9. Cilt 

*"Ben zerreler gördüm ki, hepsinin ağzı açık, lokma bekliyordu. Eğer onların yediklerini söyleyecek olursam, bahis uzar." Hz. Mevlana

* "Sen yaprakların el çırpmasını ve zikir ve tesbih etmesini görmüyor ve işitmiyor musun? Bunu duymak için beden kulağı değil, kalb kulağı gerektir." Hz. Mevlana

*"Faydasız söz ve yalandan bu kulağını tıka ki, can şehrini münevver göresin." Hz. Mevlana

*"İbadullahın etlerini yiyor yani onların gıybetinde bulunuyorsun, cezasının görürsün." Hz. Mevlana

*Ömrü tu manendi temyanu zerest

Ruzu şeb manendi dinar eşmerest

"Senin ömrün altın torbası gibidir. Gece ile gündüz ise altın sayıcı durumundadır." Hz. Mevlana

*"Ey gafil! Sen uyursun. Ama yediğin veya işlediğin bir haramın kokusu şu yeşil renkli gökyüzüne yükselir." Hz. Mevlana

*"Deniliyor ki iyi olsun, kötü olsun her amelin manevi bir kokusu vardır ki, gökteki melekler onları ayırt ettikleri gibi, yerdeki salih insanlar da fark ederler." Tahir'ül Mevlevi

*Dert, Cihan mülkünden daha iyi ve daha kıymetlidir ki, onun sevkiyle Allah'a gizlice dua eder ve "aman ya Rabbi" dersin." Hz. Mevlana

*"Dertsiz dua soğuktur, bir işe yaramaz. Dertli dua ise gönül duygusuyladır." Hz. Mevlana

*"Nefsinin hevasına göre sıçrayan sebatsız kimse saman çöpü gibidir ki, her rüzgârın esmesiyle hareket eder. Sebat ve temkinli kimse ise dağa benzer. Bir dağ, esen rüzgâra ehemmiyet verir mi?" Hz. Mevlana

*"Sohbet vardır ki, keskin kılınç gibidir, dostluğu katleder, bostanlara ve ekinlere kış tesiri yapar. Keza sohbet vardır ki, ilkbahar mevsimidir ki, o mevsimde binalar yapılır ve birçok menfaat elde edilir." Hz. Mevlana

*Ey salik! Sen seyr-i sulükünde bir virdi terk edersen, hastalık ve minnet sana bir kabz gibi gelir." Hz. Mevlana

*Der maasi kabzeha dilgir şad

Kabzeha bade ez ecel zincir şad

"Suç işlediğin zaman duyulan iç sıkıntıları kalbi istila eder. O kabzlar, ecelden sonra zincir haline gelir." Hz. Mevlana

*"Kalbindeki kabzı görünce o kabzın çaresine bak. Yani sebebi ne ise, o sebebi def et. Çünkü dalların hepsi kökten biter." Hz. Mevlana

*"İnsan yazın kışı ister. Kış gelince de onu beğenmez. Kahrolası insan ne kadar nankördür ki, bir hale rıza göstermez." İmrül Kays

*Gazab-ı İlahi arslanın kokusunu alınca geri dön! Münacat eyle, hazer etmeye artık ol, dua ile iştigal et." Hz. Mevlana

*Kist an Yusuf del hakçuy tu

Çun esiri bestei ender kuy-i tu

"Yusuf kimdir? Senin hak arayan kalbindir ki, esir gibi beden mahallesinde bağlı kalmıştır." Hz. Mevlana

*Ger şeved zerrat-ı âlem hile-i peyç

Bi kaza-i asumani heysendu hiç

"Eğer âlemin bütün zerreleri çare bulmaya kalkışsa, manevi kazaya karşı hepsi de hiçtir." Hz. Mevlana

*Cümle-i eczai der tahriki der sükûn

Natikani kana ileyhi raciun

"Cihanın bütün cüz ve zerreleri -hareket halinde olsun, sükûn halinde olsun-, "biz Rabbimize rücu ediyoruz" derler. Hz. Mevlana

