Tavla oynamanın haram olması ile ilgili hadisler bazı hadis kaynaklarında geçmektedir. Mesela; bununla ilgili hadisler, Ahmet b. Hanbel'in Müsnedi, Ebû Davûd, Hâkim, Ebû Musa el-Eşa'ri'den ve Büreyde'den rivâyet edilmiştir. Hadis sahihtir. Hadis inkârcıları, Kur'ân bize yeter, diyerek Allah dışında hiç kimse hüküm veremez, helale haram, harama helal diyemez şeklindeki ifadelerini yaygınlaştırmak istemektedirler. Amaç yine Resûlullah'ı devre dışı bırakıp, kavramların içini boşalttıktan sonra, kendilerince doldurmaktır. Maksatlarını gerçekleştirmek için tavla oynamanın haramlılığıyla ilgili hadis üzerinde hadislere saldırmaktadırlar. Biz onların yanlışlıklarını gün yüzüne çıkarmak için ilkin hadisin geçtiği kaynakları gösterelim, sonra da gerçekleri belirtmeye çalışalım, inşallah…

Sahih-i Müslim'de şöyle rivâyet edilir:

حَدَّثَنِي زُهَيْرُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِيٍّ، عَنْ سُفْيَانَ، عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مَرْثَدٍ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدَشِيرِ، فَكَأَنَّمَا صَبَغَ يَدَهُ فِي لَحْمِ خِنْزِيرٍ وَدَمِهِ» 
] شرح محمد فؤاد عبد الباقي] [ش (بالنردشير) قال العلماء النردشير هو النرد فالنرد عجمي معرب وشير معناه حلو[

Süneni Ebu Davut'ta da şöyle geçer:

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ مُوسَى بْنِ مَيْسَرَةَ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي هِنْدٍ، عَنْ أَبِي مُوسَى الْأَشْعَرِيِّ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ" «مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدِ فَقَدْ عَصَى اللَّهَ وَرَسُولَهُ "كم الألباني : حسنحَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ سُفْيَانَ، عَنْ عَلْقَمَةَ بْنِ مَرْثَدٍ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «مَنْ لَعِبَ بِالنَّرْدَشِيرِ فَكَأَنَّمَا غَمَسَ يَدَهُ فِي لَحْمِ خِنْزِيرٍ وَدَمِهِ(1)[حكم الألباني] : صحيح

1- Yukarıdaki hadislerde Resûlullah'ın şöyle buyurduğu görülmektedir: "Kim tavla ile oynarsa sanki elini, domuzun etine ve kanına daldırmıştır"(2), "Kim tavla ile oynarsa şüphesiz Allah'a ve Resûlüne isyan etmiştir."(3) Muhaddisler bu ve benzeri ifadelerle gelen hadisleri hasen ve sahih kategorisinde olduğunu belirtmişlerdir. Öyleyse tavla oynamanın haramlılığına ilişkin hadislerin sıhhatinde hiçbir sıkıntı bulunmamaktadır.

2- Hadis inkârcıları bu hadisi ileri sürerek Allah dışında hüküm koymada hiç kimsenin yetkisinin olamayacağını söylemektedirler. Bunların itiraz sebebi başka amaçlara yöneliktir. Aslında yukarıdaki hadis; hem Ehl-i Sünnet hem de Şia kaynaklarında sahih olduğu belirtilmiştir. Bu yerli oryantalistler, tavla oynamanın haram kılınmasına itiraz ederek iki aşamalı bir komplo düzenlemektedirler. Bu habis plan ile ilk aşamada Hz. Peygamberin haram kılma vasfını kaldırmak, ikinci aşamada ise sadece Kur'ân'ı dayanak gösterip İslamın bütün detay hükümlerini iptal etmek istiyorlar. 

