BÜYÜK ÇARŞI
İki bedestenin çevresinde meydana gelen ticaret merkezidir. Halk arasında Kapalı Çarşı olarak adlandırılan çarşı, tek kitle halinde ve aynı zamanda kurulmuş olmayıp, iki bedestenin etrafında hanların yoğunlaşması ve bunların arasındaki sokakların üstlerinin zaman içinde tonozlarla örtülerek dükkânların kâgire dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Yabancılar
İki bedestenin çevresinde meydana gelen ticaret merkezidir. Halk arasında Kapalı Çarşı olarak adlandırılan çarşı, tek kitle halinde ve aynı zamanda kurulmuş olmayıp, iki bedestenin etrafında hanların yoğunlaşması ve bunların arasındaki sokakların üstlerinin zaman içinde tonozlarla örtülerek dükkânların kâgire dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkmıştır. Yabancılar Grand Bazar (Büyük Çarşı) adını kullanmayı tercih ederler. Fetihten sonra bugün İç Bedesten denilen çok kubbeli kapalı mekân inşa edilerek ticaretin burada toplanması sağlanmıştır.
Bedestân-ı Atîk, Büyük Bedesten veya Cevâhir Bedesteni denilen ve bugün Büyük Çarşı'nın ortasında kalmış bulunan on beş kubbeli büyük bir yapıdır. Büyük Bedesten'in az ilerisinde Nuruosmaniye Câmii tarafında olan Sandal Bedesteni (Bedestân-ı Cedîd, Yeni Bedesten) üstü, sağlam kemer ve pâyelere oturtulmuş yirmi kubbe ile örtülüdür. Eski Bedesten'in bir Bizans yapısı olduğu ve dolayısıyla etrafındaki çarşının da Bizans dönemi çarşısını devam ettirdiği yolundaki iddialar mesnedsizdir.
Sağlam kâgir yapılı bedestenlerin yangın tehlikesini nisbeten kolay atlatmalarına karşılık sokaklarının üstleri ve dükkânları tamamen ahşap olan Büyük Çarşı'nın bu tehlikeden kurtulabilmesi mümkün olmuyordu. Zaman içerisinde meydana gelen büyük yangınlarda iki bedesten dışındaki ahşap dükkânların defalarca nerdeyse tamamen yanması üzerine 1702 yılında Sultan 2. Mustafa tarafından ahşap dükkân, hatta ev yapımının yasaklanıp bundan böyle ev ve dükkânların kâgir yapılmalarına özen gösterilmesi emredilir.
Büyük Çarşı'nın sokak üstlerinin kâgir tonozlarla örtülerek kapalı bir çarşıya dönüştürülmesi bu tarihten itibaren başlamıştır. Kâgire dönüştürüldükten sonra Büyük Çarşı'da yangınlar seyrekleşti ve verdikleri zarar azaldı. 1894 depreminde Büyük Çarşı da geniş ölçüde tahribata uğramış ve 2. Abdülhamid'in emriyle yapılan tâmirde çarşının sınırları daraltılarak bâzı caddelerin üstü açıldı, bâzı kapılar kaldırılarak eskiden çarşı içinde bulunan bâzı hanlar da çarşı dışında bırakıldı. Çarşının ana caddesi durumunda olan ve Beyazıt ile Nuruosmaniye arasındaki sokağın iki ucuna birer yeni kapı yapıldı. Bu kapılardan Nuruosmaniye Câmii tarafında olanın kapının alınlığı içine, devletin son döneminde her resmî binaya konulan bir Osmanlı arması yerleştirildi. Gösterişli olmasına îtina edilen bu kapının ki yanına ayrıca birer çeşme nişi de yapılarak girişe âbidevî bir görünüm kazandırılmıştır.
Beyazıt tarafındaki kapı diğer uçtaki kadar zengin mimârili değildir. Bu girişin az ötesinde yer alan ikinci kapının sivri kemeri içine Sultan 2. Abdülhamid'in tuğrası ile bir kitâbe konulmuştur.
Büyük Çarşı içinde birkaç tane de mescid bulunmaktadır. Bunlardan Bodrum Hanı Mescidi bânisi ve yapıldığı tarih bilinmeyen küçük, hiçbir mîmâri özelliği olmayan basit bir ibadet yeridir. İç Bedesten Mescidi de 1960'lardan îtibâren yapılan dükkânların üstlerine oturtulmuş bir namaz mekânıdır. Târihî bir karakteri özelliği yoktur. Büyük Çarşı'nın içindeki çeşmelerden Kalpakçılar Caddesi ile Sipâhi Sokağı köşesini süsleyen üç cepheli, barok üslûptaki mermer çeşme şehrin güzel sanat eserlerinden biridir. Daha evvel çarşı içinde olan Sahaflar 1894'ten sonra çarşı dışına, şimdiki yerine alınmıştır. Burada üstü açık bir yolun iki tarafında sıralanan ahşap dükkânlar 1950'li yıllarda yandıktan sonra da bugün görülen beton kitapçı dükkânları yapılmıştır.
