Kıymetli ziyaretçilerimiz, bir bakıma hüzünle geçen bu Ramazan ayımız, belki birçok mümin için bir nevi inziva ve iç muhasebe, bol kitap okuma ve ibadette ve tilavette derinleşme vesilesi de oldu bir yönüyle.

Fakir de, bu Ramazan ayı hem tilavet hem de tedebbür vesilesi olsun istedim. Onun için birkaç sene evvel ki bir Ramazanda olduğu gibi, bu Ramazanda da merhum üstad Hasan Basri Çantay'ın "Kur'an-ı Hakim ve Meal-i Kerim'ini- her gün bir cüzünü- okumak ve notlar almak istedim. Gerçekten bu Ramazan'ın ayrı bir zevkle geçmesine vesile oldu bu üç ciltlik eser. Hasan Basri Efendi'yi bir kere daha hayır ve minnetle yâd ederim..

Ajandama aldığım notlara zaman zaman Muhammed Ali Sabuni'nin Safvetü't Tefasir'inden ve Ali Rıza Karabulut'un çok zevkle okuduğum, "Hz. Muhammed Aleyhisselam'ın Mucizeleri" kitabından da eklemeler yaptım. Böylece bu "Tuhfe-i Ramazan" vücut bulmuş oldu..

Ramazan sonrası sitemizde de neşretmeye başlayalım istedim. İstifadeli olur inşallah. Salih Okur/cevaplar.org

1-Peygamber Efendimiz (aleyhissalatu vesselam) Kur'an'da dört yerde Muhammed ismiyle;

Âl-i İmran: 144

Ahzab: 40

Fetih: 29

Muhammed:2

Saf Suresinde(ayet: 6) ise Ahmed ismiyle anılmıştır. Abdullah Sevinç, Pratik Dini Bilgiler, s. 13-14, Gonca Yayınevi, İst. 1997, 2. Baskı

2-Cahiliye döneminde, Efendimizin (aleyhissalatu vesselam) babası Abdullah'ın alnında nur-u Muhammedi'yi görüp, ona evlilik teklif eden kadın, Varaka bin Nefvel'in kız kardeşi idi. Ali Rıza Karabulut, Hz. Muhammed Aleyhisselam'ın Mucizeleri, s. 16, Şahsi Basım

3-Rahip Bahira'nın ismi Cercis bin Abdilkays'tır. İbn-i Hacer-i Askalani İsabesinde onu sahabeden saymış. Ali Rıza Karabulut, a.g.e, s. 27

4-İbn-i Asakir ve Hakim Nişaburi, İbn-i Ömer'den(r.a) naklen Peygamberlik mührü üzerinde "Muhammedun Rasululullah" yazılı idi demişlerse de, İbn-i Hacer-i Askalani "nübüvvet üzerinde yazı bulunduğu sabit değildir" demiş,  İbn-i Hacer-i Heytemi de ravilerin "Sallallahu aleyhi ve sellem'in iki omuzu arasında nübüvvet mührü ile, yazışmalarda kullandığı madeni mührü birbirine karıştırdıklarını söylemiştir. Ali Rıza Karabulut, a.g.e, s. 36

5- Buhari- Müslim'in rivayetine istinaden Hz. Aişe(r.a) Resul-i Ekrem'in (aleyhissalatu vesselam) Hz. Cebrail'i asli hüviyeti ile iki defadan fazla görmediğini söylemiş. Ali Rıza Karabulut, a.g.e, s. 42

6-Bir rivayete göre Peygamber Efendimizin (aleyhissalatu vesselam) anne tarafından dedesi Vehb bin Abdimenaf'ın lakabı Ebu Kebşe olduğundan Kureyşliler, Efendimize(sallallahu aleyhi ve sellem) İbn-i Ebu Kebşe demişlerdir. Ali Rıza Karabulut, a.g.e, s. 71