Hâlbuki Kur'ân'da Allahu Teâlâ Peygamberine de hüküm koyma yetkisini vermiştir: "(Ey Muhammed) Biz sana Kitab'ı hak olarak indirdik ki, insanlar arasında Allah'ın sana öğrettikleri ile hüküm veresin."(4)

3- Hadis inkârcıların zuhûru, aslında Resûlullah'ın bir mucizesidir. Zira asırlar önce onlar hakkında Resûlullah şöyle haber vermiştir:

"Dikkatinizi çekiyorum. Bana Kur'ân-ı Kerim verilmiştir ve bir benzeri onunla beraber verilmiştir. Dikkatinizi çekiyorum, belki karnı tok ve koltuğu üzerinde yaslanan bir adam çıkıp şöyle konuşacak: 'Kur'ân'a sarılın, sadece onun helal kıldığı şeyleri helal, haram kıldığı şeyleri haram kabul edin. Onun dışına çıkmayın.' Hâlbuki Resûlullah'ın haram kıldığı şey de Allah'ın haram kıldığı şey gibidir. Dikkat edin. Eşeğin eti sizin için helal değildir. Yırtıcı hayvanların etleri ise size helal değildir.(5)

Resûl de Allah'ın elçisi olduğuna göre O da bazı hikmetlerden dolayı bazı şeyleri haram kılabilir. Hadis inkârcıları Hadisleri "Kur'ân'a arz edelim, uygun olanlar sahihtir, olmayanlar sahih değildir," şeklindeki söylemleri Hadisleri ret etmek için sarf ettikleri sözlerdir. Ebu Davût'un şerhi Avnu'l-Ma'bud'ta şöyle geçiyor: "Hattâbî şöyle diyor: Bu (yukarıdaki) hadis, hadislerin Kur'ân'a arz edilmesine gerek olmadığına dair güçlü bir delildir. "Hadisleri Kur'ân'a arz ediniz. Şâyet Kur'ân'a uygun ise kabul ediniz" şeklindeki rivâyet batıl bir rivâyettir. Bunun aslı yoktur. Zekeriya Sacî, Yahya b. Main'den rivâyet ettiğine göre bu söz zındıklar tarafından uydurulmuştur.

4- Tavla oynamak "Ey iman edenler! İçki, kumar, dikili taşlar ve fal okları şeytanın yaptığı işlerden bir pisliktir. Bunlardan uzak durun ki kurtuluşa eresiniz"(6) âyeti kapsamında ele alınabilir. Nitekim Sünnî âlimlerden Azizî'ye göre, tavla oynama (ezlam) fal okları gibidir. Şiî âlimlere göre ise kumara dâhildir.(7) Böylece abes oyunlar, kumar ve dikili taşlarla kıyas edildiğinde bunun da usûl-ü fıkıh açısından haram oluşuna ilişkin güçlü bir delil kabul edilebilir.

Avnu'l-Ma'bud, kitabında şöyle geçmektedir:

وَلَقَدْ ظَهَرَتْ مُعْجِزَةُ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَوَقَعَ بِمَا أَخْبَرَ بِهِ فَإِنَّ رَجُلًا خَرَجَ مِنَ الْفِنْجَابِ مِنْ إِقْلِيمِ الْهِنْدِ وَانْتَسَبَ نَفْسَهُ بِأَهْلِ الْقُرْآنِ وَشَتَّانَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ أَهْلِ الْقُرْآنِ بَلْ هُوَ مِنْ أَهْلِ الْإِلْحَادِ وَالْمُرْتَدِّينَ وَكَانَ قَبْلَ ذَلِكَ مِنَ الصَّالِحِينَ فَأَضَلَّهُ الشَّيْطَانُ وَأَغْوَاهُ وَأَبْعَدَهُ عَنِ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِيمِ فَتَفَوَّهَ بِمَا لَا يَتَكَلَّمُ بِهِ أَهْلُ الْإِسْلَامِ فَأَطَالَ لِسَانَهُ فِي إِهَانَةِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَرَدَّ الْأَحَادِيثَ الصَّحِيحَةَ بِأَسْرِهَا وَقَالَ هَذِهِ كُلُّهَا مَكْذُوبَةٌ وَمُفْتَرَيَاتٌ عَلَى اللَّهِ تَعَالَى وَإِنَّمَا يَجِبُ الْعَمَلُ عَلَى الْقُرْآنِ الْعَظِيمِ فَقَطْ دُونَ أَحَادِيثِ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ وَإِنْ كَانَتْ صَحِيحَةً مُتَوَاتِرَةً وَمَنْ عَمِلَ عَلَى غَيْرِ الْقُرْآنِ فَهُوَ دَاخِلٌ تَحْتَ قَوْلِهِ تَعَالَى وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ فَأُولَئِكَ هم الكافرون وَغَيْرُ ذَلِكَ مِنْ أَقْوَالِهِ الْكُفْرِيَّةِ وَتَبِعَهُ عَلَى ذَلِكَ كَثِيرٌ مِنَ الْجُهَّالِ وَجَعَلَهُ إِمَامًا وَقَدْ أَفْتَى عُلَمَاءُ الْعَصْرِ بِكُفْرِهِ وَإِلْحَادِهِ وَخُرُوجِهِ عَنْ دَائِرَةِ الْإِسْلَامِ وَالْأَمْرِ كَمَا قَالُوا وَاللَّهُ أَعْلَمُ

