Ganî kelimesinin sözlük anlamı: Zengin, kendi varlığı kendine yeten, başkasına ihtiyacı bulunmayan.

Ganî isminin terim anlamı: Zatında, sıfatlarında ve fiillerinde hiçbir şeye muhtaç olmayan, gerçek zengin, her şey ve herkes kendisine muhtaç olan.

Allah hem zengindir, hem zenginlik verendir.

Allah, zatında ve sıfatlarında her türlü ihtiyaçtan münezzehtir.

Allah'tan başka her şey, Allah'a muhtaçtır.

İçinde Ğaniyy adı geçen altı ayet şöyledir:

"Ey insanlar! Allah'a muhtaç olan sizsiniz. Zengin ve övülmeye layık olan ancak O'dur."(1)

Diyanet Tefsiri, bu ayeti şöyle açıklar: 'İnsanı yaratan ve onun ihtiyaçlarını en iyi bilen Cenâb-ı Allah bütün beşeriyete yönelik bir uyarıda bulunmaktadır: Allah'a muhtaç olan insanlardır, Allah ise hiçbir şeye ve hiç kimseye muhtaç değildir. Üstelik yaratılmışlar üzerindeki üstün nimetlerinden ötürü hamd edilmeye lâyık olan yalnız O'dur. Bu uyarıdan, ibadetin insanın buna muhtaç olmasından dolayı emredildiği, dolayısıyla din duygusunun ve Allah'a ibadet etme eğiliminin fıtrî olduğu ve baskı yöntemleriyle yok edilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmaktadır.'(2)

 "Eğer inkâr ederseniz, şüphesiz Allah, size muhtaç değildir. …"(3)

Allah iman ve ibadet dâhil, hiçbir hususta kullarına muhtaç değildir. Ancak kullar, Allah'a inanıp ona ibadet etmeye muhtaçtırlar.

""Allah, bir çocuk edindi" dediler. O, bundan uzaktır. O, her bakımdan sınırsız zengindir. Göklerdeki her şey, yerdeki her şey O'nundur."(4)

Allah, çocuk edinmekten münezzehtir. Bütün kâinat, Allah'ın yaratması ile var olmuştur. Allah, çocuk edinmez, dilediğini dilediği şekilde yaratır. Allah, çocuk edinmek gibi yakıştırmalardan uzaktır.

"Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur. Yolculuğuna gücü yetenlerin haccetmesi, Allah'ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse (bu hakkı tanınmazsa), şüphesiz Allah bütün âlemlerden müstağnidir. (Kimseye muhtaç değildir, her şey O'na muhtaçtır.)"(5)

Allah, kullarına doğru yolu gösterip nasıl haccedeceklerini öğretmektedir. Kabul edip uygulayan kulluk görevini yapmış olur. İnkâr edenlere gelince, onların Allah'a bir zararları olmaz, ancak kendilerine zararları olur; çünkü Allah kimseye muhtaç değildir.

"Her kim cihad ederse, ancak kendisi için cihad etmiş olur. Şüphesiz Allah, âlemlere muhtaç değildir."(6)

Cihad edenlerin durumu da yukarıda anlatıldığı gibidir. Allah'ın kimsenin cihad etmesine ihtiyacı yoktur; ancak mü'minlerin istikamet üzere bir hayat yaşayabilmek için cihad etmeye ihtiyaçları vardır.

"Rabbin zengindir, rahmet sahibidir. Dilerse sizi yok eder ve sizi başka bir kavmin zürriyetinden yarattığı gibi sizden sonra yerinize dilediği bir kavmi yaratır."(7)

Allah, kullarının ibadetine ihtiyaç duymaz; ancak onların doğru yolda olup cenneti hak etmeleri için onlara merhamet eder.

El-Ganî isminden çıkarmamız gereken ders:

Allah'ın, zenginliğinden bizlere verdiği nimetlerden dolayı şükrederek rahmetinden faydalanmayı dilemeliyiz.

Dipnotlar

1-Fatır-15

2-DÄ°B Kur'an Yolu Tefsiri Cilt: 4 Sayfa: 458-459

3-Zümer-7

4-Yunus-68

5-Al-i Ä°mran-97

6-Ankebut-6

7-En'am-133