Ashab-ı Kehf ve Peygamberimiz aynı zamanda mı yaşadı? Birbirilerinden haberdarmıydılar?

Araştırmalarım sonucu Ashab-ı Kehf mucizesinin gerçekleştiği sırada İmparator'un Diocletianus olduğunu öğrendim. Hüküm sürdüğü tarih ise M.S. 284-305 imiş. Hristiyanlara yönelik zulmün başladığı ve Ashab-ı Kehf'in mağaraya kaçışı M.S. 303 yılında yaşanmış. 309 sene uyudukları zaman tarih 612, yani Peygamberimiz (s.a.v.) zamanında uyandıkları anlaşılıyor. Uyandıkları zaman İslâm'ın ortaya çıkışından, yeni bir Peygamber'in gelişinden ve Hz. İsa'nın hükmünün kalkmasından haberleri olmuş mu? ve Peygamberimiz Ashab-ı Kehf'i İslâm'a davet etmiş mi?

Cevabımız:

-Bu konudaki bilgiler çok farklıdır(bk. Taberi, Beğavî, Hazin, İbn Kesir, Tabresi, Zemahşeri, ilgili yer).

-Bazı alimlere göre, Ashab-ı Kehf kıssası Milattan önce Yahudilerle ilgili vuku bulan bir olaydır. Kehf suresinin Mekke'de inmiş olması bunu destekler. Çünkü Mekkeliler Medine'ye gidip geldiklerinden, Yahudilerden "Ruh, Zulkarnayn ve Ashab-ı Kehf"le ilgili üç soruyu peygamberimize sormalarını istemişlerdir. Bu sebeple konunun Hıristiyanlarla ilgisi yoktur(bk. İbn Kesir, el-Meraği, Kehf Suresinin tefsiri).

-Keza bazılarına göre, Hristiyanların düşmanı ve bir putperest olan kral Dakyanus Miladi 237 yılı civarında sadece bir yıl hüküm sürmüştür. Onun korkusundan kaçan Hristiyan yiğitler mağaraya sığınmış 300 yıl uyuduktan sonra, kral Kaysar-i Sağir(savuzuzyos) döneminde uyanmışlardı(bk İbn Aşur, Kehf suresinin tefsiri).

-Buna mukabil, bazı alimlere göre, Dakyanus, miladi 284-305 tarihleri arasında hüküm sürmüştür(bk. et-Tefsiru'l-hadis, Kehf suresinin tefsiri).

-Pek çok farklı rivayetlerden sadece biri olan bu son rakamı esas alsak bile yine de bu olayın Hz. Peygamber zamanında olmadığı görülecektir. Çünkü, bu olay Dakyanus'un krallığının ilk yılında/yıllarında meydana gelme ihtimali kuvvetlidir. Çünkü bu zalim hükümdar başa gelir gelmez dindarlara zulmetmeye başlamıştır. Buna göre, Ashab-ı Kehf olayı, miladi 284-290 arasında vuku bulma ihtimali kuvvetlidir. Buna göre Ashab-ı Kehfin uyanması miladi 590 civarında vuku bulmuştur (290+300=590).

-Son olarak şunu da belirtelim ki, şayet bu olay Hz. Peygamberin peygamberliği döneminde(612) yaşansaydı, Kur'an'da ifade edildiği üzere, ne böyle bir soruya ihtiyaç olacak, ne de onların sayıları konusunda fazlaca bir ihtilaf olacaktı.