NAMAZDA SÖZ-FİİL İLİŞKİSİ

Namaz, bütün ibadetlerin fihristi durumunda olduğu için, kulluğun hem maddî, hem manevî yönünü temsil etmektedir. Bu açıdan bakıldığı zaman, namazda cesedin ruha, sözlerin fiillere eşlik etmesinin ne denli önemli olduğu görülecektir.


Niyazi Beki(Prof. Dr.)

niyazibeki@gmail.com

2016-08-01 11:30:28

Namaz, bütün ibadetlerin fihristi durumunda olduğu için, kulluğun hem maddî, hem manevî yönünü temsil etmektedir. Bu açıdan bakıldığı zaman, namazda cesedin ruha, sözlerin fiillere eşlik etmesinin ne denli önemli olduğu görülecektir.

Namazda zorunlu olarak yer alan bütün fiili şekiller, o fiiller esnasında yapılan kıraat ve zikirlerin manasına eşlik etmektedir. Böylece namazın fiilî hareketleri ile sözlü kıraat ve zikirleri, büyük bir uyum içerisinde kulun Allah'a karşı gösterdiği saygı ve sevgiyi seslendirip ilan etmekte ve dil ile kalbin yanında organların da katıldığı bir kulluk armonisini icra etmektedir. Örneğin;

İftitah Tekbiri:

 Namaza başlama/namaza ilk giriş yapma anında getirilmesi gereken iftitah tekbiri/yani"الله اكبر"(Allahuekber) demek olan bu kelime, Allah'ın en büyük, en yüce varlık olduğunu ifade eder. Bu tekbir esnasında ellerin yukarıya kaldırılması ise, tekbirin "büyüklük" manasına fiilî bir refakattir bir şahadettir. Bütün kâinatın tazim ettiği, yücelttiği Allah'ın azametine karşı hem söz hem de hareket biçimiyle saygı sunmaktır. Keza, tekbirden sonra el-pençe divan durmak da, kulluğun bütün tevazuunu fiilen takdim etmektir.

Fatiha Suresi:

 Kur'an'ın bir çeşit özeti, Allah'ın en büyük isimleri olan Allah, Rahman, Rahim, Maliki yevmiddin gibi isimlerinin bir sırr-ı ahadiyeti, kulluk ve istianenin, ibadet ve yardım dilemenin yegâne mercii olan Allah'a yapılan ibadetlerin fihristidir. Adeta bütün kâinatla beraber ayakta divan duran kişinin o esnada Fatiha suresini okuması, Rahman ve Rahim olan rabbine, onun ikram ettiği dünya ve ahiret nimetlerinin özet bir listesini takdim etmesi, dosdoğru yol olan İslam'ın çizdiği rotanın şaşmaz bir pusulasını ibraz etmesi, kulluğu simgeleyen bir münacatta bulunmak anlamına gelir.

Kıyamda durmak:

Fatiha suresinde yer alan ve bütün kâinatı yaratan, terbiye eden, yöneten, ayakta durduran manasına gelen"رب العا لمين" (Rabbulâlemîn)ifadesine eşlik etmektedir. Fatiha suresi, FerşiAraş'a bağlayan manevi bir iletişim hattı olduğundan her namazın her rekâtının bütün kıyamlarında zorunlu bir zikir olarak yer almıştır.

Rükûa Varmak:

Rükûa varmak, Allah'ın azameti karşısında bütün zerreleriyle acizlik ve fakirliğini hissedip iki büklüm olmak manasını ifade etmektedir. Bu fiili duruş, o makamda okunan ve "azamet sahibibüyük rabbimi her türlü kusurdan tenzih ederim" manasına gelen " سبحان ربي العظيم"(Sübhanerabbiye'l-âzîm)zikrine eşlik etmektedir.

Secdeye Kapanmak:

 Secdeye kapanmak, insanın, yüce Yaratıcısı olan Rabbinin yüceliği karşısında, organlarının en değerlisi, en yücesi olan başını,yüzünü, alnını yere koyarak fiilen bir duruş sergilemekten ibarettir. Samimi bir tevazu içerisinde sergilenen bu duruş, bu makamda okunan ve "Yüceler yücesi olan Rabbimi her türlü noksanlıktan tenzih ederim" manasına gelen "سبحان ربي الاعلي" (Sübhanerabbiye'l-âlâ)zikrine eşlik etmektedir.

Bunun gibi, namazın fiilî hareketleri ile sözlü kıraat ve zikirleri büyük bir uyum içerisinde, kulun Allah'a karşı gösterdiği saygı ve sevgiyi seslendirip ilan etmekte ve dil ile kalbin yanında organların da katıldığı bir kulluk armonisini icra etmektedir. Şimdi bundan daha güzel, daha samimî, daha mükemmel bir kulluk görevi olabilir mi?

 

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

AFETLER VE KURTULMA YOLLARI

AFETLER VE KURTULMA YOLLARI

A-ZAHİRİ AFAT: -İflas. Müslümanların çoğu iflasla kuşatılmasının sebebi: bilgi azlı

TEŞRİK TEKBİRLERİ

TEŞRİK TEKBİRLERİ

Teşrik tekbirlerinin ve ihlas suresinin Arefe gününde 1000 defa okunmasının bazı hikmetleri:

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3

Bediüzzaman’ın Müdellel Ümidi: Bediüzzaman hazretleri, (31 Mart hadisesinden bir müddet son

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2

II. HZ. PEYGAMBERDEN GELEN BEŞARETLER Hayatı boyunca ümmetine karşı gösterdiği ilgi, şefkat

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1

Gelecekte İslamiyet’in hâkimiyetine işaret eden beşaretler: Kur'an-ı Kerim'in istikbalin hâ

ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER

ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER

İnsanların ölüme negatif düşüncelerle bakmalarındaki sıkıntılardan biri de şudur ki, onu

CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR

CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR

Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle

ACBU’Z ZENEB HADİSİ

ACBU’Z ZENEB HADİSİ

Bir sorunun cevabı; “Müzedeki bir insanın iskeleti 2.000 senedir var olduğu söyleniyor. Halbu

NAMAZDA 17 SIRRI

NAMAZDA 17 SIRRI

İslam Literatüründe “el-Mabud” kelimesi hakiki mabud olan Allah’ın bir vasfıdır. Ebced d

İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK

İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK

Kişi kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa, başkalarına da öyle davranmalıdır. Bu minva

CEHENNEM NEREDEDİR?

CEHENNEM NEREDEDİR?

Soru: Cehennem Nerededir? Cevap: Cennet ise Kur’an-ı Kerim'de zikredildiği gibi yüksektedir ve

"Ey Rabbimiz! Nurumuzu tamamla ve bizi bağışla, şüphesiz ki sen her şeye kadirsin."

Tahrim, 8

GÜNÜN HADİSİ

"Yâ Resûlâ'llâh, müslümanların hangisi efdaldir?" diye suâl ettiler. "Müslümanlar; dilinden elinden selâmette kalandır." cevâbını verdiler.

BUHARİ, KİTÂBÜ'L-ÎMÂN, Ebû Mûsâ el-Eş'arî (r.a.)

TARİHTE BU HAFTA

*Cumhuriyet'in ilanı(29 Ekim 1923) *Sütçü İmam Maraş'ta direnişi başlattı(31 Ekim 1919) *I.Dünya Harbine girdik(1 Kasım 1914) *İmam-ı Rabbani Hz.lerinin İrtihali(2 Kasım 1624) *Hz.Ömer(r.a.)'in Şehadeti(3 Kasım 644)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI