Hemen hemen herkes gibi sen de kendine şu soruyu sormuşsundur: "Bir günümü nasıl geçirmeliyim?"

Yirmi dört saatlik zaman dilimi olan bir gün, herkesin yaşına, mesleğine ve özel çalışmalarına kendine özgü planlamalar gerektirir. Ancak bazı şeyler vardır ki, kişinin yaşı, mesleği ve planlaması ne olursa olsun bunların ana hatlarıyla uygulanması icap eder. Buna, günlük reçete diyebiliriz.

Bu dünyada başarılı, mutlu ve günahsız bir hayat yaşamanın yolu, titizlikle uygulanacak bir günlük reçeteye sahip olmaktan geçer.

Günlük reçetenin ana ilkeleri olarak şu on hususa dikkat etmek gerekir:

1-Beş Vakit Namaz:

Beş vakit namazı vaktinde ve mümkünse cami cemaati içinde kıl. Kur'an'da namazı ve önemini anlatan çok sayıda ayet vardır. Bir an için, namazın önemini anlatmak için birkaç ayet nakletmek yeterli değil mi, diye aklından geçmiş olabilir. Çok ayet nakletmenin iki önemli sebebi var: Birincisi, beş vakit namaz çok önemlidir, Cenabı Hak da namazın önemini çok tekrarlamıştır. İkincisi, farz namaz, günde beş vakit olmak üzere sıkça kılınmaktadır. Çok önemli olan ve çok sık kılınan namazın önemini anlatan ayetleri, bu ayetleri bilmenin önemine inanarak okumak gerekir:

"...Huzura kavuşunca da namazı dosdoğru kılın; çünkü namaz mü'minler üzerine vakitleri belli bir farzdır." (4.Nisa–103)

"Namazı tam kılın, zekâtı hakkıyla verin, rükû edenlerle beraber rükû edin." (2.Bakara–43)

"Sabır ve namaz ile Allah'tan yardım isteyin..." (2.Bakara–45)

"Namazlara ve orta namaza devam edin. Allah'a saygı ve bağlılık içinde namaz kılın." (2.Bakara–238) 

"Sizin dostunuz (veliniz) ancak Allah'tır, Resulüdür, iman edenlerdir; onlar ki Allah'ın emirlerine boyun eğerek namazı kılarlar, zekâtı verirler." (5.Maide–55) 

"Kitap'a sımsıkı sarılıp namazı dosdoğru kılanlar var ya, işte biz böyle iyiliğe çalışanların ecrini zayi etmeyiz." (7.A'raf–170)

"İman eden kullarıma söyle: Namazlarını dosdoğru kılsınlar,.." (14.İbrahim–31) "Muhakkak ki ben, yalnızca ben Allah'ım. Benden başka ilah yoktur. Bana kulluk et; beni anmak için namaz kıl." (20.Ta-Hâ–14)

"Ailene namazı emret; kendin de ona sabırla devam et. Senden rızk istemiyoruz; (aksine) biz seni rızıklandırıyoruz. Güzel sonuç, takva iledir." (20.Ta-Hâ–132)

"Onlar ki namazlarında huşu içindedirler." (23.Mü'minûn–2)

"Ve onlar ki, namazlarına devam ederler." (23.Mü'minûn–9) 

"(Resulüm!) Sana vahiy edilen Kitabı oku ve namazı kıl. Muhakkak ki, namaz, hayâsızlıktan ve kötülükten alı koyar. Allah'ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir." (29.Ankebut–45)

Allah namazı sürekli, dosdoğru ve tam olarak kılınmak şartıyla kullarına farz kılmıştır. O halde beş vakit namazı asla ihmal etme.

2-Tatavvu' (Nafile) Namazlar:

Vaktin elverdiğinde kuşluk namazını kıl. Öğle namazından sonra iki rekât, akşam namazından sonra ise dört veya altı rekat evvabin namazı kılmak da tavsiye edilir.