"Nitekim Resûlullah'ın mucizesi zuhur etmiştir. Haber verdiği gibi gerçekleşmiştir. Hindistan'ın Pencab bölgesinde bir adam çıkmış, kendini "Kur'ân ehli" diye nisbet etmiştir. Kendisi ve Kur'ân ehli arası ne kadar da uzak! Aksine o, ehl-i küfür ve mürtedlerdendir. O, öncesinde salihlerdendi. Şeytan onu saptırıp yoldan çıkardı ve doğru yoldan uzaklaştırdı. Müslümanların konuşmayacağı şeyleri konuştu. Peygamberimize saygısızlık konusunda dilini uzattı. Tüm sahih hadisleri inkâr etti. Tüm bu hadislerin Allah adına uydurulmuş yalanlar ve iftiralar olduğunu söyledi. Peygamber'in hadisleri dışında -sahih ve mütevatir olsa da- sadece Kur'ân-ı Azim ile amel etmek gerekir ve Kur'ân dışında amel eden, Allah'ın "Kim Allah'ın indirdiği hükümlerle hüküm etmezse işte onlar kâfirlerin ta kendileridir"(8) sözünün kapsamına girmektedir, dedi. Bunun dışında başka küfrü gerektiren sözleri de söyledi. Çok sayıda cahil ona tabi oldu ve onu kendilerine lider kıldılar. Çağının âlimleri onun küfrüne, ilhadına ve İslam dairesinden çıktığına fetva verdiler.(9) Gulam Ahmet Kadiyani bu düşüncenin misalidir. Günümüz bunların benzerlerine gebedir.

5- Tavla oynamanın haram olması konusunda bazı hikmetler de vardır. Peygamberimiz, kumara benzediği ve zaman israfına sebebiyet verdiği için tavla oynamak haram kılmıştır. Kumarı, haram kılan Allah'tır, tavla da kumara kıyasen haram kılınmıştır.(10) Bir Müslümanın boş şeylerden uzaklaşması gerekmektedir. Allah müminlerin özelliklerinden bahsederken "onlar boş şeylerden yüz çevirirler"(11) diye nitelendirmektedir.

Sonuç olarak, hadisi devre dışı bırakıp İslamî kavramların içini boşalttıktan sonra kendi heva ve heveslerine göre yeniden doldurmak isteyen İslam düşmanları tavla ile ilgili hadisi de inkâr etmektedir. Akıllarınca Peygamber hüküm veremez. Helali haram, haramı helal edemez. Bunların amacı Peygambersiz bir din oluşturmaktır. Gençleri deizme itmektir… Cenabı Hak, ümmeti bu sapıklardan korusun. Âmin.

Dipnotlar

1-Ebû Davûd, IV, 284-285

2-Müslim, IV, 1770.

3-Ebû Davûd, IV, 285.

4-Nisa, 4/105.

5-Ebû Davûd, IV, 200; İbn Hanbel, XXVIII, 410.

6-Maide, 5/90.

7-Avnu'l-Mabûd, VII, 13; Usul-u Kâfi

8-Maide, 5/44.

9-Avnu'l-Ma'bûd, XII, 233.

10-Ebû Davûd, XIII, 193.

11-Mü'minûn, 23/3.