Bu yazıya yorum yazın
Bu yazıya gelen yorumlar.
DİĞER YAZILAR
FENÂRİ İSA CÂMİİ
Fenâri İsa Câmii: 2. Bayezid döneminde şehirdeki terkedilmiş Bizans kiliselerinin şenlendiril
ATİK MUSTAFA PAŞA CÂMİİ
Ayvansaray semtindeki bu câmi Koca Mustafa Paşa tarafından câmiye çevrilmiş bir Bizans kilises
KOCA MUSTAFA PAŞA
Enderun’da yetişmiş olup 2. Bayezid’in Şehzâdelik yıllarında onun hizmetine girmiştir. 2.
ATİK ALİ PAŞA
Aslen Saray Bosna’lıdır. Devşirme olarak Enderun’da yetişti. Hadım lakabıyla da tanınan A
GÜLBAHAR HÂTUN
Fâtih’in hanımı ve 2. Bayezid’in annesidir. Hayatı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktad
BEYAZIT CÂMİİ VE KÜLLİYESİ
Beyazıt Câmii, Bizans devrinin en büyük meydanının (forum) bir köşesinde inşa ettirilmişti
SULTAN 2. BAYEZİD (1481-1512)
1448’de Dimetoka’da doğdu. Fâtih Sultan Mehmed’in Gülbahar Hâtun’dan doğan büyük oğl
BÜYÜK ÇARŞI
İki bedestenin çevresinde meydana gelen ticaret merkezidir. Halk arasında Kapalı Çarşı olarak
HOCAZÂDE MUSLUHİDDİN
Babası Bursa tüccarlarından olup, o devirde ticaretle uğraşanlar “hoca” unvanıyla anıldı
- MUSLİHUDDİN MUSTAFA (ŞEYH VEFÂ-Ö. 1491)
- MOLLA GÜRANİ VE MOLLA HÜSREV
- RUM MEHMED PAŞA (Ö. 1474 )
- HAS MURAT PAŞA CAMİİ
- MOLLA GÜRANİ CAMİİ
- KALENDERHANE CAMİİ
- AYASOFYA CAMİİ
- FATİH CAMİİ VE KÜLLİYESİ
- GEDİK AHMET PAŞA
- MAHMUD PAŞA KÜLLİYESİ
- EYÜP SULTAN KÜLLİYESİ
- MAHMUD PAŞA
- ZAĞANOS PAŞA
- ÇANDARLI HALİL PAŞA
- FÂTİH SULTAN MEHMED
- TAKDİM
Allah'a ve Resûlü'ne iman edin. Sizi, üzerinde tasarrufa yetkili kıldığı şeylerden harcayın. Sizden iman edip de (Allah rızası için) harcayan kimselere büyük mükâfat vardır.
Hadid, 7
GÜNÜN HADİSİ
Sahabilerim yıldızlar gibidir. Hangisine uysanız doğru yolu bulursunuz."
Rezin
SON YORUMLAR
- Bütün beytlerin tercümesini gönderebilir misiniz? sitede sadece son birkaç...
- Fıtrat, namaz, tevafuk, sırlar ve tüm bunların sahibi zişanı İlahi kusur...
- Selamünaleyküm İnternette mütalaalı risale i nur dersleri diye arama yapt...
- bu kıymetli yazıdan dolayı ahmed izz kardeşimize teşekkür ederiz çok mani...
- selamün aleyküm Ahmed kardeşimizi tebrik ediyor ve bu faideli tercümelerin...
- Yanında okuyan diğer öğrencileri; Molla Muhammed Kasori Molla Muhammed Era...
- Benim merhum babam Molla İbrahim Azizi de onun yanında icazeti tamamlamıştı...
- Teşekkürler. Sanırım Envar neşriyat idi.Tam hatırlayamıyorum.....
- Çok güzel bir çalışma Rabbım ilminizi arttırsın bu çalışmalarınızı...
- Merhaba, Ben Foliant yayınlarından uğur. Sizinle iletişim kurmak istiyoruz ...
TARİHTE BU HAFTA
*Kanije müdafaası(18 Kasım 1601) *Hz.Fatıma'nın(r.anha) Vefatı(22 Kasım 632) *İstanbul'un Müttefikler Tarafından İşgali(23 Kasım 1918) *Alparslan'ın Şehadeti(24 Kasım 1072) *Öğretmenler Günü(24 Kasım)
ANKET
Sitemizle nasıl tanıştınız?
Yükleniyor...