Samed kelimesinin sözlük anlamı: İhtiyaçların giderilmesi için kendisine başvurulan.

 Samed isminin terim anlamı: Her şey kendisine muhtaç olan, ancak kendisi hiç kimseye ve hiçbir şeye muhtaç olmayan.

Allah, bütün dilekler için yegâne mercidir.

Samed ismi ihlas suresinin ikinci ayetinde geçer:

"De ki: O, Allah birdir. Allah sameddir. O, doğurmamış ve doğmamıştır. Onun hiçbir dengi yoktur."(1)

Diyanet Tefsiri, Samed ismini şöyle açıklar: 'Samed kelimesi "herkesin kendisine ihtiyacını arz ettiği, fakat kendisi kimseye muhtaç olmayan" anlamına gelir (Râgıb el-İsfahânî, Müfredâtü'l-Kur'ân, "smd" md.). Sûredeki bağlamına göre samed, "var oluş bakımından kimseye muhtaç olmayıp her şeyin varlık ve devamını kendisine borçlu olduğu vâcibü'l-vucûd" demektir. Buna göre samed kelimesi doğrudan doğruya ahad isminin açıklamasıdır; daha sonra gelen "doğurmamış ve doğmamıştır" meâlindeki âyet de samed isminin açıklamasıdır.'(2)

Ömer Nasuhi Bilmen, İhlas suresinin ikinci ayetini şöyle tefsir eder: '(Allah): O Yüce Yaratıcı, sameddir. Yâni: (Bütün mahlûkatın kendisine yöneleceği ve sığınacağı yegâne varlıktır.) Bütün yaratılmış olanlar, kendi ihtiyaçlarından dolayı o kerîm Yaratıcı'ya ihtiyaçlarını arz eder, dua ve niyazda bulunurlar. Onun üstünde bir zât yoktur. O hiçbir kimseye muhtaç değildir. Bütün mahlûkattan müstağnidir. "Samed" Bir ilâhî sıfattır. Hacetlerin kazası, yerine getirilmesi hususuna yalnız bizzat kastedilmiş olan Kerem Sahibi Yaratıcı demektir."(3)

Es-Samed isminden çıkarmamız gereken ders:

Allah'tan başka Samed yoktur. O halde bizler de ihtiyaçlarımızı ona arz etmeli ve bilmeliyiz ki, ondan başka ihtiyaçları gideren bir ilah yoktur.

Dipnotlar

1-İhlas: 1-4

2-DİB Kur'an Yolu Tefsiri, C: 5, S: 715-716

3-Ömer Nasuhi Bilmen, Kur'an-ı Kerim'in Türkçe Meali Alisi ve Tefsiri, C: 8, S: 4115