İRŞADI ETKİLEYEN ÂMİLLER-1
1. İşe Nefsinden Başlamak Hz. Muhammed (a.s.)’in çocukluğundan beri kendisinde var olan fıtrî güzel ahlâkı, ilâhî vahye mazhariyetten sonra daha da parlamış ve Allah’ın terbiyesi ve himayesi altında öyle bir güzellik göstermiş ki eşsiz bir cevherin timsali haline gelmiştir. Aşağıdaki âyetler,
1. İşe Nefsinden Başlamak
Hz. Muhammed (a.s.)'in çocukluğundan beri kendisinde var olan fıtrî güzel ahlâkı, ilâhî vahye mazhariyetten sonra daha da parlamış ve Allah'ın terbiyesi ve himayesi altında öyle bir güzellik göstermiş ki eşsiz bir cevherin timsali haline gelmiştir. Aşağıdaki âyetler, onun bu güzel ahlakını, insanlara karşı gösterdiği şefkat ve merhametini gözler önüne sermektedir:
"Biz seni ancak âlemlere bir rahmet olarak gönderdik"(1)
"Allah'ın rahmeti sebebiyledir ki, sen onlara yumuşak davrandın. Eğer sen kaba, katı yürekli olsaydın muhakkak ki (insanlar) çevrenden dağılıp giderlerdi. Öyle ise onları affet ve bağışlanmaları için Allah'tan mağfiret dile. (Yapacağın) İşler hususunda onlarla iştişâre et. Artık kararını verdiğin zaman da Allah'a güven ve ona tevekkül et! Şüphesiz ki Allah, kendisine dayanıp güvenenleri sever"(2)
"Onlar iman etmiyor diye üzüntüden nerdeyse kendini helâk edeceksin."(3)
"Resulüm! Eğer onlar bu söze/Kur'ân'a inanmazlarsa, herhalde sen onların arkasından üzüntüyle kendini helak edeceksin!"(4)
Hz. Aişe'den gelen bir rivâyet bu âyetleri daha iyi anlamamıza yardımcı olacaktır. Aişe vâlidemize "Allah'ın Resûlü'nün ahlâkı nasıldı?" diye sorulunca o, "Sen Kur'an'ı okumaz mısın? Onun ahlâkı Kur'an'dı" diye cevap vermiştir.(5)
Bu ayetlerin ışığında konuya baktığımızda, her mürşidin insanlara karşı samimi, şefkatli, mütevazı, sevinçlerini ve üzüntülerini paylaşan, onların doğru yolu bulmaları için kendini sorumlu kabul edip ona göre gayret sarf eden bir kişiliğe sahip olmasının gerekli olduğunu görürüz.
Bir rivâyette yüce Allah, Hz. İsa (a.s.)'ya hitaben şöyle buyurmuştur: "Önce kendi nefsine öğüt ver!. Eğer nefsin onu tutarsa, artık başkasına da nasihat edebilirsin. Aksi takdirde benden hayâ etmelisin!."(6)
Bediüzzaman Said Nursî de, irşat vazifesine nefsinden başlamış ve yazdığı eserlerin ilk muhatabının kendisi olduğunu belirterek: "Ben nefsimi herkesten ziyade nasihate muhtaç görüyorum."(7) "Nefsini ıslah etmeyen başkasını ıslah edemez."(8) "Yazdığım hakaik-i imâniyeyi doğrudan doğruya nefsime hitap etmişim. Herkesi davet etmiyorum. Belki ruhları muhtaç ve kalpleri yaralı olanlar, o edviye-i Kur'aniyeyi / Kur'andan alınan o manevî ilaçları arayıp buluyorlar."(9) sözleriyle, irşadın temel felsefesini ortaya koymuştur.
2. Tebliğde Yakın akrabalara Öncelik Vermek
"(Önce) En yakın akrabanı uyar!. Sana uyan müminlere merhamet kanadını ger!. Şâyet sana karşı gelirlerse, onlara de ki: Ben sizin yaptıklarınızdan muhakkak ki uzağım"(10) âyeti, mürşitlerin mürşidi Hz. Muhammed (a.s.)'in, irşat vazifesine yakın çevresinden başlamasını emretmektedir.
