Eser Adı: Risale-i Hamidiyye

Müellif: Hüseyin Cisri

Yayınevi: Daru'l Eyman, Lübnan, 1998

18. asırda İslam dünyasında müdakkik bir âlim olarak haklı bir şöhret kazanmış olan Hüseyin Cisri(1845-1909) merhumun ünlü eseri Risale-i Hamidiye bu hafta tavsiye edeceğimiz eser olacak inşallah.

Merhum Mehmed Akif Bey, Sebilürreşad Mecmuasında o sıralar Osmanlı coğrafyasında temayüz etmiş dört âlimden biri olarak merhum Hüseyin Cisri'yi sayar. Merhum Mahir İz beyin "Yılların İzi" adlı hatıratında, meşrutiyetin ilk senelerinde İstanbul'da "ulema-yı sitte"(altı önde gelen âlim)'nin birincisi olarak kaydettiği merhum Manastırlı İsmail Hakkı Efendi de, hayran olduğu bu âlimin bu şaheserini çok zengin dipnotlarla ve arkasına çok müdakkikane yazılmış bir zeyl ekleyerek tercüme etmiştir. 

Üstad Bediüzzaman da risalelerinde yer yer bu esere atıflar yapmıştır. Mesela;

"Hüseyin-i Cisrî'nin dediği gibi, âsâr-ı medeniyetle müzeyyen ve bütün zînetlere müştemil bir eve giren bir adam, ev sahibini göremediğinden o zîneti, o esasatı, tesadüfe ve tabiata isnad etmeye mecbur olmuştur. İşarat-ül İ'caz (s. 89)

"bizim hem-asrımız ve fikren biraderimiz olan Hüseyn-i Cisrî'nin sözünü dinle!.. Zira yüksek sesle münkir-i küreviyeti tehdid ettiği gibi, hakikat kuvvetiyle pervasız olarak der: "Kim dine istinad ile himayet yolunda müdevveriyet-i arzı inkâr eder ise sadîk-ı ahmaktır, adüvv-ü şedidden daha ziyade zarar vermiş olur." Muhakemat (s. 57)

"İşte bu kadar tahrifatla beraber, şu zamanda dahi meşhur Hüseyin-i Cisrî (Rahmetullahi Aleyh) o kitablardan yüz ondört delil nübüvvet-i Ahmediyeye dair çıkarmıştır. "Risale-i Hamîdiye"de yazmış. O risaleyi de, Manastırlı Merhum İsmail Hakkı tercüme etmiş. Kim arzu ederse, ona müracaat eder, görür. Mektubat (s 163)

Hüseyin-i Cisrî "Risale-i Hamîdiye"sinde yüzondört işaratı, o kitablardan çıkarmıştır. Tahriften sonra bu kadar bulunsa, elbette daha evvel çok tasrihat varmış. Sözler (s. 236)

Fakir de -birçok şey gibi- ilk defa bu eseri ve müellifini Üstadımdan duymuş ve merak etmiştim. Sonra Manastırlı İsmail Hakkı Efendi'nin tercümesini iki defa zevkle okumak nasip oldu. Akabinde, eserin Arapçasına kavuştum çok şükür.

Eserin girişine -11. Sözde olduğu gibi- bir temsili hikâye ile başlayan merhum müellif, ilerleyen sayfalarda "Haktan bize sultan-ı müeyyed" olarak gelen Nebi-i Zişan'ın şahsı ve davasının sıdk ve doğruluğunu, -Bediüzzaman'ın da işaret ettiği gibi- eski semavi kitaplardan 114 işareti de çıkararak isbat eder. Sonra da İslam ve İman hakikatlarının hikmetlerini, Allah'ın varlık ve birliğinin delillerini ve saire meseleleri tafsilatlı olarak ele alır.

Yazıldığı yüz küsur yıldan bu yana birçok baskısı yapılan bu şaheserin, bendeki ta'bını hazırlayan ve kaynaklarını tahriç eden Muhammed Mu'tasım Bağdadi, kitabın başında merhum allamenin hayatını akıcı bir şekilde kaleme almış. Burada gördüğümüze göre müellifin 18 kadar eseri İslam âleminde önem kazanmış ki, en birincisi de takdimini yazdığımız bu kitap. Bunun haricinde dokuz civarında neşredilmeyi bekleyen kıymetli eseri var.

Bağdadi ayrı bir fasıl açarak, müellifin eseri kaleme alırken izlediği menheci misallerle güzelce anlatmış. Burada da, Cisri'nin eseri temel Ehl-i Sünnet kitaplarına müsteniden hazırladığını ve birçok kaynağa müracaat ettiğini görüyoruz. Allah rahmet eylesin.

Bu şaheseri temin için tel:

Abdülhakim Özdemir;

05322439575