Azîm kelimesinin sözlük anlamı: Çok yüce, çok büyük olan.

Azîm isminin terim anlamı: Azamet sahibi, emirlerine karşı gelinemeyen, aciz bırakılamayan, bütün büyüklerin sahibi olan, izah edilemeyecek kadar büyük olan.

Bir insan, diğer insanlar arasında daha büyük olabilir; ancak varlık aleminde daha büyük olamaz.

Namazlarda rükûa vardığımızda, Allah'ın azametini ifade etmek için, "Sübhane rabbiyelazim" deriz. Azamet sahibi olan Allah, her türlü noksan sıfattan münezzeh, her türlü tam sıfatla muttasıftır.

Ayetü'l-kürsi şöyle sona erer:

"…Gökleri ve yeri koruyup gözetmek O'na güç gelmez. O, yücedir, büyüktür."(1)

Burada Azîm ismi, "büyüktür" olarak tercüme edilmiştir. Allah, çok yüce, azamet sahibi olduğundan gökleri ve yeri koruyup gözetmek ona ağır gelmez.

"Göklerde ve yerde ne varsa hepsi O'nundur. O, yücedir, büyüktür."(2)

Evreni, Allah yaratmıştır; göklerde ve yerde ne varsa ona aittir. Bütün kâinatın sahibi olan Allah çok yüce ve çok büyüktür. Hiçbir hususta olmadığı gibi yücelik ve büyüklükte de Allah'ın bir dengi yoktur.

"Öyleyse ulu Rabbinin adını tesbih et."(3)

Sübhane rabbiyelazîm diyerek Allah'ı zikrederiz. Her namazın sonunda otuz üçer kere Subhanallah, Elhamdülillah, Allahuekber diyerek tesbihat yaparız.

Bir Kutsi hadis şöyledir:

"Allah Teâla Hazretleri şöyle dedi: "Büyüklük ridamdır, izzet de izarımdır. Kim bu iki şeyde benimle niza ederse ona azap veririm."(4)

Büyük olan Allah'tır. Büyüklükte Allah ile yarış içine giren kişi, sapıtmış olur.

El-Azîm isminden çıkarmamız gereken ders:

Allah'ın büyüklüğünü bilmek, imanımızın kuvvetlenmesine ve her türlü günahtan uzaklaşmamıza vesile olmalıdır.

Dipnotlar

1-Bakara-255

2-Åžura-4

3-Vakıa-74

4-Müslim, Birr-136; Ebu Davud-Libas 29