Burç; güzel olmak, örtülerinden sıyrılmak ve yükselerek görünür olmak anlamına gelen "berec" kökünden türeyen bir isimdir. Gökteki takımyıldızlar, bu anlamla uyumlu olarak yukarıda bulunup göründükleri için bu ismi almışlardır. Kalelerin köşelerine yapılan daha kalın ve daha yüksek çıkıntılarla kulelere de bu sebeple aynı isim verilmiştir.

Dünya'nın kendi ekseninde yirmi dört saatte bir kere dönmesiyle bir gün, Güneş'in etrafında 365 günde bir kere dönmesiyle de bir yıl meydana gelir.

Bir yıl boyunca Güneş'in Dünya'dan bakınca göründüğü konumu, bir daire yani 360 derece oluşturur. Bu 360 derecede yer alan takımyıldızlarının sayısı on ikidir; bu yörüngeye Zodyak denir. Her burcun süresi, otuz derece yani yaklaşık otuz gün olarak kabul edilir. Böylece bir yılda 360 derecelik daire tamamlanır.

Şu ayrıntıya da dikkat çekmeliyiz: Aslında hareket eden Güneş değil, Dünya olduğuna göre biz, Güneş'i sırayla on iki burçta görmüş oluruz.

Burçların isimleri ve rastladıkları günler şöyledir:

1-Koç Burcu (21 Mart–19 Nisan), 2-Boğa Burcu (20 Nisan–20 Mayıs), 3-İkiz Burcu (21 Mayıs–21 Haziran), 4-Yengeç Burcu (22 Haziran–22 Temmuz), 5-Aslan Burcu (23 Temmuz–22-Ağustos), 6-Başak Burcu (23 Ağustos–22 Eylül), 7-Terazi Burcu (23 Eylül–23 Ekim), 8-Akrep Burcu (24 Ekim–21 Kasım), 9-Yay Burcu (22 Kasım–21 Aralık), 10-Oğlak Burcu (22 Aralık–19 Ocak), 11-Kova Burcu (20 Ocak–18 Şubat), 12-Balık Burcu (19 Şubat–20 Mart)

İslamiyet'ten önce yaşayan insanlar, gök cisimlerini astronomik yönden incelemekten ziyade, onların fonksiyonlarıyla var saydıkları ilahlar arasında bağlantılar kurmuşlardır. Bu tür değerlendirmeler bazen gök cisimlerini ilah gibi algılamakla sonuçlanmıştır. İnançlar böyle sığ temellere dayanınca, olaylardan yola çıkarak bir takım kehanet formülleri üretilmiştir.

Yıldızların belli yer ve yörüngelerde bulunması Astronomi'nin konusudur.

Yıldızların bulundukları yerlerden hareketle belirli anlamlar çıkarma sanatına ise Astroloji denir.

Astronomi bir bilimdir, verileri gerçektir.

Astroloji, çıkış noktası olarak Astronomi'yi kullanmakla birlikte, çıkarttığı sonuçlar itibarıyla sembollere dayanır. Birçok âlim, Astroloji'yi hurafe olarak kabul eder.

Semavi cisimler, Allah'ın iradesi dışında kalan bağımsız bir kudrete sahip olamazlar. Allah'ın kudret ve iradesi, her şeyi kuşatmıştır. Bu nedenle semavi cisimlerin, insanlar için, kader oluşturacak şekilde bir etkiye sahip oldukları söylenemez. Ayrıca Allah'ın insanlara cüz'î irade verdiği de bilinen bir husustur.

Bununla birlikte gizemli izahlar, insanları daima etkilemiştir. Bu tür yanlış anlatımlardan etkilenmemek için sağlam bir bilgiye ve kuvvetli bir imana sahip olmak gerekir.

Kur'an-ı Kerim'de de burçlardan bahsedilmektedir:

"Andolsun, biz gökte bir takım burçlar yarattık ve seyredenler için onu süsledik." (15. Hicr–16)

Ayette yıldız kümelerinden (burçlardan) ve bu yıldız kümelerinin güzel görünümlerinden bahsedilmektedir. Ayette "bürûc" kelimesi nekre ve çoğul olarak zikredildiğine göre, gökyüzünde bilinenlerin yanı sıra henüz keşfedilmemiş bazı yıldız kümelerine işaret edildiği de anlaşılmaktadır.

Burçlardan yola çıkılarak bir takım gaybi ve gelecek bilgilere ulaşılması mümkün değildir.

Bir ayet-i kerimenin anlamı da şöyledir:

"Gökte burçları var eden, onların içinde bir çerağ (güneş) ve nurlu bir Ay barındıran Allah, yüceler yücesidir." (19. Furkan–61)

Ayetten Allah'ın yıldız kümeleri oluşturduğu ve kümelerin arasında ışık kaynağı olarak Güneş'i ve aydınlatıcı olarak da Ay'ı yarattığı anlaşılmaktadır. Burçların olaylar üzerinde etkili olduklarına ve burçlardan yola çıkılarak bir takım bilgiler elde edilebileceğine dair bir ipucu bulunmamaktadır.

Şu ayet mealini de inceleyelim:

"Andolsun burçlarla dolu göğe."(85. Bürûc–1)

Bürûc suresinin bu ilk ayetinde, burçlara yemin edilerek anlatılacak hususlara dikkat çekiliyor. Yemin edildikten sonra anlatılacak şeyler önemli olduğu gibi kendisi ile yemin edilen nesnele de önemlidir. Güneşin bir yıl boyunca takip ettiği yörüngede bulunan ve belli sembollerle ifade edilen yıldız kümeleri ile diğer yıldız kümeleri Allah'ın önemli ayetlerindendir. Ancak yıldız kümelerinden (burçlardan) yola çıkılarak gayb hakkında bilgi verdiğini iddia etmek doğru değildir.

Bu konuda son söz olarak şunları söyleyebiliriz:

Burçlara dayanarak bilgi vermek kehanet ve falcılık anlamına gelir. Kehanet ve falcılık ise dinimizce yasaklanmıştır.

Burçlar, insanın kaderini tayin etmez. Mutlak irade ve kudret sahibi Allah'tır. Allah'tan başka yaratıcı yoktur.

Güneşin çevresinde bulunan on iki yıldız kümesi ile evrende bulunan çok sayıdaki küme ve galaksiler Allah'ın kuvvet ve kudretinin eserleridir. Allah, gökyüzünü adedini bilemediğimiz çok sayıdaki yıldız ile donatmıştır.

Yıldızlara bakarak gayb hakkında bilgi sahibi olamayız; ancak Allah'ın kuvvet ve kudreti hakkına fikir sahibi oluruz.

 

 Ali BOZKURT