Gecenin son üçte birinde vitir namazı dışında sekiz rekat gece namazı kılmak da müstehaptır.

3-Kur'an-ı Kerim'den Günlük Okumalar:

Sabah namazından sonra bilinen tespihatı çekmenin ardından Haşr suresinin son üç ayetini oku. Haşr suresinin son üç ayeti ile ilgili bir hadis şöyledir:

"Kim ki sabahleyin üç kere eûzü billahi's-semîi'l-alîmi mine'ş-şeytani'r-racîm der ve Haşr Sûresinin sonundaki üç âyeti okursa, Allah o kimseye akşama kadar duâ ve istiğfar etmek üzere yetmiş bin melek vazifelendirir. O gün vâdesi yetip ölürse şehit olarak vefat eder. Kim bu ayetleri akşamleyin okursa aynı mükâfat ve dereceye ulaşır."(Tirmizî, Fedâil, 22)

Yatsı namazından sonra, Bakara suresinin son iki ayetini oku. Bakara suresinin son iki ayeti ile ilgili bir hadis-i şerif şöyledir:

"Cenab-ı Hak yeri ve göğü yaratmazdan bin sene önce bir kitap yazdı. O kitaptan iki âyet indirdi. O âyetlerle Bakara Sûresine nihayet verdi. O âyetler bir evde üç gece okunursa o eve şeytan yaklaşmaz." (Tirmizî, Sevâbu'l-Kur'ân 4)

Şu sahih rivayeti göz önünde bulundurarak uyumadan önce İhlâs, Felak ve Nas surelerini okumayı alışkanlık haline getir: "Hz. Peygamber (s.a.v.) her yatağa girişinde İhlâs, Felak, Nas surelerini üçer defa okur ve her defasında avucuna üfürerek bedenine sürerdi. Ayrıca hasta olduğunda da Felak-Nas surelerini okuyup üzerine üflerdi." (Buharî, Fedailu'l-Kur'an,14).

Her gün Kur'an-ı Kerim'den bir cüz, yarım cüz veya bir hizip (beş sayfa) oku. Okuduğun ayetlerin meallerini ve açıklanmasına ihtiyaç duyduğun ayetlerin tefsirini de okumak son derece faydalı olur.

4- Günlük Dualar:

Evden çıkarken, o günkü işlerinde başarılı olmak ve her türlü şerden korunmak için dua et. Dua etmeden önce üç İhlâs bir Fatiha veya yedi Ayetu'l-Kürsi ile bir Fatiha okumak daha da güzel olur. Çünkü dua etmeden önce ibadet cinsinden bir amel işlemek, dua eden kişinin yaratıcıya karşı kulluk bilinci içinde olması ve bir şey istemeye daha layık durumda bulunması için faydalı olur. Yine Cenab-ı Hak'tan bir istekte bulunmak için önce iki rekât hacet namazı kılıp sonra dua etmek tavsiye edilir. Beş vakit namazın sonunda dua etmeyi ihmal etmemek gerekir.

Dua husustaki şu iki ayet, konuyu anlamak açısından son derece önemlidir:

"(Ey Muhammed!) De ki: "Duanız olmasa, Rabbim size ne diye değer versin!" (25.Furkan-77)

 "Kullarım sana, beni sorduğunda (söyle onlara): Ben çok yakınım. Bana dua ettiği vakit dua edenin dileğine karşılık veririm. O halde (kullarım da) benim davetime uysunlar ve bana inansınlar ki doğru yolu bulalar." (2.Bakara-186)

Dualarında; dünyada iyilik, ahirette iyilik ve cehennem azabından korunma olmak üzere üç önemli istekte bulun. Dualarında kendin için, annen baban için, yakınların için ve bütün mü'minler için mağfiret dile.

5-Günlük Tespihat:

Günlük en önemli tespihat, farz namazın sonunda otuz üçer kere okunan Sübhanellah, Elhamdülillah ve Allahuekber lafızlarıdır. Namaz dışındaki zamanlarda da Allah'tan gafil olma.

