Ders: 33. Söz, 20. Pencere

Ä°zah: Prof. Dr. Åžener Dilek

*Mantık ilmi itibarıyla mahlukatı çeşitli şekillerde tasnif etmek mümkün. Bir tasnif de; cüziyat ve külliyat. Mesela bir ağaç külldür. Ağacın meyvesi cüzdür. İnsan bir külldür, insanın eli, yağı, gözü vs. birer cüzdür. Biraz daha büyütürsek, küre-i arz bir külldür, bir bahçe cüzdür. Veya bir bahçe bir külldür, içindeki bir çiçek cüzdür.

Veya külliyat manasında ifade edersek, mantk ilmine göre küll hakikat-ı hariciyesi olmayan şeydir. Mesela balık kelimesi külliyeti ifade ediyor. Hakikat-ı hariciyesi yok. Balık bir türü ifade ediyor. Ama alabalık, lüfer, hamsi vs. o küllün cüzleri oluyor.

Yine Ali var, Ahmet var, Hasan var ama insan yok. İnsan kelimesi bir küllü ifade ediyor.

*Tefekkür derinliği noktasından bakın; Allah ışığı yarattı. Kainatta herşey olsaydı da ışık olmasaydı, beşer karanlık zindanında kalacaktı. Allah Güneşi yarattı ki, hayatın kayyum değeri..Bütün canlılar güneşle soluklanıyorlar, hayat buluyorlar. Güneşin konumlandırılmasına bakın. Öyle bir yere konumlandırılmış ki, hayata hizmet ediyor.

*Işık, hava, su, toprak. Bunlar hayatın kayyum değerli, olmazsa olmazları..Dört büyük külli nimet. Birini çeksen, hayat yok olur..

*Ben bazen söylüyorum, Coğrafya ilmi suyun hikayesidir. Aktığı yer bağ olmuş, bahçe olmuş. Toplandığı yer göl, deniz olmuş. Gitmediği yer çöl olmuş. Akışı dere olmuş, ırmak olmuş. İz yaptığı yer plato olmuş. Aktığı yerler hayata gark olmuş. Nasıl bir nimet?

*Kur'an-ı Kerim ayeleriyle su nimetine dikkatimizi çekiyor. Suyu topraktan çıkartan kim? Bulutlardan akıtan kim? Bu nimeti denge ile devam ettiren kim?

Not: Mesela bir ayet-i kerimede mealen şöyle buyrulur; "Ki O, belli bir miktar ile gökten su indirdi de, onunla ölü bir memleketi 'diriltti (ve her yanına hayat) yaydı; siz de böyle (kabirlerinizden diriltilip) çıkarılacaksınız.."(Zuhruf Suresi, 11)

Ölçümlere göre, yeryüzünden bir saniyede 16 milyon ton su buharlaşmaktadır. Bir yılda bu miktar 505 trilyon tona ulaşır. Bu, aynı zamanda bir yılda Dünya'ya yağan yağmur miktarıdır. Yani su, sürekli bir denge içinde, "bir ölçüye göre" dönüp durmaktadır. Yeryüzündeki hayatın devamı da, bu su döngüsü sayesinde sağlanır. İnsan sahip olduğu tüm teknolojik imkanları kullansa dahi bu döngüyü asla yapay olarak gerçekleştiremez.

Eğer bu miktarda en küçük bir değişiklik bile olsa, kısa bir zaman sonra büyük bir ekolojik dengesizlik ortaya çıkacak ve bu da hayatın sonunu getirecektir. Fakat hiçbir zaman böyle olmaz; yağmur, Kuran'da bildirildiği gibi, yeryüzüne her sene aynı miktarda inmeye devam eder.(Salih Okur)

*Taş ve madenler de insan için arzda düzenli olarak istiflenmiş, depolanmış. Toprağın bağrından fışkıran umumi rızık iaşesi..Bu toprağı kim böyle serdi? Bu habbeler bu tohumlar kimin? Bu meyveler, bu sebzeler, bu ağaçlar, bu bitkiler, bu süsleme, bu renklendirme, bu döşeme kime ait?

*İnkar en dehşetli bir nankörlüktür. Gaflet dehşetli bir nankörlük.