Ders: Hutbe-i Şamiye, 3. Kelime

İzah: Prof. Dr. Şener Dilek

* "Bütün hayatımdaki tahkikatımla ve hayat-ı içtimaiyenin çalkamasıyla hülâsa ve zübdesi bana kat'î bildirmiş ki: Sıdk, İslâmiyetin üss-ül esasıdır ve ulvî seciyelerinin rabıtasıdır ve hissiyat-ı ulviyesinin mizacıdır."

İslam âleminin bugün en ciddi meselelerinden birisi budur. Ve en ziyade darbe aldığımız, yıkıldığımız, paralandığımız, parçalandığımız nokta da budur. Onun için bu ders her zaman için önemli. Ama bu asrın dehşet ve şiddeti içerisinde bütün Müslümanların bu noktaya karşı hayatlarını, istikametlerini düzenlemeleri noktasından bu dersin fevkalade ehemmiyeti vardır.

*Niye bugün İslam âleminde ciddi sancılar var? Niçin iki yakamız bir araya gelmiyor? Bunun hülasası ve özü, biz doğruluktan, biz istikametten, biz sıdktan ayrı düşmüşüz.

*Üstad bir reçete yazıyor bakın, bugünden ta kıyamet gününe kadar geçerli olan bir reçete. İçtimai hayatımızı bekası üç şeye tabidir;

1-İman

2-Sıdk(Doğruluk)

3-Tesanüd

 Hayatımızın bekası, devamı imanın, doğruluğun ve tesanüdün devamı iledir. İman giderse, hayat-ı bâkiye biter. Sıdk(doğruluk) giderse cemiyet hayatı tükenir, çöker. Tesanüd giderse, cemaatin tadı tuzu kalmaz.

Üstada yüz sene önce soruyorlar, şimdi de sorulsaydı herhalde yine aynı şeyleri söyleyecekti; İslam âlemi olarak bize en çok lazım olan şey nedir? Mealinde bir soruya diyor ki; " Doğruluk. Sonra, "Yalan söylememek."(Münazarat s: 64)

Peki, ikisi arasında bir fark mı var? Doğruluk üzerinde biraz duralım. Nasıl bir doğruluk?

1-Özünü doğru kılmak, İçini düzeltmek. İçin şeffaf olsun, berrak olsun, sâfi olsun. İçini bulandırma.

2-Sözünü de doğru kılmak.

3-Gözünü doğru kılmak.

4-Kulağını doğru kılmak.

5-Fiilini, icraatını doğru kılmak.

6-Ticaretini de doğru kılmak. İşini de doğru yapmak.

7-Akitini de doğru yapmak.

8-Ahlakını doğru kılmak.

9-İbadetini doğru yapmak. Riyadan, tabasbustan kendini kollamak.

Üstad ne diyor; "Eğer biz, doğru İslâmiyet'i ve İslâmiyet'e lâyık doğruluğu ve istikameti göstersek, bundan sonra onlardan fevc fevc dâhil olacaklardır.(Münazarat s: 46)

*Feyz-i ilahiyede kusur yoktur. Kusur nefislerdedir.

*Bu yukarıda sayılan şekilde doğruluk âlem-i İslam'ın nizamıdır. Doğruluk giderse, cemiyetin nizamı bozulur, çöker, paramparça olur. İçtimai hayatta, sosyal hayatta İslam âleminin en ciddi meselesi budur. Tamam, adam namaz kılıyor ama bakıyorsun camide evliya, ticarette eşkıya.

