Bu özet açıklamalardan sonra şimdi Goldziher gibilerinin ileri sürdüğü ithamlara bakalım:

Oryantalist iddialara göre Ebu Hüreyre'nin geniş hadis bilgisi, ondan bizzat hadis alanları bile şüpheye düşürmüştür. Onlar, bu kuşkularını açık bir üslupla ifade etmekte tereddüt göstermemişlerdir. İddia sahipleri, okuyucuya, Buharî'nin Fedâilü'l-Ashâb bölümündeki şu hadisini dayanak olarak ileri sürmektedirler. Ebu Hüreyre kendisi hakkında şöyle diyor: "İnsanlar Ebu Hüreyre çok hadis aktarıyor, diyorlar. Doğrudur; çükü ben karın tokluğuna Hz. Peygamber'in yanında devamlı bulundum. Öyle ki ne doyasıya mayalı ekmek yedim, ne de güzel kumaştan bir elbise giydim; ne bir erkek ne de bir kadın hizmetçim oldu. Açlıktan karnıma taş bağladığım olurdu."(1)

İnsaf sahibi olan biri bu rivayetten oryantalistlerin anladıklarına bedel şunları anlar: Bazı insanlar Ebu Hüreyre'nin bildiği hadis miktarına ve rivayet ettiği orana bakarak Ebu Hüreyre ne kadar çok hadis aktarıyor, diye hayret etmişlerdir. Bunun üzerine o da çok hadis aktarmasının nedenini açıklamış ve kendisinin Hz. Peygamber'in yanında devamlı bulunduğunu, dünya malına itibar etmediğini, Hz. Peygamber'den hadis almaktan başka bir şeyle ilgilenmediğini, açlıktan karnına taş basıp Hz. Peygamber'den hadis almasına engel olacak ticaret ve ziraat gibi şeylerle meşgul olmadığını, dolayısıyla başkalarının işitmediği hadisleri kendisinin işittiğini ve ezberlediğini söylemiştir. Ebu Hüreyre bu nedenleri onlara bildirince onlar da ikna olmuşlardır.

Diyelim ki, onların iddia ettikleri gibi Sahabiler, Ebu Hüreyre'nin bu haline şaşırmayıp ondan kuşkulanmışlardır. Bu durumda Sahabilerin ondan kuşkulandıkları için onu terk edip yaşadığı sürece -ki Ebu Hüreyre Hz. Peygamber'den sonra elli yıl kadar daha yaşamıştır- ondan bir daha hadis almamaları gerekirdi. Oysa onlar Ebû Hüreyre'nin belirttiği nedenlere kani olmuş ve içlerindeki kuşku böylece giderilmiştir. Eğer onun aktardığı hadisleri sakıncalı görselerdi, onun hadis aktarmasına engel olurlardı. Çünkü Sahabilerin Hz. Peygamber'in hadislerini korumada, hadislerin arasına yalanın ve gerçek dışı şeylerin karışmasına karşı son derece hassas kişiler oldukları bilinen bir gerçektir.

b. Rivayetlerde Komik ve Alaycı Bir Üslubun Varlığı İddiası

Onların iddiasına göre, Ebu Hüreyre'nin rivayetlerinin içinde alaycı bir üslupla ifade edilmiş komik şeyler vardır. Bu da onun kendine has şakacı bir karaktere sahip olduğunu gösterir. Onun bu karakteri birçok kıssanın ortaya çıkmasına neden olmuştur. İddia sahipleri bu iddialarında İbn Kuteybe'ye dayanmaya çalışmaktadırlar.