*Zikri ve tesbihatı ecza-i cihan

Gulguli efkenend ender asuman

"Cihan cüzlerinin zikir ve tesbihleri semaları gulguleye düşürmüş ve oraları çınlatmıştır." Hz. Mevlana

*Gafil bir kimse sabaha çıkınca kendi reyine bakar ve "bugün şunu yapayım" der. O, nefsinin tedbiriyle meşgul olur, Rabbinin takdirinden gafil bulunur. Âkil ise, sabahlayınca "Allah bugün bana ne yapacak ve ne yaptıracak" der. Âkil aklının fazlalığı, uyanıklığının kemâli ve ziyadeliği dolayısıyla Allah'a ve Onun yardımına bakar." Ataullah-ı İskenderani

*"Malının zekâtını çıkar ver ki, o mal bereketlensin. Görmez misin, bağcı asmanın fazla sürgünlerini kesince, ziyade üzüm verir." Sadi Şirazi

* "Fakru zaruret içinde boğulan gönüller, dumanla dolu ev gibidir. Sen onların derdini dinlemek suretiyle o dumanlı eve bir pencere aç ki, dumanı çekilsin." Hz. Mevlana

*"Gam ve keder bir hazinedir. Senin hastalık ve meşakkatin de bir hazinedir. Lakin bu fikir çocuklara nasıl tesir eder, bunun böyle olduğunu nasıl anlarlar?" Hz. Mevlana

* "Mevcuttan her neye âşık olursan o şey, sıfat-i ilahiyeden biri ile yaldızlanmıştır." Hz. Mevlana

* "Ey dostlar! Eğer suretten geçer ve mana âlemine giderseniz, orasının Cennet ve gülistan içinde gülistan olduğunu görürsünüz." Hz. Mevlana

*Her kim kılavuzsuz yola giderse, iki günlük yol, yüzyıllık mesafe olur." Hz. Mevlana

*Molla Câmi(k.s) Nefahâtü'l Üns isimli eserinde diyor ki; "Şeyh Ebul Kâsım Âbâdi'nin Müslüman bir cinni vardı. Bir gün şeyh, mescidde otururken, cinni geldi. Ona " Ey Şeyh! Bu cemaati nasıl görüyorsun?" sualinde bulundu. Şeyh; "bazısını uykuda, bazısını uyanık görüyorum" dedi. Cinni; "başlarında olanı görüyor musun?" sualinde bulundu. Şeyh; "görmüyorum" cevabını verdi. Cinni, şeyhin gözlerini sıvadı. Şeyh, cemaatin başları üzerinde birer karga oturduğunu, bazılarının gözlerini kanatlarıyla kapattığını, bazılarınınkini de kâh kapatıp kâh açtığını gördü ve "bunlar nedir" diye cinniye sordu.

Cinni;

وَمَن يَعْشُ عَن ذِكْرِ الرَّحْمَنِ نُقَيِّضْ لَهُ شَيْطَاناً فَهُوَ لَهُ قَرِينٌ

Kim Rahman'ı zikretmekten gafil olursa, yanından ayrılmayan bir şeytanı ona musallat ederiz(Zuhruf: 36)ayetini okumadın mı? O kargalar birer şeytandır ki, onların başları üzerinde oturmuş, gafleti derecesinde onu istila eylemiştir" ikazında bulundu.