Bir kutsi hadis şöyledir:

"Allah şöyle buyurmuştur: 'Ben kulumun Beni sandığı gibiyim ve Bana dua ettiği, Beni zikrettiği zaman onunla beraberim. Kim Beni kendi nefsinde zikrederse (içinden geçirirse), Ben de onu kendi nefsimde zikrederim (içimden geçiririm). Kim Beni kalabalıkta, bir cemaat içinde zikrederse, Ben de onu, ondan daha hayırlı bir cemaat içinde zikrederim. O, Bana bir karış yaklaşırsa Ben ona bir arşın (adım) yaklaşırım. O Bana bir arşın yaklaşırsa, Ben ona bir kulaç yaklaşırım. O Bana yürüyerek gelirse Ben ona koşarak giderim. Kim Bana şirk koşmaksızın bir arz dolusu günahla gelse, Ben de onu bir o kadar mağfiretle karşılarım." (Buhârî, Tevhid 15, 35, 50; Müslim, Zikir 2, hadis no: 2675, 4/2061, Tevbe 1; Tirmizî, Deavât 142, hadis no: 3598)

Seni Allah'ı anmaktan alıkoyacak gereksiz konuşmalara katılma. Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

"Allah'ı unutarak lüzumsuz konuşmalara dalmayın. Çünkü Allah hatırlanıp zikredilmeden yapılan uzunca konuşmalar, kalbi katılaştırır. Allah'tan en uzak olan kimse, kalbi katı olandır." (Tirmizî, Zühd, 62)

O halde, Allah'ı zikret; kalbin katılaşmasın.

 "Allah'ı zikredenle zikretmeyen, diri ile ölü gibidirler." (Buhârî, Deavât 67) Allah'ı zikret ki, ölü gibi değil, diri olasın.

"İçerisinde Allah zikredilen evlerin misali ile içerisinde Allah zikredilmeyen evlerin misali, diri ile ölünün misali gibidir." (Buhârî, Deavât 66; Müslim, Salâtü'l-Müsâfirîn 211, hadis no: 779) Evinde Allah'ı zikret ki, evin canlansın.

Namaz tespihatı sırasında okunan şu iki bölümün de günlük olarak fırsat buldukça tekrar edilmesi tavsiye edilir:

1-"Subhanallahi vel hamdu lillahi ve la ilahe illellahu vallahu ekber. Ve la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azim."

Bu bölümün anlamı şöyledir:

"Allahı bütün noksan sıfatlardan tanzih eder, kemal sıfatlarla muttasıf olduğunu kabul ederim. Bütün hamd ve şükürler Allah'adır. Allah'tan başka hiç bir ilah yoktur. İhtiyaçları gideren ve zararları yok eden yalnız yüce ve güçlü olan Allah'tır."

2-"Lâ ilâhe illâllahu vahdehû lâ şerike leh. Lehu`l-mulku ve lehu`l-hamdu ve huve alâ kulli şey`in kadîr"

Bu bölümün anlamı şöyledir:

"Allah Teâlâ'dan başka ilah yoktur, tek ilah sadece odur, ortağı da yoktur. Bütün mülk ona aittir. Bütün hamdü senalar onadır. Her şeye kadirdir."

Allah'ı zikretme ile şu sonuca varmaya çalış:

Allah'ı zikretmenin pratik sonucu; Allah'tan gafil olmamaktır. Allah'tan gafil olmamanın pratik sonucu ise, yapmayı düşündüğümüz işleri, Allah'ın emir ve yasaklarına uygun olup olmama açısında kontrol edip, Allah'ın rızasına uygun olanları yapmaktır.

6-Yeme İçme:

Günlük çalışma hayatına başlamadan önce kahvaltı yap. Kahvaltı yapılmadan başlanan bir gün, verimsiz geçmeye başlar. Kahvaltı ile öğle yemeği arasında beş saat, öğle yemeği ile akşam yamaği arasında altı saat süre geçsin.