Konuyu bundan daha iyi saptıran ve müphem hale getiren bir şey düşünülebilir mi? Biz oryantalistlerin iddia ettikleri bu tür hadislere vakıf değiliz. Bu konuda kendileriyle tartışabilmemiz için bize sözünü ettikleri hadisleri göstermeleri gerekirdi. İbn Kuteybe'nin hangi kitabında ve nerede geçtiğini belirtmeleri gerekirdi. Zira İbn Kuteybe'nin birçok kitabı vardır ve bunların birçoğu da basılmış durumdadır. Bize somut bir şey gösterselerdi biz de İbn Kuteybe'nin bu türden bir şey söyleyip söylemediğini ve onların anladığı manada bir şey ileri sürmediğini ortaya koyabilirdik. Çünkü İbn Kuteybe'nin Te'vîlu Muhtelifi'l-Hadis adlı kitabında (s. 48 vd.) Ebu Hüreyre'ye övgüler yağdırdıktan sonra İslam Ansiklopedisi mensuplarının söylediği şeyleri ileri sürmüş olması aklın kabul edemeyeceği bir şeydir.

Oryantalistlerin hazırladığı İslam Ansiklopedisi, Sprenger'in: Ebu Hüreyre hakkında dini saiklerle ve dini özendirmek için çokça hadis uydurmuştur, şeklindeki iddiasına yer vermektedir. Biz ne Sprenger'in ne de başkalarının, Ashab-ı kiram hakkındaki bu tür ithamlarına katılmıyoruz. Zira bu çevrelerin amacı Müslümanları değerlerinden uzaklaştırmak, dini bozmak ve gerçekleri çarpıtıp gizlemektir.

Sözün kısası, Ebu Hüreyre'ye yöneltilen bu ithamın hiçbir delili ve bu cerhin hiçbir dayanağı yoktur. Şairin dediği gibi

İddialarınıza asıl ve delil getirmezseniz

İddiaların doğurduğu sonuçlar nesepsiz olur.

والدعاوي إن لم تقيموا عليها بينات أبنائها أدعياء

Ebu Hüreyre'nin dinî saiklerle hadis uydurduğu sözü temelsiz ve tutarsız bir iddiadır. Zira biliyoruz ki dinî saik ve dindarlık bırakın Hz. Peygamber adına sıradan insanlar adına bile yalan uydurmaya engel teşkil eder. Bilerek bana yalan isnad bir kimse cehennemdeki yerini hazırlasın, hadisini rivayet eden Ebu Hüreyre nasıl olur da Peygamber adına yalan uydurur. O, her hadis rivayet edişinde, bu hadisi dile getirirdi. Yani Hz. Peygamber'den bu hadisi duymuş, ezberlemiş, başkasına aktarmış, her an hatırında tutmuş ve başkalarına hatırlatmıştır. Hz. Peygamber'den hadis aktarmaya bu hadisle başlamış olan son derece dindar ve muttaki bir mümin kişinin, Hz. Peygamber'e yalan isnat etmesi hele hele Hz. Peygamber adına yalan söylemede ileri gidip bunu dindarlık ve dinî sâiklerle yapması muhâldır.

Bahsi geçen çevrelerden bazı kimseler, Ebu Hüreyre'ye izafe edilen birçok hadisin sonraki asırlarda onun adına uydurulduğunu söylerler. Tarihte birçok hadisin uydurulduğunu ve bu arada Ebu Hüreyre adına da bazı hadislerin üretildiğini biz de kabul ediyoruz. Ama hadis münekkitleri ve otoriteleri bu tür hadislerin uydurma olduğunu ortaya koymuş ve bunların sahteliğini tespit etmişlerdir. Bu sahtelik hiçbir zaman gizli kalmamış ve hadis uyduranlar deşifre edilmiştir.

Netice olarak Oryantalistlerin hazırlayıp yayınladığı İslam Ansiklopedisi hakkında şunu söylemek isteriz: Eğer ansiklopediyi hazırlayanlar bu ansiklopediyi İslam kültürünün gerçek şeklini ortaya koymak amacıyla yazmışlarsa, bırakınız bunu gerçekleştirmeyi, bu hedefe ulaştırmaktan çok çok uzaklaşmışlardır. Yok eğer gayeleri Müslümanları batılıların nazarında kötü göstermek, İslam inanç esaslarını bozmak, gençleri dinlerinden soğutmak ise o zaman bu eser amacına uygundur ve hedefe ulaşmıştır.

-devam edecek-

Dipnot

1-Buharî, Fedâilu's-Sahâbe, 11.