Vâli kelimesinin sözlük anlamı: Yardım eden, destek veren, idare eden, yöneten.

Vâli isminin terim anlamı: Kâinatın tek yöneticisi, bütün varlıkların hükümdarı ve idarecisi.

Allah, bütün varlıkların sevk ve idaresini kendi üstüne almıştır.

İçinde Vâli adı geçen ayet şöyledir:

"İnsanı önünden ve ardından takip eden melekler vardır. Allah'ın emriyle onu korurlar. Şüphesiz ki, bir kavim kendi durumunu değiştirmedikçe Allah onların durumunu değiştirmez. Allah, bir kavme kötülük diledi mi, artık o geri çevrilemez. Onlar için Allah'tan başka hiçbir yardımcı da yoktur."(1)

Burada, "yardımcı olarak tercüme edilen Vâli ismi koruyucu veya dost olarak da tercüme edilebilir.

Ömer Nasuhi Bilmen, bu ayetin içinde Vâli ismi geçen son kısmını şöyle açıklar: '(Ve onlar için) Öyle kahr ve yok edilmeleri hakkında ilâhî iradenin tecelli ettiği kimseler için (ondan başka) o Yüce Yaratıcıdan başka (bir yardımcı da yoktur) Evet.. O kimselerin işlerine idare edecek, onlara yardımda bulunacak, onları kendilerine o yönelen azaptan, felâketten kurtarabilecek bir zât da bulunamaz. Şüphe yok ki, ilâhî iradenin, rabbanî kudretinin ortaya çıkmasına hiçbir mahlûk engel olamaz. Artık bütün insanlık için en birinci kurtuluş çaresi, Cenâb-ı Hak'kın dinine sarılarak bütün muvaffakiyetleri Ondan beklemektir. Ve başarı Allah'tandır.'(2)

Allah, her şeyin tek hâkimidir.

Allah, kullarına yardım eder.

Allah, kullarının işlerini düzenler ve yönetir.

El-Vâli isminden çıkarmamız gereken ders:

Allah'ın, her şeyin tek hâkimi olduğunu hiç unutmadan, onun dostluğunu kazanmaya talip olmalıyız. Allah'ın dostluğunu kazanmanın yolu ise, iman ve salih ameldir.

Dipnotlar

1-Rad-11

2-Ömer Nasuhi Bilmen, Kur'an-ı Kerim'in Meali Alisi ve Tefsiri, C: 3, S: 1633