7- Fatiha suresi İmam Mücahid'e göre Medine'de, müfessirlerin çoğunluğuna göre Mekke'de nazil olmuş, bir rivayete göre ise ilk inen sure. Hasan Basri Çantay, Kur'an-ı Hakim ve Meal-i Kerim, Cilt-1, s. 11

8-İmam-ı Azam hazretlerine göre Bakara: 238'de geçen "orta namaz" dan maksad, ikindi namazıdır. Ekseriyet de bu içtihattadır. Çünkü Resul-i Zişan (aleyhissalatu vesselam) Hendek günü; "düşmanlar bizi orta namazdan alıkoydular, ikindiden mahrum bıraktılar" buyurmuştur.(Kütüb-i Sitte, Hz. Ali'den) Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt; 1, s. 64

9-Kur'an'da geçen her 'kunut'un manası taattır. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-1, s. 64

10- Hakkın Celal ismiyle tecellisi kabz, Cemal ile tecellisi Bast'tır.(Şah Veliyullah Dihlevi'nin Hüccetullahil Baliğa'sından) Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt; 1, s. 67

11-Yahudilerin kendilerine bir komutan tayin edilmesini istedikleri(Bakara: 246) Peygamber, ekseriyete göre Eşmuil(aleyhisselam)dır Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt; 1, s. 67

12-Talut çobandı. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt.1, s. 68

13-Bera bin Azib'ten rivayete göre Talut'un ordusundan imtihan edildikleri nehirden Bakara: 249) su içmeyenlerin sayısı Bedir ashabı miktarı(313) idi. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt.1, s. 70

14-İmam Ahmed bin Hanbel'in İbn-i Ömer'den(r.a) rivayet ettiği bir hadis; "Şüphesiz Allah salih bir müslüman sayesinde onun komşularından yüz ailenin belasını def eder, önler." Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-1, s. 70

15-Hulle; dostluk ve sevgi demektir. Dosta karşı beslenen sevgi adeta kişinin azalarına girdiği için bu isim verilmiştir. Dost manasına gelen "Halil" de bu kabildendir. Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 1/296

16-Hadiste varid olmuştur; "Allah'ın İsm-i Azam'ı üç yerdedir; Bakara, Âl-i İmran, Taha Surelerinde"

Bakara'da:

اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ (Bakara: 255)

Âl-i İmran'da;

(Al-i İmran:2)  اللّهُ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ 

Taha'da;

(Taha:111)  وَعَنَتِ الْوُجُوهُ لِلْحَيِّ الْقَيُّومِ 

Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 1/303

17-Cenab-ı Hak Bakara 257'de nur kelimesini müfred(tekil) zulümat kelimesini çoğul getirmiş. Çünkü hak bir tanedir, zulümat ve küfür yolları çoktur. Safvetü't Tefasir. 1/303

18-Kur'an'da geçen;

أَلَمْ تَرَ(görmedin mi) ifadeleri ile kalbi görme kastedilmiştir ve dinleyicileri hayrete düşürmek içindir. Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 1/319

19-Bakara suresinde ehl-i kitaptan olan Yahudiler işlenirken, Âl-i İmran'da ise Ehl-i kitap'tan olan Hıristiyanların durumu işlenmektedir. Muhammed Ali Sabuni, Safvetü't Tefasir. 1/339

20-Âl-i İmran; 34'deki "İmran" hakkında ihtilaf edilmiş,

a-Hz. Musa ve Harun'un babası İmran

b-İmran bin Eşim bin Emun

c-Hz. Meryem'in babasıdır ki, tercih edilen görüş budur. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-1, s. 88

21-Hz. Meryem'in babası İmran, Masân'ın oğludur ve Masânoğulları İsrailoğullarının reisleri idiler. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-1, s. 88

22-Meryem İbranice'de abid demekti ve erkek ismiydi. Annesi Hanne ona bu ismi koymakla, adağını (doğacak çocuğunu Mescid-i Aksa hizmetine adamak) her ne olursa olsun yerine getirmek istedi. Hasan Basri Çantay, a.g.e. Cilt-1, s. 88

-Devam edecek-