Not: Ahmed Lütfi Kazancı Hocanın "Nübüvvet Pınarından Kırk Hadis" adlı eserinde zikrettiği, Türkiye'nin yüz karası bir hadise, İslam âleminde sıdk noktasındaki çürümenin nelere mal olduğuna bir misaldir; "Bir zamanlar İtalya'ya zeytinyağı ihraç ediyorum diyerek "motor yağı" gönderen ve devlet itibarını sıfıra indiren melun bir şirketin, işini yürütebilmesi, ceza vermeye yeltenen hâkimlerden birçoğunun doğu vilayetlerine tayininin çıkarılması ve nihayet 1989 yılında davanın otuz yılı aşması sebebiyle "mürur-u zaman" hükmü altına girerek kapanması pek acı bir hatıra olarak yüreklerde kalmıştır." (Salih Okur)

*Sahabeler Rasulullah'a sordular;(Not: Şener beyin mealen verdiği hadisi, kaynağından nakletmek istedim. Salih Okur)

ـ عن صفوان بن سلَيْمٍ رَضِيَ اللّهُ عَنْه قال: ]قُلْنَا يَا رَسُولَ اللّهِ: أيَكُونُ الْمُؤْمِنُ جَباناً. قَالَ: نَعَمْ. قُلْنَا: أفَيَكُونُ بَخِيً؟ قَالَ: نَعَمْ. قُلْنَا: أفَيَكُونُ كَذّاباً؟ قَال: َ[. أخرجه مالك .

Safvan İbnu Süleym (radıyallahu anh) anlatıyor: "Ey Allah'ın Resulü! dedik, mü'min korkak olur mu?"

"Evet!" buyurdular. "Pekiyi cimri olur mu?" dedik, yine:

"Evet!" buyurdular. Biz yine:

"Pekiyi yalancı olur mu?" diye sorduk. Bu sefer: "Hayır! buyurdular." [Muvatta, Kelam 19, (2, 990).]

*Müslüman'da bulunması gereken bütün karakterler, meziyetler, güzel ahlaklar var ya, bütün onların zinciri ve bağı sıdk ve doğruluktur.

*Elinizde bir tesbih var. İpini çekip koparın ne olur, tesbihler dağılır, gider. Bir Müslümanın dünyasında doğruluk giderse bir şey kalmaz ki geriye. Hiçbir şey kalmaz. Kalsa bile siliktir yani.

*Maddi manevi terakkinin esası doğruluktur. Müslümanları Kâbe-i kemâlâta çıkartacak yol da doğruluktur. Sahabeyi ümmet içerisinde en zirveye çıkartan vasıf, sıfat da doğruluktur. Peygamberimizi bütün beşerin fevkinde bir mertebeye çıkartan da sıdktır, doğruluktur. İmanın hassası doğruluktur, İslamiyetin esası doğruluktur.

*Din kaynağında vicdani, hedefinde içtimaidir.

*Doğruluk İslam âleminin nizamı. O gidince cemiyet tefessüh ediyor, çürüyor.

*İnkâr'ın aslı kizbdir, yalandır. Birisi dese ki 'İstanbul'daki şu Hidiv Kasrı'nı yapan bir kimse yok. Kendi kendine meydana gelmiş.' Ne dersin; "Ulan yalan olur olur da, bu kadar da olmaz." İki tane kibritin bile üst üste gelmesi için irade lazım. Kâinat sarayını düşün bir de, bu kâinat öyle bir kudretin kitabı ki, kâfir onun müellifini inkâr ediyor, kudret-i ilahiyeye iftira ediyor, sebeplere veriyor veya 'kendi kendine oldu' diyor. Cenab-ı Hakk'ın rububiyetine medar güzellikleri, sanat-ı ilahiyedeki derinliği, kudret ve meharet-i ilahiyedeki hüsnü yalanlıyor.

*Öncelikle itikatta doğruluk gelir. İtikadını temizlemek. Safi tevhid..Sonra amelde doğruluk. İbadetini riyadan muhafaza etmek. İhlâslı bir ibadetle kişi amelde doğru olur. Sonra göğsünü, içini temizlemek. Riyadan, hasedden, kıskançlıktan, rekabetten, inattan, adavetten, düşmanlıktan göğsünü temizlemek. Sonra azalarını temiz tutmak. Bakın bu asırda gözler kirlidir. Ağızlar da kirlidir, kulaklar da kirlidir. Başka ne var? Muamelatını, kazancını temizlemek.