Ders: Asa-yı Musa, s: 105(Ayetü'l Kübra Risalesinden)

İzah: Mehmed Kırkıncı Hocaefendi

İzah edilen kısım: "Elhasıl: Bu sahife-i hayatiye-i bahariye, haşr-i a'zamın yüzbin nümunelerini ve misallerini göstermekle

فَانْظُرْ اِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِى اْلاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذلِكَ لَمُحْيِى الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ âyetini maddeten gayet parlak tefsir ettiği gibi; bu âyet dahi, bu sahifenin manalarını mu'cizane ifade eder. (Asa-yı Musa, s: 105 )

*"Ve arzın, bütün sahifeleriyle, büyüklüğü nisbetinde ve kuvvetinde "Lâ ilahe illâ Hû" dediğini anladı."(Asa-yı Musa, s:105) Bu küre-i arzın kışı ayrı bir ağız, yazı ayrı bir ağız, güzü ayrı bir ağız, baharı ayrı bir ağız, gecesi-gündüzü ayrı bir ağız.. Hep ayrı ayrı ağızlarla Cenab-ı Hakk'ın varlığını ve birliğini terennüm ediyor.

*İman ahiret saadetinin anahtarı..Bunun ehemmiyetini tam idrak edemiyoruz. Önümüzde bir hayat var ki sonu yok. Dağ başında bile olsa büyük bir nimet. Karların içinde bile olsa memnun olur insan da..ama öyle değil, bir hayat var, ama çok saadetli bir hayat..Bunu tam kavrayamıyoruz ki ona göre çalışalım..

*Manen terakkinin anahtarı; marifetullah.(Allah bilgisi, Allah'ı tanıma)

Not: Said Havva merhum diyor ki; "Ruhun Cenab-ı Hakka olan tam marifetine kavuşması lazımdır. Bu da Allah'a ubudiyet(kulluk)le beraber, güzel isimlerinde de derinleşmemizi gerektirir."

*Marifetullah'ın sonu yok. Diyemezsiniz ki "buraya kadar yeter"

Not: Sadi Şirazi demiş ki; "Akıl sahipleri nazarında yeşil ağaçların her bir yaprağı marifetullah için bir divandır. Gafiller içinse bütün ağaçlar bir yaprak bile değildir."

*Marifetullah'a doyulmaz ki. Cennetteki dereceler de kulun bu dünyadaki marifetullahta aldığı derecelere göre olacak.

Not: Abdullah bin Mübarek hazretleri buyurmuş ki; "Dünya lezzetleri için yaşayan dünya ehilleri, dünyadaki en lezzetli şeyi tadamadan dünyadan çıktılar. O da Allah'ı bilmek ve tanımak yani marifetullah'tır."

*"Denizlerin ve büyük nehirlerin cezbekârane cûş u huruşla zikirlerini ve hazîn ve leziz seslerini işitir(Asa-yı Musa, s:106) O suyun sesi.. o kadar ahenkli akıyor ki..Ben köylüyüm. Çoruh nehrinin başı bizim köy..Bizim köyün çayırların ortasından geçiyor. O kadar ahenkli bir ses ile gidiyor ki..Büyük anam vardı benim.. Ben de küçüğüm. Bir gün elimden tutup götürürken dedim ki; "büyük ana, bu Çoruh'un suları nereye gidiyor?" Çoruh'u bilirem, başka bir şey de bilmiyrem. Bana verdiği cevap ne olsun; "Hakkın dîdârına.. Hakkın dîdârına.." O zaman tam anlayamadım, sonra anladık. Gerçekten bu sular "Allah" deyip gidiyorlar. Tesbih ediyorlar. O suyun sesi onun tesbihi..

* "Arz ile beraber gayet sür'atli bir surette bir senede yirmibeş bin senelik bir dairede koşturulduğu halde;" (Asa-yı Musa, s; 106) Bu yirmi beş bin senelik mesafe nedir diye bir zaman Ankara nur talebeleri bana sormuşlardı. Dedim ki; "mesela bir adam arz'a dese ki, -faraza- "sen git, ben senin bir senelik mesafeni yaya olarak yürüyeceğim." Arzın bir senede dolaştığı mesafeyi 25 bin sene yürüse, ancak dolanır."