Bu sahabi hakkında kaynaklarımızda geçen bilgiler mahduttur. En meşhur rivayet şöyledir;

Hasan ve Katede, Enes'ten(r.a) rivayet ediyorlar. Bir adam(Sa'd ül Esved) Rasulullah'ın (aleyhissalatu vesselam) yanına geldi, selam verdikten sonra şöyle dedi; "Ya Rasulullah! Rengimin siyah oluşu ve yüzümün çirkin oluşu, Cennete girmeme mani midir?" Rasulullah buyurdu; "hayır, mani değildir. Nefsim kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki, sen Rabbin azze ve celleden sakındıkça ve Rasulünün Allah'tan getirdiği şeylere iman ettikçe, renginin siyah oluşu ve yüzünün çirkin oluşu Cennete girmene mani değildir." Adam dedi ki; " Muhakkak ki ben, Allah'tan başka ilah olmadığına ve Muhammed'in(s.a.v) Allah'ın kulu ve elçisi olduğuna iman ettim. Öyle ise benim için ne vardır?"

Rasulullah(s.a.v) buyurdu ki; "senden başkası için ne varsa senin için de o vardır. Mükafat olarak da, ceza olarak da başkası için ne varsa, senin için de o vardır. Sen onların kardeşisin."

Adam dedi ki; "Ya Rasulullah! Sizin meclisinizde bulunan ve bulunmayanların çoğundan evlenmek için kız istedim. Siyah tenli olduğum ve yüzümün çirkin olmasından dolayı bana kız vermediler. Halbuki ben, kavmim Ben-i Süleym'in nezdinde itibar ve haseb sahibiyim."

Rasulullah(a.s.m) onu Ömer veya Amr bin Vehb'in yanına gönderdi. Amr bin Vehb, Sakif kabilesinden olup, yeni Müslüman olmuştu ve sıkıntısı vardı. Rasulullah(a.s.m) buyurdu ki; "sen onun kapısını çal ve ona selam ver. Sana izin verildikten sonra içeri girdiğinde de ki; "Allah'ın Rasulü beni sizin kızınızla evlendirdi."

Amr'ın henüz evlenmemiş, yetişkin, güzel ve akıllı bir kızı vardı. Adam denilenleri harfiyyen yaptı ama kızın ailesi onu kötü bir şekilde red ettiler. O içeriden çıktı. İstenilen kız ise çadırından çıkıp Sa'd'e şöyle dedi; "Eğer Rasulullah(s.a.v) beni seninle evlendirdiyse, şüphesiz ki Allah ve Rasulünün benim hakkımda razı oldukları şeye ben de razıyım."

Daha sonra kız, babasına dönerek dedi ki; "Senin hakkında seni utandıracak, rezil edecek, gizli hallerini ifşa edecek vahy gelmeden, kurtulmaya bak, kurtulmaya bak."

Kızın ihtiyar babası evden çıkıp Rasulullah'ın(s.a.v) yanına geldi. Rasulullah(s.a.v) ona şöyle dedi; "Benim elçimi gerisin geriye gönderen kimse sen misin?" Adam "Evet benim, Allah'tan bağışlanmamı dilerim. Ben onun yalan söylediğini zannettim. Ve ben kızımı onunla evlendirdim" dedi. Bunun üzerine Rasulullah(s.a.v) evlenen gence şöyle dedi; "Haydi git, zevcen ile gerdeğe gir."

Sa'd(r.a) zecvesine çeyizlik eşya almak için pazarda iken, o anda cihada çağıran bir münadinin sesini işitti. Münadi şöyle diyordu; "Ey Allah için atlarına binip cihada çıkan süvariler! Atlarınıza bininiz. Müjdeler olsun, sizin için Cennet vardır."

Bunun üzerine Sa'd(r.a) zevcesine çeyizlik almak için getirdiği para ile bir kılıç, bir mızrak ve bir at satın aldı. Başına sarık sarıp, atına binerek cihada çıkan muhacirlerin arasına katıldı. Rasulullah(s.a.v) onu o haliyle gördü, ama tanımadı.

Sa'd(r.a) atı savaştan bitkin düşünceye kadar savaştı. Atı bitkin düşünce, kollarını sıvayarak piyade olarak savaşmaya devam etti. Rasulullah(a.s.m) kollarının siyah renginden dolayı Sa'dı tanıdı ve ona "Sen Sa'd mısın" diye sordu. O da "Evet Sa'dım" cevabını verdi.

Bu büyük insan gücünün son kertesine kadar savaşmaya devam etti, ta ki şöyle bir ses duyuluncaya dek; "Sa'd yıkıldı." Allah Rasulü(s.a.v) Sa'd'ın şehid olduğu yere geldi ve Sa'dın başına kucağına koydu. Sonra onun silahını ve atını Sa'd'ın zevcesine gönderdi ve şöyle dedi; "Ailesine söyleyiniz; 'şüphesiz ki Allah(c.c.) onu, sizin kızınızdan daha hayırlı olanlarla evlendirdi. Bu da onun mirasıdır' deyiniz."

Sa'd'ın bu kıssası yine onun gibi şehid olan Hz. Cüleybib'in kısssına benzemektedir.(1)

El İsabe adı eserde hakkında yazılanlar ise daha mücmeldir; "Bir adamRasulullah'a (aleyhissalatu vesselam) gelerek dedi ki; "Benim siyah tenli ve çirkin görünüşlü olmam Cennete girmeme mani midir?" Efendimiz(s.av) " hayır, mani değildir" dedi. Adam dedi ki; "Kavmim Ben-i Süleym nezdinde değer ve saygınlığı olan birisiyim. Sonra Ben-i Süleym'in bir kolu olan Zekvan'dan ataları bilinen biriyim. Ancak derimin siyah oluşu dayılarıma benzediğimdendir."

Rivayet ediliyor ki; "Efendimiz (s.a.v) Sa'd'ül Esved'i Ömer veya Amr bin Vehb es Sekafi'nin kızıyla evlendirdi. Sa'd'ın kıssası Cüleybib'in kıssasına benzemektedir."(2)

Dipnotlar

1-İbnu'l-Esir, Üsdü'l- Ğabe fi Marifeti's-Sahabe, cilt: 2, s: 184-185, Darul Fikr, Beyrut baskısı, 1989(Hicri; 1409)

2- İbn-i Hacer el Askalani, El İsabe Fi Marifeti's Sahabe, s: 296(3385 nolu madde), Beytül Efkar-ı Devliyye, Beyrut, 2004