İrşada bu şekilde başlanması, mürşit için bir çok faydalar sağlar:
Birincisi: Mürşidin yakınları, onu herkesten daha iyi tanır, samimiyetini ve dürüstlüğünü yakından bildiklerinden, onun sözlerine değer vererek, daha çabuk ıslah olabilirler. Üstelik insanoğlu, yaratılışı gereğince, yakınlarına karşı karşılıksız bir taraftarlık duyar. Bu da mürşit için büyük bir avantajdır. İman etmediği halde Hz. Peygamber (a.s.)'e hayatı boyunca yardım elini uzatan amcası Ebû Tâlib'in durumu, bu duruma çok güzel bir örnektir. Nitekim İlk müslümanlar da, Allah Resulünün hemen yakın çevresinden çıkmıştır. Eşi Hz. Hatice, hizmetçisi/evlatlığı Hz. Zeyd, yakın arkadaşı Hz. Ebû Bekir ve bir manevî evlâdı hükmünde olan amcasının oğlu Hz. Ali gibi bahtiyarlar, bu altın neslin ilk halkasını teşkil etmişlerdir.
İkincisi: Peygamberimizin, cahiliye dönemi insanlarının iliklerine kadar işlemiş olan eski adetlerini terk etmeleri için yaptığı irşatlara ilk olarak kendi yakınlarından başlaması, (zorluklara ilk önce onları davet etmesi), kendisinin samimiyetini ve işin ciddiyetini ortaya koymuştur. Efendimizin (a.s.) Allah'ın emriyle takip ettiği ve başarılı olduğu bu irşat tarzı, bütün mürşitlerin rehberi olmalıdır.
Üçüncüsü: Peygamberimiz (a.s.)'in, yakınları arasından dâvâsına karşı çıkanlar için de hiçbir taviz vermemesi ve Ebû Leheb olayında olduğu gibi, amcasına karşı bile pervasız tavır sergilemesi, O'nun vazgeçilmesi imkânsız bir gerçeğin peşinde olduğunun göstergesidir.
Dördüncüsü: Câhiliye döneminde, ırkçılık son derece kuvvetliydi. Ve insanlar, haklı-haksız demeden, kendi yakınlarını koruyorlardı. Allah Resulü, sırtına yüklendiği ilahî davete icabet etmeyen yakınlarını bırakıp, dâvete icabet eden yabancıları dost edinmekle, ırkçılık âdetini çok büyük ölçüde bertaraf etti. Ayrıca, zenginlikleriyle göz kamaştıran ve Mekke'nin idarecileri durumunda olan bir çok kişiye (şirkte ısrar etmeleri üzerine) sırt çevirip, Allah'a boyun eğen bazı fakir Müslümanlara kucak açmakla, hem kendisinin, hem de mukaddes davasının maddîlikten uzak olduğunu (ve samimiyetini), dost ve düşman herkese ispatladı.
Bediüzzaman, ömür sermayesi pek az olan insanoğlunun, en lüzumlu işleri bırakıp da lüzumsuz işlerle vakit geçirmesinin, telafisi imkânsız zararlar doğurduğunu anlatır. Daha sonra da, bu işlerin lüzum sırasını belirtir. Ona göre en önemli işler, en küçük dairede, (kişinin kendisinde, nefis, kalp, akıl ve mide dairesinde) bulunmaktadır ki, bu da insanın hayatta kalması ve kendini ıslah etmesi anlamındadır. İnsanın daha sonraki en önemli görevi, (biraz daha geniş bir daire sayılan) beden ve aile dairesindedir. Daha sonraki işleri, önem sırasına göre hafiflemesine rağmen, mahalle ve şehir dairesine; vatan ve memleket dairesine; yerküresi ve insan nevi dairesine; hatta tüm canlılar ve dünya dairesine kadar devam eder. Bu sıralamadan da anlaşılacağı gibi, en küçük dairede (insan nefsinde) en büyük görev vardır. Üstelik de bu görev sık sık yapılmalıdır. En büyük dairede ise, ara sıra yapılması gereken (diğerlerine göre) küçük görevler bulunmaktadır.(11)
Dipnotlar
1-Enbiya, 21/107.
2-Al-i İmran, 3/159.
3-Şuara, 26/3.
4-Kehf, 18/6.
5-Müslim, Müsâfirin, 139; Tirmizi, Birr, 69.
6-Gazalî, İhya, II/ 309.
7-Nursî, Sözler, 5.
8-Nursî, Sözler, 269.
9-Nursî, Mektûbat, 70.
10-Şuarâ, 26/214-215.