Yeme içme konusunda israf etme. Allah'ın şu buyruğun hiç unutma: "...Yiyin için fakat israf etmeyin. Çünkü O, israf edenleri sevmez." (Araf-31)

Ayrıca yeme içme konusunda ölçülü olmak gerekir. Hz. Muhammed (s.a.v.) bu konuda bizleri şöyle uyarıyor:

"Âdemoğlu karnından daha kötü bir kap doldurmamıştır. Oysaki Âdemoğlu için belini doğrultacak birkaç lokma yeterlidir. Şayet mutlaka yemesi gerekiyorsa, o zaman (midesinin) üçte birini yemek, üçte birini su, üçte birini de nefes için ayırsın." (Tirmizi, Zühd, 47)

Çok yemek tüketmek müminlerin vasfı değildir. Hz. Peygamber 'in şu hadis-i şerifi bu durumu anlatmaktadır:

"Mü'min bir mideyle (bir kişilik) yer (içer), kâfir ise yedi kişilik yer (içer)." (Buhari, Et'ıme, 12)

7-İnsanlarla İlişkiler:

Gün boyunca, insanlar güzel davran, nezaketi elden bırakma. Bu konuda Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

"Muhakkak ki Allah nezaketle muamele eder; nezaket ve ağırbaşlılığı sever, şiddet ve kabalık karşılığında vermediğini nezaket ve ağırbaşlılık karşılığında verir." (Ebu Davut, Edep, 10.)

"Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim." (Muvatta, Husnü'l-Hulk)

8-Mesai:

Sorumlu olduğun, (uhdende bulunan) günlük mesaini, işini, çalışmanı, okulunu, görevini asla ihmal etme.

Görevini ihmal etmeye neden olmaması için, sağlığına özen göster.

9-Giyim Kuşam:

Sade ve temiz giyin. Giysilerin çok kalitesiz veya çok pahalı olmasın. Üstünlük taslamak için pahalı markaları seçme.

Şu iki hadis-i şerif'i hiç unutma:

"Giyimde sadelik imandandır." (Ebu Davud-Treccül, 1 4161)

Kim dünyada iken şöhret elbisesini giyerse, Allah Teâlâ ona kıyamet gününde rezillikelbisesi giydirir." (Ebu Davud, Libas, 4; İbn Mace, 24)  

Daima düzenli ol. Elbiselerin ütülü olsun. Bedenin, iç çamaşırların ve çorapların kokmasın. Ayakkabın boyalı olsun.

Giysilerin çok dar veya çok geniş olmasın. Dar veya şeffaf giyinerek, giyinik çıplak olma.

"Cehennem halkından iki sınıf/grup insan var ki ben henüz onları görmüş değilim. Bunlardan bir grubu ellerinde sığır(inek-öküz gibi) kuyruklarına benzer kamçılar/değnekler/coplar vardır ki onlarla insanları döverler. Diğer grup ise elbise giydikleri halde çıplaktılar. Erkeklere meylederler, onları da kendilerine meylettirirler. Başları eğilmiş deve hörgücüne benzer. Bunlar ne cennete girer ne de onun kokusunu alırlar. Oysa cennetin kokusu şu kadar uzak mesafeden alınabilir." (Müslim, Libas, 125)

Şu ayetin hükmünü dikkatle uygula: "…Başörtülerini yakalarının üzerine (kadar) örtsünler. …"(24. Nur-31)

Saçlarını yazma, silikon, sünger gibi şeylerle de destekleyerek dikkat çekecek şekilde hörgüçlü yapma.

10-İstirahat ve çalışma saatleri:

Sünnete uygun olarak erken uyuyup erken kalkmaya dikkat et. Geceleri geç uyup, gündüzleri uyuklamak zorunda kalma. Allah, gece ile gündüzün niçin yaratıldığını şöyle beyan etmektedir:

"O, geceyi size bir örtü, uykuyu istirahat zamanı ve gündüzü de hareket ve çalışma vakti yapandır." (25.Furkan-47)

 

Ali Bozkurt