele korku gelip çattı mı, üzerine ölüm baygınlığı çökmüş gibi gözleri dönerek sana baktıklarını görürsün."(4)

Şair der ki:

Gözler, sahibinin kalbindeki öfke ve kini açığa vurur.

Bir diğeri ise şöyle der:

Gözler, sahibinin kalbindeki nefreti ya da sevgiyi açığa vurur

Öfkeli kimseyi bakışları tasdik eder

İçindekini gizlemesine fırsat vermez

Gözler konuşur, ağız susar

Kalbin derinlikleri ayan beyan gözüksün diye.

Bakışlar bu denli önemlidir. Peki ya duymak?

Cerir bin Abdullah (radıyallahu anh) anlatıyor: Allah Resûlü (aleyhissalâtu vesselâm) birini gönderip beni yanına çağırttı. Bana niçin geldiğimi sordu. 'Senin önünde müslüman olmak için Ey Allah'ın Resûlü!' dedim. Elbisesini bana uzattı. Sonra ashabına döndü ve şöyle buyurdu: 'Bir kavmin efendisi geldiğinde ona ikramda bulunun.' Sonra 'Ey Cerir! Seni Allah'tan başka ilah olmadığına, benim O'nun resûlü olduğuma şehâdet etmeye, Allah'a, kıyamet gününe, kadere iman etmeye, beş vakit namazı kılmaya, farz olan zekâtı vermeye davet ediyorum.' dedi. Ben de denileni yaptım. O zamandan sonra Allah Resûlü ne zaman beni görse tebessüm ederdi."(5)

Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) Cerir bin Abdullah'ın kalbini İslam'a ısındırmak için ikramda bulunmakla yetinmeyip "Bir kavmin efendisi geldiğinde ona ikramda bulunun." diyerek onun gönlünü hoş etmeye çalıştı, onu güzelce İslam'a davet etti ve daha sonra her karşılaşmada ona tebessüm etti.

Sonra dokunma duyumuzla insanların kalbine nasıl nüfûz edebileceğimize bir bakalım.

Ebu Zerr (radıyallahu anh) a şöyle sorulmuştu: "Allah Resûlü'yle karşılaştığınızda sizinle musafahalaşır mıydı? Şöyle dedi: 'Her karşılaşmamızda benimle musafahalaşmıştır. Bir gün beni çağırttığında evimde değildim. Geldiğimde Allah Resûlü'nün beni çağırdığını söylediler. Yanına gittim. Divanda oturuyordu. Kalkıp bana sarıldı. Bu, musafahadan daha güzeldi.'(6)

Musafahalaşma (tokalaşma) yalnızca mekanik bir hareket olmayıp, bedene ve ruha yansıyan yönleri bulunan bir iletişim aracıdır. Parmaklarla birlikte el temas anında karşı tarafa bir takım sinyaller gönderir ve aynı şekilde bir takım sinyaller alır. El ile olan bu iletişimin etkilerini karşı tarafın yüzünde açıkça görmek mümkündür. Tokalaşma ile kurulan temas iki tarafın arasındaki mesafe açısından önemli ipuçları verir; kimi güzel bir şekilde tokalaşır, kimi elini uzatır ve hemen çeker, kimi ise sağa sola bakarak tokalaşır. Yine bazıları karşı tarafın elini sıkıca kavrayıp, göz teması kurar. Öyle ki kendinizi onun gözbebeğinde görürsünüz.

Allah Resûlü (alehyisselâtü vesselâm) bir kimseyle musafahalaştığında karşısındaki kişi elini çekmedikçe O elini çekmezdi.

Bir gün Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) Muaz bin Cebel (radiyallahu anh) ın elini tutup şöyle dedi: "Ey Muaz! Allah'a yemin olsun ki seni seviyorum. Sana her namazın ardından 'Allahım! Senin zikrin, şükrün ve sana güzelce ibadet etmem hususunda bana yardım et.' demeni tavsiye ederim."(7)

Sahabe (radiyallahu anhum) musafahalaşmanın önemini bildiğinden, hadisi rivayet eden râvî Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) ın Muaz bin Cebel (radiyallahu anh) ın elini sıktığını özellikle ifade eder.

Ancak seven kalplerin elleri birbirine kenetlenebilir. Bir el diğer bir ele gelişigüzel uzanmaz. Ancak akıl ve kalp süzgecinden geçerek uzanır. Sevdiğiniz bir kişiye elinizi uzatmazdan önce iyi düşünün ve bunun etkili bir duygu aktarım aracı olduğunu unutmayın.

Tirmizi (rahmetullahi aleyh) Hz. Aişe (radıyallahu anha) dan şöyle rivayet eder: "Zeyd bin Harise Medine'ye geldiğinde Allah Resûlü evimde idi. Zeyd eve gelip kapıyı çaldı. Allah Resûlü elbisesini çekerek onun yanına gidip boynuna sarıldı ve alnından öptü."(8)

Bir sahâbe Allah Resûlü (aleyhisselâtü vesselâm) a karşı olan hislerini şöyle açıklar: "Yeryüzünde yaşayan canlılar arasında bana en sevimsiz gelen O idi. Ancak bir süre sonra bana çocuğumdan, babamdan ve tüm insanlardan daha sevimli geldi."

Acaba kin ve öfkeden sonsuz bir sevgiye doğru uzanan bu büyük değişimin sırrı ne idi?

Sahabe sözünü şöyle tamamlıyor: "Allah Resûlü (alehyisselâtü vesselâm) ın çarşıda şöyle dediğini duydum: 'Alışverişi, borç vermeyi, borç istemeyi kolaylaştıran kimseye Allah rahmet etsin.' İçimden 'Bunu başkalarına anlatacağım, güzel söylüyor.' dedim. Sonra O'nu takip edip 'Ey Muhammed!' diye seslendim. Bana tüm bedeniyle döndü."

Allah Resûlü (aleyhissalâtu vesselâm) bu kişiye yaklaşmak için bedeninin tamamını kullandı. Böylece kalbine ve hislerine hükmetti. Neticede o kimsenin kalbi aralanmış oldu ve onun kin ve öfke duyguları sevgi ve hürmete dönüştü.

Sevdiğiniz biriyle karşılaştığınızda ona sevginizi hissettirin. Bakışınız sevgi ve kardeşlik mesajı versin ve sizden kalbini ve ruhunu celbedecek sözler duysun. Sonra elini tutun ki, aranızda büyük bir sevgi akışı olsun. Başkaları tarafından sevilmek istiyorsanız, onlara yakınlaşmak için bütün duyu organlarınızı kullanın.

Dipnotlar

1-Nahl; 78

2-Tevbe: 118

3-Sahih-i Buhari: 14/4418

4-Ahzab: 19

5-Sünen-i Kübrâ (Beyhakî): 2/17132

6-Sünen-i Ebu Davud: 2/5214

7-Sünen-i Ebu Davud: 1/1522

8-Sünen-i Ebu Davud: 10/2951