11-bk. Kastamonu L, s: 20.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
AFETLER VE KURTULMA YOLLARI
A-ZAHİRİ AFAT: -İflas. Müslümanların çoğu iflasla kuşatılmasının sebebi: bilgi azlı
TEŞRİK TEKBİRLERİ
Teşrik tekbirlerinin ve ihlas suresinin Arefe gününde 1000 defa okunmasının bazı hikmetleri:
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3
Bediüzzaman’ın Müdellel Ümidi: Bediüzzaman hazretleri, (31 Mart hadisesinden bir müddet son
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2
II. HZ. PEYGAMBERDEN GELEN BEŞARETLER Hayatı boyunca ümmetine karşı gösterdiği ilgi, şefkat
İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1
Gelecekte İslamiyet’in hâkimiyetine işaret eden beşaretler: Kur'an-ı Kerim'in istikbalin hâ
ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER
İnsanların ölüme negatif düşüncelerle bakmalarındaki sıkıntılardan biri de şudur ki, onu
CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR
Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle
ACBU’Z ZENEB HADİSİ
Bir sorunun cevabı; “Müzedeki bir insanın iskeleti 2.000 senedir var olduğu söyleniyor. Halbu
NAMAZDA 17 SIRRI
İslam Literatüründe “el-Mabud” kelimesi hakiki mabud olan Allah’ın bir vasfıdır. Ebced d
İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK
Kişi kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa, başkalarına da öyle davranmalıdır. Bu minva
CEHENNEM NEREDEDİR?
Soru: Cehennem Nerededir? Cevap: Cennet ise Kur’an-ı Kerim'de zikredildiği gibi yüksektedir ve
- RUM SURESİ ÖZELİNDE FITRAT DİNİ’NE BAKIŞ
- HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-2
- HADİSLER IŞIĞINDA KOMŞULUK İLİŞKİLERİ-1
- SAYGI GÖSTERGELERİ
- SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-2
- SAHÂBENİN ADALETİ VE ÂLİMLERİN BUNA DAİR AÇIKLAMALARI-1
- FİTNE HADİSLERİNE İTİRAZLAR
- NEDİR İTTİHAD-I İSLAM?
- BATI DÜNYASININ İHANET SENARYOLARI VE PİLTDOWN ADAMI
- HZ. MUAVİYE'NİN, OĞLU YEZİD'İ VELİAHD TAYİN ETMESİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-5
- HZ. MUÂVİYE RÂŞİD HALÎFELERDENDİR
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-4
- ABDULLAH BİN SEBE DİYE BİRİ YOK MUDUR?
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-3
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-2
- SORU SORMA AHLAKI
- İLİM ALINACAK ÂLİMİN ÖZELLİĞİ VE SEÇİMİ
- KUR’ÂN VE HADİS-İ ŞERİFLERDE MUTLU EVLİLİK PRENSİPLERİ-1
- HÜR MÜSLÜMAN HANIMIN VASIFLARI:
- İLMİ, SALİH VE EHLİYETLİ HOCALARDAN ALMANIN ZORUNLULUĞU
- İLİM TAHSİLİNDE ÂLİ HİMMET SAHİBİ OLMAK
- İLİM TAHSİLİNDE VE ÖĞRETİMİNDE İYİ NİYET
- HAKKA TALİP OLANLARA ÖNEMLİ TAVSİYELER
- İSLÂM, BİLİME DÜŞMAN MIDIR?
- İLİM TALEBESİNİN İHTİYAÇ DUYACAĞI MEZİYETLERİN ÖZETİ
- İLMİN KADRİNİ BİLMEK
- PEYGAMBERLERİN MASÛM OLUŞU
- BİR MEDRESE PROGRAMI ÖRNEĞİ
Ey insanlar! Allah'ın size olan nimetini hatırlayın; Allah'tan başka size gökten ve yerden rızık verecek bir yaratıcı var mı? O'ndan başka tanrı yoktur. Nasıl oluyor da (tevhidden küfre) çevriliyorsunuz!
Fatır, 3
GÜNÜN HADİSİ
Kur'an'ın Faziletine Dair
"Bir grup, Kitabullah'ı okuyup ondan ders almak üzere Allah'ın evlerinden birinde bir araya gelecek olsalar, mutlaka üzerlerine sekinet iner ve onları Allah'ın rahmeti bürür. Melekler de kanatlarıyla sararlar. Allah, onları, yanında bulunan yüce cemaatte
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Cumhuriyet'in ilanı(29 Ekim 1923) *Sütçü İmam Maraş'ta direnişi başlattı(31 Ekim 1919) *I.Dünya Harbine girdik(1 Kasım 1914) *İmam-ı Rabbani Hz.lerinin İrtihali(2 Kasım 1624) *Hz.Ömer(r.a.)'in Şehadeti(3 Kasım 644)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...