*"Akrabadan, dosttan, soydan ve soptan görülen bir cefa, başkalarının üç yüz bin cefasından ağırdır." Hz. Mevlana

*"Kalbi imanlı bir zatın bendesi olmak, senin için, padişahların başına taç olmaktan hayırlıdır." Hz. Mevlana

*Eğer sen istikamet nakdini buldunsa, ağzını açma ve ondan bahsetme ki, yolda imtihan taşları vardır." Hz. Mevlana

*"Doğruluğu iltizam et yahut sus. Kendinde olmayan bir şeyi iddia etme. Ondan sonra Hakkın rahmetini gör ve ondan doya doya iç." Hz. Mevlana

*Ancehi der firavn bud ender tuhest

Lakin ejderhanu mahpus cuhest

"Ey dünyaperest gafil! Firavunda olan kötü ahlak tamamıyla sende mevcuttur. Lakin senin ejderhan kuyuda mahpustur." Hz. Mevlana

* "Senin kötü amellerinden bahsederlerse canın sıkılır, hoşuna gitmez. Başkasından söz ederlerse, sana masal gibi gelir." Hz. Mevlana

*Ger geran ve ger şete bendei bud

Anki cuyendest ya bende-i bud

"Ağır davransa da, sürat gösterse de arayan elbette aradığını bulur." Hz. Mevlana

*"İnsan kendisini ucuza sattı. Atlastı, nefsini bir hırkaya yamadı, gitti." Hz. Mevlana

*"İnsanın dünyada en ziyade olan şeyi, noksandır. Nefs-i natıkana yani ruhuna teveccüh ederek, onun faziletlerini ikmâle çalış ki, sen cisminle değil, ruhunla insansın."Ebu Feth'il Besta

*Mahi ba Ahmed işaret bi şeved

Naru İbrahim ra nesirin şeved

"Ay, Hazret-i Ahmed(aleyhisselam)'in işaretini görür ve ortasından ikiye ayrılır. Ateş İbrahim'e karşı gülistan olur." Hz. Mevlana

*İn bud te'vil-i ehl-i itizal

Vay en kesi ki nedared nur-u hal

"İtizal ehlinin te'vili budur. Kendisinde hal ve basiret nuru olmayan kimsenin vay haline" Hz. Mevlana

*"Akvam-ı saire bütün zalimleri ile gelecek olsalar, biz de yalnız Haccac ile karşı çıksak, onlara galebe ederdik."Hasan-ı Basri

*Anki u bunyad firavni kuned

Rah-ı sad Musa ve Harun miyzenend

"Firavunluk vasıtasını bulmuş olan nefis, Firavun gibi temerrüde kalkar ve yüzlerce Musa ve Harun'un yolunu vurur." Hz. Mevlana

*Sofiyyece, Allah'ın mahlûkata iki feyzi vardır;

Feyz-i Akdes: Cenab-ı Hakkın bütün kâinata olan umumi tecellisidir ki, bunda hiçbir şey diğerinden ayırt edilmez.

Feyz-i Mukaddes: Her şeyin istidadına göre o umumi tecelliden hissesidir. Tahir'ül Mevlevi

*"Yağmurun tabiatındaki letafette hilaf yoktur. Saf, temiz, tatlı bir sudur. Öyleyken, onun yağmasıyla bağda laleler, çorak yerde ise diken biter." Sadi Şirazi

*"Ey zarif kimse! Geride gibi görünen ilerilerden ol. Nitekim taze meyve ağaçtan evveldir." Hz. Mevlana

*"Minnet vaktinde Allah dersin, Minnet geçince ise, yol nerede diye sorarsın" Hz. Mevlana

*La mekani ki der nur-u Hüdaest

Mazi ve müstakbel ve hal ez kücaest

"Nur-u İlahi'nin bulunduğu lâmeken âleminde mazi, müstakbel ve hal yoktur." Hz. Mevlana

*"Bir kul küfür ve isyanını artırırsa, Allah onu derhal muaheze etmez, belki nimetini ve rahatını artırır. Lakin derece derece helakete yaklaştırır, sonra helak eder. İşte istihraç budur."İbn-i Abbas(r.a)

*"Bütün mükevvenata (Âlem-i Ekber) insana da (Âlem-i Asgar) ve Fihrist-i Kâinat derler. Bir kitabın münderecatı fihristinde tamamıyla veya hulasaten nasıl mevcut ise, umum avâlim de insan da mevcuttur." Tahir'ül Mevlevi

*"Kötü zan, gam ve kederi olmayan insanı hasta eder." Hz. Mevlana