Fetvalar
Gayr-i menkulÂ’ün zekatı nasıl verilmelidir?
Bu meselede Hanefi fukahası biraz farklı düşünerek zekat verilmez gibi bir tavır sergiliyor. Ancak Mecelle Heyetinin müzakerelerine bakılırsa, bunlardan da zekat verilmesi gerekeceği anlaşılıyor. Sözkonusu heyet, Maliki Mezhebinin dayanak noktası Maslahatı Mürseleye istinaden, ümmetin maslahatını da düşünerek mütekaddiminden farklı düşünmüşlerdir. Günümüz şartları açısından bakıldığında, bu bana daha isabetli bir yaklaşım gibi geliyor . Zira bugün gayri menkul, büyük çoğunluk itibariyle yatırım amaçlı, yani ticari düşünceyle elde ediliyor. Dolayısıyla onun ticari eşya statüsünde değerlendirilerek zekatının verilmesi gerekmektedir. Meseleyi iki ayrı yönden ele alarak biraz daha netleştirebiliriz. Bilindiği gibi gayri menkul, ya işletilen tarla veya ticari düşünceyle elde edilmiş arsa veyahut da apartmandır. Şayet tarla ise, onun hükmü bellidir. Çıkan üründen el emeğinin durumuna göre 1/10 veya 1/20 miktarında öşür verilecektir. Bu durumda mülkün kendisinden zekat alınmaz. Ancak sözkonusu tarlanın tarım maksadıyla kullanılmaması veya bir başka tabirle ekilip biçilmemesi durumunda, bu süre üç seneyi aşıyorsa, onu işletecek bir başkasına devredilmesi sözkonusudur. Zira bu o şahsın böyle bir tarlaya ihtiyacı olmadığının göstergesidir. Bu durumda tarla sahibi ben bunu ticari amaçla aldım ve onun için tutuyorum derse, maslahat açısından buna denilecek şey, öyleyse ticari eşyaya nisbetle bunun mülk değeri üzerinden zekatını vereceksin şeklinde olacaktır. Yani bu şahıs, bir milyar tutan arsa bedeline mukabil 25 milyon lira zekat vermekle mükelleftir. Apartman veya dairede de durum farklı değildir. İnsanın oturduğu evden başka dairesi veya apartmanı varsa buradaki hüküm de aynıdır. Mecelle Heyetinin de belirttiği gibi, binanın o günkü raiç bedelinden zekatı hesaplanıp verilmelidir. Aksi halde kirasından zekat verilir demek, günümüz şartlarında mesrifi zekatın hakkını gözetmemek anlamına gelir. Zira 3 milyarlık bir dairenin senelik kira bedeli ancak 100 milyon civarındadır. Yani bu durumda 2.5 milyon zekat gerekmektedir. Halbuki dairesi, bedeliyle hesaplandığında bu rakam 75 milyon olarak karşımıza çıkacaktır. Bir başka açıdan meseleye bakacak olursak, bugün hiçkimse kira geliri için daire almamaktadır. Daire alan kişinin maksadı ticari yatırımdır. Dolayısıyla ticari emtia olarak değerlendirilmelidir.
Yorum yapın
Yorum yapmak için giriş yapın.
1 Yorumlar
sizin söylediğiniz mantığa göre 40 liralık bir daire kirasından değilde kendi değerinden zekat verilecek olsa kırk yıl sonra ortada daire felan kalmaz çünkü kendisini zekata feda etmiş olur bu da mal sahibini mağdur eder.