TEZKİYE VE SİCİL AMİRLİĞİ

Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir pozisyonda, ne gibi bir performans gösterdiği, yapması gereken iş hayatında nasıl bir başarı elde ettiğini çok iyi bilir ve buna göre âdil bir değerlendirme yaparak herkesin hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.


Niyazi Beki(Prof. Dr.)

niyazibeki@gmail.com

2021-09-26 17:30:24

Bilindiği üzere her kurumun en üst yetkilisi sicil âmiridir. Sicil amiri geniş perspektifiyle, uzun tetkikleriyle, kapsamlı görgüsüyle, kuşatıcı bilgisiyle kimin nasıl bir pozisyonda, ne gibi bir performans gösterdiği, yapması gereken iş hayatında nasıl bir başarı elde ettiğini çok iyi bilir ve buna göre âdil bir değerlendirme yaparak herkesin hak ettiği puanı verip derecesini tescil eder.

Tembel ile çalışkan olanı, maharet sahibi kimse ile beceriksiz olanı, görevini hakkıyla yapan kimse ile vurdumduymaz kimseleri birbirinden ayıran, ödülleri kazananlar ile kaybedenlerin gerçek kişiliklerini gösteren böyle bir değerlendirme, memurların, işçilerin kendi inisiyatiflerine bırakılamayacak kadar önemli olduğu ortadadır. Böyle bir kaçakçılığa tevessül edenlerin görevden atılmaları bile söz konusu olabilir.

Dünya çapında geçerli olan bu maddi kuralın manevi boyutunda da benzer kriterler söz konusudur. Kâinatın sultanı, bütün varlıkların yaratıcısı, insanların hakiki sicil âmiri olan Allah'ın dininde de insanların sicili O'nun tarafından doldurulur. Kendi sicilini doldurmaya çalışan kimselerin bu davranışı büyük bir suç olarak değerlendirilmiştir. Bu yazıda bu konunun tahlilini bulacaksınız..

Kur'an-ı Hakîmde "Tezkiye" kavramı iki zıt anlamda kullanılmıştır.

Biri: "kişinin nefsini, duygularını, aklını, kalbini her türlü hava ve hevese bağlı olarak ortaya çıkan kirlerden arındırmak, temizlemek, Allah'ın amir ve yasakları doğrultusunda hareket etmesini sağlamak" anlamında ki "fiilî tezkiyedir".

Ona (insana) kötü ve iyi olma yeteneklerini ilham eden/yerleştirene(yemin olsun)ki nefsini arındıran elbette kurtuluşa ermiştir"(Şems, 91/8-9) mealindeki ayetlerde tezkiyenin bu veçhesine dikkat çekilmiştir.

 Demek ki, bir yandan fiilen nefisteki kötüye yönelik olan meyillerin yolunu kesmek, bâtıla bakan –şeytânî ve nefsânî- şer tohumlarının yeşermesine fırsat vermemek, Allah'a ve ahirete olan imanını güçlendirmek suretiyle "tahliye"(terakki yolunun üstünde bulunan manevî dikenleri temizleme) ameliyesini gerçekleştirmek; diğer yandan ilhama dayanan güzel tohumların yeşermesine imkân veren tatbikat sahasındaki güçlü iman potansiyelini harekete geçirmek suretiyle "Tahliye"(manevi terakki için gereken bütün donanımlarını aktif hale getirmek) ameliyesini tahakkuk ettirmek suretiyle tün insanî erdemlerin ve İslamî faziletlerin bir aynası hükmüne geçmeyi netice veren "Fiilî Tezkiye" rotasını takip etmekle beraber, övgü ve gururla kendi sicilini doldurmamaya dikkat etmek elzemdir.

İkincisi: "Sözlü Tezkiyedir". Bu tezkiyede, fiilî arıtmadan ziyade, kişinin sözlü arınmayı seslendirmesi, nefsini temize çıkarmaya çalışması, hatta bu yalancı kişiliğine zamanla kendisinin de inanmaya başlaması ve bunun bir sonucu olarak da kendi sicilini kendisinin doldurmaya kalkması gibi bir haddi aşmak, doğru yoldan şaşmak, kendini sicil âmiri olarak hayal etmekten kaynaklanan bir şımarıklık sözkonusudur. "O halde bizi anmaktan yüz çeviren ve dünya hayatından başka arzusu olmayan kişilerden sen de yüz çevir."(Necm, 53/29) mealindeki ayette bu noktaya dikkat çekilmiştir. Adeta Hz. Peygambere(s.a.v) "Bu gibi insanların bildikleri işte bu kadar. Şüphesiz kendi yolundan sapanı en iyi bilen rabbindir, doğru yolu bulanı da en iyi bilen O'dur. Göklerde ve yerde ne varsa Allah'ındır. Sonunda O, kötülük yapanlara işlediklerinin cezasını verecek; iyilik yapanları, ufak tefek kusurlar hariç, büyük günahlardan ve çirkin işlerden kaçınanları ise daha güzeliyle ödüllendirecektir. Şüphesiz rabbinin bağışlaması çok geniştir. Sizi topraktan yarattığı zamanki halinizi de, annelerinizin karınlarında cenin olarak bulunduğunuz durumu da en iyi bilen O'dur. Şu halde kendinizi temize çıkarmayın! Kimin günahtan sakındığını en iyi bilen O'dur"(Necm, 53/29-32) mealindeki ayette ahiret hayatına yönelik olarak tespit edilen sicilin değerlendirilmesi uhrevî puanlar üzerinden yapılır. Bu sebeple, bütün hissiyatını dünyanın fani menfaatlerine yoğunlaştırmak olumsuz bir kriter oluğu gibi, bir sicil âmiri olmaya soyunmak ve kendi kendine puan vermek de çok olumsuz bir tutum ve davranıştır.

