Gündem İçi / Gündem Dışı

YAVUZ BÜLENT BAKİLER'DEN DİL İKAZLARI-6

31- YAŞANTI: "Yaşantı" bir çirkinliği, bir zorluğu, bir kabalığı ifade eder. Onu HAYAT kelimesi yerine kullanmak, Türkçenin inceliklerini bilememekten kaynaklanıyor. Usta bir kalem şöyle yazmış; "İNKILÂP" yerine uydurulan "DEVRİM" ile "HAYAT" yerine uydurulan "YAŞANTI" hiç şüphesiz Türkçeyi hiç bilmeyen cehele-i fecerenin kariha-i sabihasından çıkmıştır"(Yavuz Bülent Bakiler, Sözün Doğrusu; 1, s. 289)

32-YENİDEN SEL VE SAL EKLERİ; Arapça asıllı kelimelere, Türkçe asıllı kelimelere de Fransızcadan alınan sel ve sal eklerini yapıştıramayız.. Yanlış kelimelere birkaç misal daha;

TARİHSEL

SANATSAL

HUKUKSAL

DUYGUSAL

YÖRESEL

SAYISAL

SÖZEL

KİŞİSEL

DENEYSEL

DİNSEL

RUHSAL

MADENSEL

KIRSAL

KENTSEL

TARIMSAL ( Yavuz Bülent Bakiler, a.g.e; 1, s. 298-300)

33-Bir cümleye "NE" kelimesi ile başlayınca, olumsuz bir şekilde bitiremeyiz. Mesela; "Ne İtalya, ne Almanya, ne Fransa dostumuz değildir" demek yanlıştır. "Ne İtalya, ne Almanya, ne Fransa dostumuzdur" denilmelidir. "(Yavuz Bülent Bakiler, Sözün Doğrusu; 2, s. 162)

34-"YA DA" kelimesinin yanlış kullanılması; "Türk Dili ve Edebiyatı profesörlerinden Faruk Kadri Timurtaş "Ya da" başlıklı yazısında diyor ki; "YA DA kelimesi "VEYA, YAHUT" yerine kullanılamaz. Yanlıştır. Ancak cümlede, kendinden önce bir "ya" geçtiği takdirde "ya da" kullanılır. "Erol ya da Mehmet sana bu kitabı verecek" demek yanlış olduğu halde, "Ya Erol ya da Mehmet sana bu kitabı verecek" cümlesi doğrudur." Çünkü ya da'dan önce ya geçmiştir. Bir bağlama edatı olan ya da'yı kullanırken çok dikkat etmek gerektir." (Yavuz Bülent Bakiler, Sözün Doğrusu; 2, s. 162)

Kaynaklar

1-Yavuz Bülent Bakiler, Sözün Doğrusu; 1, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İst. 2008 12. Baskı

2- Yavuz Bülent Bakiler, Sözün Doğrusu; 2, Yakın Plan Yayınları, İst. 2012, 1. Baskı

 

 

0 Yorumlar

Yorum yapın

Yorum yapmak için giriş yapın.