TARİHİMİZDEN ÜÇ HAKSEVERLİK ÖRNEĞİ

"O Türkler ki yegane sevdikleri şey haktır, hakikattır." William Pitt(ö. 1799)

*Mercidabık zaferini kazanıp Haleb'i, Şam'ı ve Suriye'yi zapt eden Yavuz Selim hanın hazine-i hümayununda para darlığı başgösterince, Defterdar koca padişaha bir tezkere sunmuş ve Şam'da Çerkez emirlerinden çok zengin birinin geride altı aylık bir çocuk ve büyk bir servet bırakarak vefat ettiğini haber vermiş, bu çocuğun katli ile hazinenin zaptını teklif etmişti. Bunu okuyan padişah, mektubun altına, buralara kadar halkın malını müsadere etmek için değil, halkı rahat ve huzura kavuşturmak için geldiğini yazdıktan sonra şu sözleri ilave etmişti; "Müteveffaya rahmet, malına bereket, oğluna afiyet, gammaza da lanet!"

Merhum Nuredddin Topçu ne demişti hatırlayalım; "Yavuz Sultan Selim, Hz. Ömer(r.a)'in Osmanlıda dirilen gençliğidir."

***

Diyarbakır valisi Nasuh paşa, sadrazamlıkta gözü olan zengin bir kimseydi. 1610 tarihinde Kuyucu Murad paşa İran üzerine sefere giderken Nasuh paşa Sultan 1. Ahmed'e bir mektup yazarak Kuyucu'nun meydan muharebesi yapamayacağını, kendisinin sadrazam ve başkomutan seçilmesi halinde ise hem İran'ın hakkından geleceğini hem de orduyu kendi kesesinden besleyeceğini bildirdi.

Padişah, mektubu Kuyucu Murad Paşaya gönderdi. Kuyucu Paşa, mektubu alınca Nasuh paşayı huzuruna çağırdı ve ordunun kırk bin altınlık masrafını vermesini emretti ve aldı.

Nasuh Paşayı niçin katletmediğini soran yakınlarına da şu cevabı verdi; "Nasuh Paşa az bulunur bir silahşör olmaktan başka idare işlerinde de başarılıdır. Onu idam etmekle devlete hizmet değil fenalık etmiş olurum. Sadrazam olmaya layıktır. Katletmek hamiyetimize yaraşmaz."

***

1683 senesindeki İkinci Viyana kuşatmasındaki bozgundan sonra Merzifonlu Kara Mustafa Paşa yenilginin müsebbiblerinden gördüğü Budin beylerbeyi İbrahim Paşa'nın idam edilmesini emreder. İdam edileceği sırada İbrahim Paşa etrafındaki kumandanlara Mustafa Paşa'yı işaret ederek der ki; "Bu adam beni haksız yere katlediyor, kanıma giriyor. Yarın rûz-i mahşerde on parmağımla, iki elimle yakasına yapışacak kendisinden şikaetçi olacağım.

Lakin size söylemek istediğim bu değildir, şudur; Padişahımız efendimize söyleyiniz. Mustafa paşanın canına kıymasın, vazifesinde ibka eylesin. Zira İslam milletlerinin küffardan intikamını yine bu adam alır. Başka kimse bu işi yapamaz. Mustafa Paşanın idamı can hasımlarımızın işin kolaylaştırır."

Bu büyük ahlak karşısında ne demeli bilinmez. İşte devlet adam budur, böyle olmalıdır. Can verirken bile hakdan ayrılmayan, devlet ve milletinin bekasını düşünen devlet adamlarına sahip bir millet istikbale emin adımlarla yürür.

Maalesef daha sonra gammazcıların şikayetçileri ile Mustafa paşa idam edilir ve İbrahim Paşa'nın korktuğu şey başımıza gelir.

Kaynak

1-Yaşar Kandemir, İslam Ahlakı, Nesil Yayınları, İst.1986