HALİM PERİŞAN!

Şu bir gerçek ki ey dünyam /Acınacak bir halim var

Ne ağlayacak bir gücüm /Ne gülmeye mecalim var

Sonu sefillik şerefe /Beş pulluk olacak şâna

Hiçbir değer verilir mi /Sonu hüsran bir cihana

İki günlük açık bahta /Hızlı yere düşen tahta

Hiç te gıpta edilir mi/ Bozuk bir çalar saata

 Niyazi Beki

Yüce Mevla, bir an bile bizi bize bırakmasın, nefsimize esir eylemesin; haddini bilen, bir kul olduğunun idrakinde olan kullarının zümresine ilhak eylesin, âmîn!

Bu yazıya yorum yazın


Not: Yanında (*) işareti olanlar zorunlu alanlardır.

Bu yazıya gelen yorumlar.

DİĞER YAZILAR

AFETLER VE KURTULMA YOLLARI

AFETLER VE KURTULMA YOLLARI

A-ZAHİRİ AFAT: -İflas. Müslümanların çoğu iflasla kuşatılmasının sebebi: bilgi azlı

TEŞRİK TEKBİRLERİ

TEŞRİK TEKBİRLERİ

Teşrik tekbirlerinin ve ihlas suresinin Arefe gününde 1000 defa okunmasının bazı hikmetleri:

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-3

Bediüzzaman’ın Müdellel Ümidi: Bediüzzaman hazretleri, (31 Mart hadisesinden bir müddet son

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-2

II. HZ. PEYGAMBERDEN GELEN BEŞARETLER Hayatı boyunca ümmetine karşı gösterdiği ilgi, şefkat

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1

İSTİKBAL İSLAM’INDIR-1

Gelecekte İslamiyet’in hâkimiyetine işaret eden beşaretler: Kur'an-ı Kerim'in istikbalin hâ

ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER

ÖLENLER EŞİT DEĞİLDİRLER

İnsanların ölüme negatif düşüncelerle bakmalarındaki sıkıntılardan biri de şudur ki, onu

CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR

CENNET VE CEHENNEM SADECE MANEVİ DEĞİLDİR

Cennet ve Cehennem iki yurttur; birisi sevaba birisi azaba, birincisi muttakilere, ikincisi kâfirle

ACBU’Z ZENEB HADİSİ

ACBU’Z ZENEB HADİSİ

Bir sorunun cevabı; “Müzedeki bir insanın iskeleti 2.000 senedir var olduğu söyleniyor. Halbu

NAMAZDA 17 SIRRI

NAMAZDA 17 SIRRI

İslam Literatüründe “el-Mabud” kelimesi hakiki mabud olan Allah’ın bir vasfıdır. Ebced d

İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK

İNSANLARIN AYIBINI GİZLEMEK

Kişi kendisine nasıl davranılmasını istiyorsa, başkalarına da öyle davranmalıdır. Bu minva

CEHENNEM NEREDEDİR?

CEHENNEM NEREDEDİR?

Soru: Cehennem Nerededir? Cevap: Cennet ise Kur’an-ı Kerim'de zikredildiği gibi yüksektedir ve

"Ey inananlar! Rabbinizden korkun.Çünkü kıyametin saatinin depremi cidden korkunç bir şeydir.”

Hac:1

GÜNÜN HADİSİ

"Şüphesiz Allah, verdiği nimetin eserini kulunun üzerinde görmek ister."

Tirmizî.

TARİHTE BU HAFTA

*Cumhuriyet'in ilanı(29 Ekim 1923) *Sütçü İmam Maraş'ta direnişi başlattı(31 Ekim 1919) *I.Dünya Harbine girdik(1 Kasım 1914) *İmam-ı Rabbani Hz.lerinin İrtihali(2 Kasım 1624) *Hz.Ömer(r.a.)'in Şehadeti(3 Kasım 644)

ANKET

Sitemizle nasıl tanıştınız?

Yükleniyor...

SİTE HARİTASI